Największe osiągnięcia w medycynie w 2012 roku
1 Rząd USA uruchomił narodowy program zwalczania choroby Alzheimera i ogłosił wojnę z tym schorzeniem. Przedsięwzięcie jest porównywane do "National Cancer Act" - ogłoszonej w 1971 r. przez Richarda Nixona "wojny z rakiem". Nowy program zakłada, że do 2025 r. mają być opracowane skuteczne metody zapobiegania i leczenia coraz częściej występującej choroby Alzheimera
Shutterstock
2 U dwóch kobiet nastąpiła częściowa poprawa widzenia po wszczepieniu do oka embrionalnych komórek macierzystych - poinformowali specjaliści amerykańscy. Dotychczas takie próby prowadzono jedynie na zwierzętach. Zabieg wykonali latem 2011 r. lekarze z University of California w Los Angeles wspólnie ze specjalistami firmy biotechnologicznej Advanced Cell Technology w Marlborough
Shutterstock
3 Po przeszczepie aż 6 narządów wewnętrznych powróciła do domu 9-letnia Alannah Shevenell. Operowano ją z powodu zapalnego guza miofibroblastycznego, który rozprzestrzenił się w jamie brzusznej. Był tak rozrośnięty i naciekał na inne organy, że chirurdzy z Children's Hospital Boston pod kierunkiem dra Heung Bae Kima musieli usunąć dziewczynce żołądek, wątrobę, śledzionę, jelito cienkie, trzustkę oraz część krtani
Shutterstock / Picasa
4 Naukowcom z USA udało się w warunkach laboratoryjnych dokładnie odtworzyć zachowanie komórek mózgu odpowiadające chorobie Parkinsona o podłożu genetycznym. Dzięki temu osiągnięciu można będzie dokładnie zbadać proces chorobowy związany z mutacją genu parkin. Ta mutacja jest przyczyną choroby u co 10. pacjenta z chorobą Parkinsona
Shutterstock
5 Serce uszkodzone po zawale udało się częściowo zregenerować dzięki wstrzyknięciu komórek macierzystych mięśnia sercowego wcześniej pobranych od tego samego pacjenta - wykazały kolejne badania, tym razem przeprowadzone przez specjalistów Cedars-Sinai Heart Institute w Los Angeles. O połowę zmniejszono u chorego powierzchnię blizn pozawałowych, ale na razie jest to wciąż metoda eksperymentalna
Shutterstock
6 Zespół Donalda Brooksa z University of British Columbia w Vancouver (Kanada) opracował uniwersalny "klej" do komórek. Łączy on żywe komórki, jednocześnie pokryty nim opatrunek może powstrzymać krwawienie, ponieważ przyklejają się do niego komórki krwi
Shutterstock
7 Najnowocześniejszą w Polsce hybrydową salę operacyjną otwarto w Instytucie Hematologii i Transfuzjologii w Warszawie. Wykonywane są w niej mało inwazyjne zabiegi przeprowadzane wewnątrz naczyń krwionośnych. Dzięki takiemu rozwiązaniu chory nie musi być przewożony w inne miejsce na badania ani na drugą salę operacyjną. Zwiększa to jego bezpieczeństwo i umożliwia chirurgom szybką reakcję w przypadku ewentualnych komplikacji
Shutterstock
8 Amerykańscy chirurdzy z University of Maryland przeprowadzili u 37-letniego mężczyzny najbardziej rozległy przeszczep twarzy. Poza tkankami twarzy wszczepiono mu szczękę, zęby oraz język. Trzeba było przeszczepić całą twarz od linii włosów aż do szyi. Zabieg odbył się w dniach od 19 do 20 marca, trwał 36 godzin
Shutterstock
9 Geny, które mogą być odpowiedzialne za mikrą posturę Pigmejów, udało się zidentyfikować naukowcom z USA. Mężczyźni Pigmejów dorastają zaledwie do ok. 1,2 m wysokości
Shutterstock
10 Umieszczony za siatkówką implant pozwolił niewidomemu od dziesięcioleci Brytyjczykowi Chrisowi Jamesowi znów wiedzieć światło i rozpoznawać kształty. Mały implant o średnicy 3 mm, który działa podobnie do kamery umieszczonej w telefonie komórkowym, pozwala postrzegać czarno-biały obraz o niezbyt dużej rozdzielczości (składa się z 1500 elementów)
Shutterstock
11 71-letni mężczyzna sparaliżowany po wypadku samochodowym odzyskał częściowo władzę w jednej ręce po pionierskiej operacji, polegającej na przywróceniu przewodzenia nerwowego do mózgu inną drogą omijającą uszkodzenie rdzenia kręgowego. Neurochirurdzy Washington University School of Medicine (USA) przeprowadzili ją u Amerykanina, który został sparaliżowany od szyi w dół w 2008 r. nie był w stanie się poruszać. Potrafił nieco ruszać jedynie ramieniem, ale nie mógł ręką niczego uchwycić. Po operacji znowu zaczął samodzielnie jeść, a nawet pisać
