Dopytywanie przyjaciół i znajomych na pewno nam nie pomoże. Zamiast tego warto skorzystać z siatki centylowej – to proste narzędzie, które pokaże nam, czy nasze dziecko nie odbiega zbytnio od rówieśników.

Jak wygląda siatka centylowa?

Jakie są nasze pierwsze skojarzenia z nazwą siatka centylowa? Wydawałoby się, że to powinien być przedmiot podobny do sieci rybackiej lub jakiejś plecionki. Siatka centylowa nie ma jednak nic wspólnego z tymi przedmiotami.

Siatka centylowa to wykres, który służy do obserwacji rozwoju dziecka. Składa się on z osi poziomej i pionowej. Na tej pierwszej jest zaznaczony wiek dziecka (może być podany w latach lub miesiącach), zaś na drugiej znajdują się parametry odnośnie interesujących nas danych, np. wzrost, waga, obwód główki. Na jednej planszy możemy umieścić tylko 2 osie. Wobec tego, aby sprawdzić, czy nasze dziecko ma prawidłową wagę oraz wzrost, to będziemy potrzebowali do tego dwóch plansz. Oprócz tego na wykresie znajdują się linie oznaczone liczbami: 3, 10, 25, 50, 75, 90, 97 – są to centyle, które służą nam do określenia normy.

Reklama

Siatki centylowe są rozróżnione ze względu na płeć dziecka – inne są dla dziewczynek, inne dla chłopców. Skąd ten podział? Chłopcy i dziewczynki inaczej się rozwijają, dlatego stworzenie jednej siatki dla obu płci byłoby niewiarygodne. Są dostępne również siatki dla wcześniaków oraz dzieci z wadami genetycznymi, np. zespołem Downa (więcej informacji o siatkach centylowych dla wcześniaków można znaleźć na stronie: https://portal.abczdrowie.pl/siatki-centylowe-wczesniakow).

Jak czytać siatkę centylową?

Korzystanie z siatki centylowej należy rozpocząć od zaznaczenia właściwych parametrów dziecka. Szukamy na poziomej osi wieku dziecka, a na pionowej liczby, która określa wagę, wzrost lub inne dane dotyczące malucha. Z punktów tych wyprowadzamy linie (mogą być niewidzialne, w ten sposób unikniemy kreślenia) i zaznaczamy punkt na ich skrzyżowaniu. Następnie musimy sprawdzić, czy punkt ten znalazł się w przedziale od 3 do 97 centyli (przedziały centylowe są zaznaczone liniami krzywymi przebiegającymi przez wykres). Jeśli tak, to oznacza to, że waga czy wzrost dziecka znajdują się w normie.

A co oznaczają wyróżnione centyle, tzn. 3, 10, 25, 50, 75, 90, 97? Jeśli okaże się, że waga naszego dziecka znalazła się np. na linii 10 centyli, to oznacza, że 9 dzieci w tym samym wieku waży mniej, a 90 ma większą wagę.

Reklama

Siatka centylowa ma służyć rodzicom na dłuższy czas. Dzięki systematycznemu zaznaczaniu danych, będzie można kontrolować rozwój dziecka (dowiedz się więcej o prawidłowym rozwoju dziecka: https://portal.abczdrowie.pl/prawidlowy-rozwoj-dziecka). Ponadto systematyczne pomiary pozwolą nam dostrzec ewentualne nieprawidłowości w rozwoju naszego dziecka. Niepokojące powinny być duże spadki centylowe, np. jeśli nasze dziecko miało wagę o wartości około 50 centyli, a później spadła ona do 5 centyli, to warto udać się z tym problemem do pediatry.

Czy siatka to wiarygodne źródło?

Siatka centylowa służy do oceny rozwoju naszego dziecka na tle rówieśników. Skąd jednak wiadomo, jaka jest norma?

Dane do stworzenia siatek centylowych zostały zebrane i opracowane przez Światową Organizację Zdrowia. Badaniu zostały poddane zdrowe dzieci pochodzące z różnych krajów, które wychowywały się wśród osób, które nie miały nałogu tytoniowego. Dzięki temu eksperci mogli opracować normy dotyczące wagi czy wzrostu dzieci w różnym wieku.

Aby wyniki uzyskane na siatce centylowej były rzeczywiście wiarygodne, warto udać się na pomiary do gabinetu lekarskiego, gdzie znajdziemy odpowiedni sprzęt oraz wykwalifikowaną kadrę.