Doszedł nowy zawód medyczny. Ten specjalista pomoże zmniejszyć kolejki do okulisty

Optometryści wykonują oficjalnie zawód medyczny

W dalszej perspektywie regulacja zawodu optometrysty zapewni większy dostęp do tych usług. Wraz ze wpisem na listę zawodów medycznych usunięta zostaje bowiem formalna bariera związana z finansowaniem wizyt u optometrystów ze środków NFZ. Być może Polska zdążyła na ostatni dzwonek, ponieważ krótkowzroczność i inne wady wzroku są prawdziwą plagą we współczesnym świecie.

Na mocy ustawy z 17 sierpnia 2023 r. o niektórych zawodach medycznych, która weszła w życie 26 marca, zawód optometrysty stał się zawodem medycznym. Taka potrzeba zgłaszana była przez środowisko, już od lat 80. ubiegłego wieku. To pierwszy z wielu kroków w dobrą stronę, jeśli chcemy jako społeczeństwo stawić czoła coraz bardziej powszechnym problemom ze wzrokiem, nie tylko u dorosłych, ale przede wszystkim u dzieci.

– To nasz ogromny sukces jako środowiska. Co ważne, nasze postulaty wspierali także lekarze okuliści, którzy od lat są przeciążeni. Zagadnienia diagnostyczne i profilaktyka są niezbędne, ale nie muszą zajmować się nimi lekarze. Będą oni mogli nareszcie skupić się na leczeniu chorób oczu i wykonywaniu zabiegów okulistycznych – mówi Bartosz Tomczak, dyrektor ds. edukacji w Polskim Stowarzyszeniu Soczewek Kontaktowych (PSSK), organizator konferencji Optometria 2024.

Nareszcie pacjenci będą mieli pewność, że w gabinecie noszącym nazwę optometrycznego rzeczywiście przyjmuje specjalista dysponujący odpowiednią wiedzą i kompetencjami do:

• badania wzroku,
• korygowania wad wzroku,
• diagnostyki widzenia obuocznego (w tym zezów),
• doboru soczewek kontaktowych, w tym również soczewek specjalistycznych (np. do stożka rogówki),
• rehabilitacji widzenia, doboru pomocy dla osób słabowidzących
• oraz diagnozowania chorób oczu we współpracy z lekarzem okulistą.

W 2050 roku krótkowzroczność będzie dotyczyć ponad połowy ludzkości

Największym problemem jest jednak nadal krótkowzroczność. Według prognoz Światowej Organizacji Zdrowia (WHO), w 2050 roku ta wada wzroku będzie dotyczyć ponad połowy wszystkich ludzi. To właśnie optometryści dysponują odpowiednią wiedzą i narzędziami do skutecznego, a przede wszystkim odpowiedzialnego, ograniczenia przyrostu tej wady u pacjentów niezależnie od ich wieku.

– W tym roku pod koniec kwietnia, odbędzie się jubileuszowa, dziesiąta konferencja Optometria, po raz kolejny w Krakowie. Z pewnością będziemy świętować nowe przepisy, które regulują zawód. Będziemy też dzielić się doświadczeniami i słuchać naszych bardziej doświadczonych kolegów i mentorów z zagranicy, w tym głównie z USA - mówi Bartosz Tomczak.

- Wiele problemów ze wzrokiem bierze się niestety z niewłaściwych nawyków. Amerykańscy goście konferencji będą mówić więc o behawioralnym podejściu do optometrii, holistycznym spojrzeniu na problemy pacjenta - wskazuje.

- Obrazowo można powiedzieć, że badamy wzrok jako część całego człowieka, zamiast traktować pacjenta jak “chodzące oczy” w oderwaniu od pozostałych systemów. Napięcie mięśniowe, postawa, oddech - to wszystko ma wpływ na nasz wzrok, a szczególnie dotyczy to dzieci w okresie intensywnego wzrostu, czyli od niemowlęctwa po wczesne lata szkolne – dodaje.

– Jesteśmy przekonani, że nowe uprawnienia i obowiązki pozwolą lepiej mierzyć się z cywilizacyjnymi wyzwaniami, jakimi są dolegliwości wzroku. To będzie też nowy zastrzyk motywacji dla całego środowiska, aby jeszcze bardziej doskonalić kompetencje - dodaje.

W przyszłości optometryści wystawią receptę na okulary?

Wpisanie optometrystów na listę zawodów medycznych usuwa formalne bariery i otwiera w przyszłości drogę do wystawiania przez nich recept refundowanych (na okulary korekcyjne, soczewki kontaktowe, pomoce wzrokowe dla osób słabowidzących) i skierowań na zabiegi okulistyczne. To także pierwszy krok do bezpłatnych wizyt.

Optometryści mogą być specjalistami pierwszego kontaktu dla dolegliwości wzrokowych. Jeżeli zajmą się oni diagnostyką i doborem soczewek (okularowych i kontaktowych), a dostęp do ich gabinetów będzie bardziej powszechny i finansowany z NFZ, będziemy na dobrej drodze do rozładowania kolejek do okulistów.

– To jedna z istniejących od lat bolączek systemu ochrony zdrowia, ale teraz mamy ogromną szansę, żeby ją zniwelować - podsumowuje Tomczak.