Shutterstock
12 Uczeni w USA odczytali cały genom płodu ludzkiego używając do tego próbek krwi ciężarnej kobiety i śliny ojca dziecka. Naukowcy z University of Washington, którzy wykorzystali do tego celu nową metodę szybkiego sekwencjonowania DNA i specjalne sposoby obliczeń. Pozwoli to rodzicom poznać całkowity plan genetyczny nienarodzonego jeszcze dziecka i wykryć u niego tysiące ewentualnych schorzeń genetycznych
Shutterstock
13 Pierwszą w Polsce operację pobrania nerki mało inwazyjną techniką laparoskopową od żywego dawcy z wykorzystaniem obrazowania 3D przeprowadzili chirurdzy Kliniki Gastroenterologii i Transplantologii CSK MSW w Warszawie. Zabieg pobrania nerki wykonano w technice 3D, gdyż pozwala ona operatorowi lepiej obserwować pole operacyjne, co znacząco zmniejsza ryzyko komplikacji w czasie operacji
Shutterstock
14 Po wielomiesięcznych dyskusjach magazyn "Science" opublikował pełne wyniki badań przeprowadzonych przez specjalistów holenderskich, którzy wyhodowali wyjątkowo groźny szczep wirusa ptasiej grypy zdolny rozprzestrzenić się między ludźmi. Publikacji od jesieni 2011 r. sprzeciwiał się Narodowy Naukowy Komitet Doradczy ds. Biobezpieczeństwa (NSABB) w USA. Obawiano się, że wyniki badań nad tym wirusem mogą wykorzystać bioterroryści
Shutterstock
15 Pierwsza w Polsce i czwarta na świecie operacja wszczepienia nowej generacji implantu słuchowego (CODACS) odbyła się w Światowym Centrum Słuchu w Kajetanach pod Warszawą. Nowy implant łączy cechy implantu ucha środkowego i ślimakowego, zapewniając bezpośrednią stymulację ślimaka
Shutterstock
16 Badacze z Weill Cornell Medical College (USA) stworzyli nową szczepionkę, która w przyszłości może uchronić człowieka przed uzależnieniem od nikotyny. Myszy, u których je na razie przetestowano, dzięki jednorazowej dawce przez całe życie nie uzależniały się od nikotyny
Shutterstock
17 Pierwszą od 13 lat pigułkę na odchudzanie dopuściła do użycia w USA amerykańska Agencja ds. Żywności i Leków (FDA). Lek hamujący apetyt będzie dostępny na początku 2013 r. Środek zwiększa poziom serotoniny, neuroprzekaźnika mózgu, powodującego uczucie sytości. Producent leku, firma Arena Pharmaceutical zapewnia, że działa on selektywnie, wyłącznie na receptory serotoniny związane z apetytem
Shutterstock / Scott ROthstein
18 Naukowcy z Georgia Institute of Technology (USA) ożywili gen sprzed 500 milionów lat wprowadzając go do komórki współczesnej bakterii Escherichia coli. Hodując bakterie przez 1000 generacji naukowcy mogli obserwować ewolucję w działaniu - aby się przekonać, czy podąży tą samą ścieżką, którą przebiegła w przeszłości
Shutterstock
19 Lekarze z Kliniki Kardiochirurgii Uniwersyteckiego Szpitala Klinicznego w Białymstoku przeprowadzili pierwszą w Polsce operację wszczepienia zastawki w uszkodzoną zastawkę mitralną w sercu 79-letniej pacjentki. Uratowało to jej życie. Ze względu na stan zdrowia kobieta nie mogła być poddana tradycyjnej operacji, bo by jej nie przeżyła
Shutterstock
20 Lekarze Centrum Onkologii w Warszawie zastosowali nową metodę leczenia raka jajnika, która możne znacznie wydłużyć życie pacjentek. Po usunięciu powstałych na skutek przerzutów do otrzewnej widocznych ognisk nowotworu, na otrzewną i narządy jamy brzusznej podawany jest płyn z cytostatykami podgrzany do temperatury 42 st. C. Wyższa temperatura zwiększa podatność komórek nowotworowych na cytostatyki. Jednocześnie uzyskuje się od 75 do nawet 1000 razy większe stężenie leku przeciwnowotworowe niż wtedy gdy jest on podawany dożylnie
Shutterstock
21 W USA przeprowadzono pierwszy na świecie przeszczep u chorego na AIDS, u którego wykorzystano do zabiegu krew pępowinową. Dr Lawrence Petz, dyrektor medyczny StemCyte, firmy zajmującej się bankowaniem krwi pępowinowej, przebadał 17 tys. przechowywanych próbek krwi pępowinowej i w 102 z nich wykrył mutację genetyczną czyniącą ich nosicieli odpornymi na zakażenie wirusem HIV. Przeszczep może zatem sprawić, że osoby żyjące z wirusem HIV będą odporne na ten drobnoustrój
