- Jaskra – przyczyny
- Rodzaje jaskry
- Jaskra pierwotna otwartego kąta
- Jaskra zamkniętego kąta
- Jaskra wrodzona
Jaskra, fachowo nazywana neuropatią jaskrową, według WHO jest główną przyczyną ślepoty w krajach rozwiniętych. W Polsce na jaskrę choruje nawet 800 tys. osób, ale tylko co druga z nich jest zdiagnozowana.
Jaskra uszkadza nerw wzrokowy, co jest działaniem nieodwracalnym. Wywołana jest wzrostem ciśnienia wewnątrz gałki ocznej.
Jaskra – przyczyny
Jaskrę można odziedziczyć i szczególnie narażeni na rozwój choroby są bliscy z pierwszego stopnia pokrewieństwa (gdy chorują rodzice lub rodzeństwo). Poza tym jaskrze sprzyja wystąpienie chorób kardiologicznych, nadciśnienia, miażdżycy, cukrzycy, krótkowzroczności (szczególnie gdy wada jest silniejsza niż 4 dioptrie), jak również częste bóle głowy i migreny oraz długotrwałe leczenie kortykosteroidami i przyjmowanie środków antykoncepcyjnych. Przewlekły stres jest również znaczącym czynnikiem ryzyka rozwoju jaskry.
Rodzaje jaskry
- jaskra pierwotna otwartego kąta
- jaskra z prawidłowym ciśnieniem wewnątrzgałkowych
- jaskra zamkniętego kąta
- jaskra wrodzona
- jaskra wtórna
Jaskra pierwotna otwartego kąta
To najbardziej powszechna postać jaskry, rozwijająca się latami i nie dająca wówczas objawów. Zalicza się ją do najczęstszych chorób podeszłego wieku. Znajdujące się w oku struktury odpowiadające za odpływ cieczy wodnistej nie działają prawidłowo, co powoduje, że ciecz pozostaje w oku i wpływa na zwiększenie ciśnienia w gałce ocznej – w efekcie uszkadza nerw wzrokowy.
Jaskra zamkniętego kąta
Zamknięcie kanału, przez który odprowadzana jest z oka ciecz wodnista, co wywołuje ostry atak jaskry, któremu towarzyszą ból głowy i oka, zamglone widzenie i zmniejszenie ostrości widzenia, wymioty i biegunka.
Jaskra wrodzona
Występuje już u niemowląt i małych dzieci, a rokowania nie są korzystne, bo najczęściej prowadzi do całkowitej utraty wzroku. Czynnikiem ryzyka rozwoju jaskry wrodzonej są uwarunkowanie genetyczne. Ten rodzaj jaskry występuje najrzadziej.
Jaskra wtórna
Uszkodzenie nerwu wzrokowego i komórek siatkówki zwykle spowodowane jest przez chorobę oka prowadzącą do blokowania kąta przesączenia. Jaskra wtórna może dotknąć osoby, które doznały urazu oka, chorują na nowotwór lub przewlekle przyjmują leki sterydowe.
Jaskra - najczęstsze objawy
Przede wszystkim pojawiają się kłopoty z widzeniem – obniżenie ostrości widzenia, widzenie mroczków, trudności z adaptacją wzroku do ciemności i światłowstręt. Poza tym chory ma kłopoty z widzeniem obwodowym, widzi wyłącznie na wprost. Do tego ma zaczerwienione oczy, często bolą go oczy, jak również miewa nudności i wymioty, których nie wiąże z problemami gastrycznymi.
Rozpoznanie jaskry
Okulista zleci komputerowe badanie pola widzenia (perymetria), pomiar ciśnienia wewnątrzgałkowego, badanie szerokości kąta przesączenia, badanie obrazowe (w lampie szczelinowej) przedniego odcinka oka, w badaniu dna oka – ocena tarczy nerwu wzrokowego.
Jaskra – leczenie
Są trzy metody leczenia jaskry: farmakologiczna, laserowa i operacyjna. Pierwsza obejmuje stosowanie leków (np. kropli), które mają obniżyć ciśnienie wewnątrzgałkowe, jak również poprawiające metabolizm nerwu wzrokowego. Druga to irydoplastyka lub irydotomia, na przykład w leczeniu jaskry pierwotnej sprawdza się trabekuloplastyka – zabieg laserowy, który udrażnia otwory odpływowe, które w wyniku zmian zachodzących w oczach ulegają zanieczyszczeniu. Natomiast operacja polega na wymianie za dużej soczewki na płaską soczewkę sztuczną. Zabieg operacyjny jest metodą wykorzystywaną w pierwszej kolejności w przypadku jaskry wrodzonej – powinien być przeprowadzony do czasu ukończenia przez dziecko 1. roku życia.
Czy można całkowicie wyleczyć jaskrę?
Jaskra jest chorobą nieuleczalną i terapia na ogół nie jest w stanie przywrócić utracony wzrok. Jednakże leczenie może zahamować dalszą utratę wzroku.
W przypadku zdiagnozowania jaskry należy regularnie się badać, co najmniej najlepiej 2-3 razy w roku.