Ból narządów płciowych w czasie seksu u kobiet może mieć różne przyczyny. Jeśli nawraca i pojawia się konkretnie w kontekście stosunku seksualnego (przed nim, w trakcie niego lub po), możemy mieć do czynienia z dyspareunią.
Dyspareunia vs pochwica
Dyspareunia daje o sobie znać w trakcie seksu i – sprawiając ból kobiecie – zniechęca do zbliżeń, choć teoretycznie ich nie utrudnia. Natomiast pochwica to utrzymujący się mimowolny skurcz mięśni pochwy, który utrudnia lub uniemożliwia penetrację. Może być tak, że pochwica jest przyczyną dyspareunii.
Skąd dyspareunia? Główne czynniki
Mogą powodować mniejsze pobudzenie seksualne, a w trakcie seksu mimowolne zaciskanie mięśni miednicy, co wiąże się z bólem:
- biologiczne: zmiany w obrębie budowy narządów płciowych, suchość pochwy (np. w wyniku zaburzeń hormonalnych lub przewlekłego przyjmowania jakichś leków), choroby (infekcje bakteryjne i grzybicze pochwy)
- psychiczne: lęk przed bólem, jak również nieplanowaną ciążą; cechy osobowościowe (np. infantylizm); strach przed naruszeniem ciała (może mieć związek z doświadczeniem przemocy seksualnej)
- emocjonalne: depresja, kompleksy, stres, niemiłe skojarzenia związane z seksem
Wyróżnia się także dyspareunię poporodową, która dotyka nawet 41 proc. kobiet w pierwszych trzech miesiącach i 22 proc. kobiet w pierwszych sześciu miesiącach po porodzie naturalnym. Lekarze wiążą to z nacięciem i szyciem krocza, co może wywoływać ból, jak również z suchością pochwy wynikającą m.in. z zaburzeń hormonalnych w okresie karmienia piersią.
Od tego, co wywołuje dyspareunię, zależy jej leczenie. Pomóc może leczenie farmakologiczne, które pokona np. zakażenia okolic intymnych albo unormuje poziom hormonów, co wpłynie na lepsze nawilżenie pochwy. Niekiedy konieczne jest wykonanie zabiegu. A w przypadku tzw. dyspareunii psychogennej konieczna bywa psychoterapia.
Uwaga! Dyspareunia może występować także u mężczyzn. To ból prącia, jąder lub ogólnie krocza albo zlokalizowany głęboko w miednicy. Pojawia się w trakcie seksu. Częstą przyczyną są wady w budowie, np. stulejka czy krótkie wędzidełko prącia, jak również stany zapalne okolic intymnych.
A jeśli to nie dyspareunia, to co? Inne przyczyny bolesnych zbliżeń:
- endometrioza
- mięśniaki macicy
- torbiele na jajniku
- wypadanie macicy
- hemoroidy
Dyspareunia – niezbędne badania
Kluczowy jest wywiad lekarski, dlatego kobieta powinna pójść do zaufanego lekarza. Trzeba być przygotowanym na szczegółowe pytania, np. w jakiej pozycji seksualnej odczuwamy najsilniejszy ból. Następnie ginekolog bada pacjentkę na fotelu ginekologicznym, niekiedy z wykorzystaniem wziernika, by ocenić szyjkę macicy i ściany pochwy. Wykonuje też USG.