Shutterstock
22 Australijscy naukowcy wszczepili prototyp bionicznego oka. Operacje przeprowadzono u Dianne Ashworth cierpiącej na powodujące utratę wzroku zwyrodnienie barwnikowe siatkówki (retinitis pigmentosa). Wszczepiono jej maleńkie urządzenie wyposażone w 24 elektrody, które podłączono do siatkówki oka. Za pośrednictwem elektrod pobudza ono elektrycznymi impulsami komórki nerwowe
Shutterstock
23 Badacze międzynarodowego projektu Encode ogłosili, że istotną rolę w naszym genomie pełni również tzw. śmieciowe DNA, czyli takie, o którym sądzono, że nie pełni żadnej ważniejszej funkcji i jest pozostałością po rozwoju ewolucyjnym. Okryto, że znajdują się tam fragmenty kontrolujące geny, pełniące ważną funkcje przełączników. Od nich również zależy prawidłowe funkcjonowanie komórek i całego naszego organizmu. Wszelkie w nich nieprawidłowości powodują niewłaściwe sterowanie białkami, co może skutkować różnymi schorzeniami, które dotąd wiązano głównie z mutacjami genów
Shutterstock
24 Zespół badaczy z Imperial College i King's College w Londynie opracował nową szczepionkę na katar sienny. Zawiera ona pyłki wstrzykiwane do warstwy skóry zawierającej leukocyty, które są częścią układu immunologicznego. Naukowcy uważają, że w ten sposób można użyć jedynie małej ilości pyłków, nawet 2 tys. razy mniejszą od tej jaka jest stosowana w obecnie wykorzystywanych tradycyjnych zastrzykach odczulających
Shutterstock
25 Sukcesem zakończyły się testy kliniczne z zastosowaniem pierwszego leku na progerię. Jest nim inhibitor farnezylotransferazy (FTI) początkowo używany w leczeniu chorych na raka. U dzieci chorych na progerię spowodował zwiększenie masy ciała, poprawę struktury kości, a co najważniejsze, polepszenie funkcjonowania układu krwionośnego
Shutterstock
26 Pionier badań nad ludzkim genomem Craig Venter oznajmił, że będzie można przesyłać w postaci e-maili szczepionki i drukować je za pomocą specjalnych drukarek 3D. Rozsyłane mają być informacje o nukleotydach, cukrach i aminokwasach oraz ich chemicznych wiązaniach. Drukarki dysponujące odpowiednimi materiałami biologicznymi mają je na tej podstawie odtwarzać
Shutterstock
27 Polscy naukowcy z Katowic i Wrocławia przeprowadzili pierwsze pionierskie zabiegi wykorzystaniem mezenchymalnych komórek macierzystych z pępowiny. Wykorzystano je u chorych po przeszczepieniu szpiku, u których doszło do zagrażającej życiu reakcji "przeszczepu przeciwko gospodarzowi". Terapia ta ma zastosowanie w 10-15 proc. najcięższych przypadków, kiedy leki nie przynoszą efektu
Shutterstock
28 Naukowcy z University of Pittsburgh oraz Magee-Womens Research Institute wykazali, że można przywrócić płodność nawet tym chłopcom, którzy z powodu nowotworu byli poddani chemioterapii i radioterapii jeszcze przed osiągnięciem dojrzałości płciowej. Pobrali z jąder makaków próbki komórek macierzystych i przechowywali je w zamrażarce. Następnie podali małpom chemioterapeutyki, po czym wprowadzili komórki z powrotem do organizmów zwierząt. U dziewięciu z 12 dojrzałych makaków oraz u trzech z pięciu małp będących jeszcze przed wiekiem pokwitania udało się później doprowadzić do produkcji spermy
Shutterstock
29 Lekarze w Kanadzie skomunikowali się z 39-letnim mężczyzną, który od ponad 10 lat jest w stanie wegetatywnym i wydawał się pozbawiony świadomości. Wykorzystano obrazujący pracę mózgu funkcjonalny rezonans magnetyczny (FMRI). Zapytano go, czy może coś go boli, a on odpowiedział, że nie. Wskazywała na to wykrywana rezonansem aktywność mózgu. Udało się tego dokonać po raz pierwszy
Shutterstock
30 Po raz pierwszy w Polsce zespół prof. Bohdana Maruszewskiego z Kliniki Kardiochirurgii Centrum Zdrowia Dziecka przeprowadził operację wyszczepienia wspomagania lewej komory z pozostawieniem własnego serca u 4-letniej dziewczynki. Przez pół roku mięsień sercowy miał czas się zregenerować. Serce podjęło samodzielną pracę. Zabieg taki przeprowadzany jedynie kilka razy w skali świata
Shutterstock
31 Specjaliści amerykańscy po raz pierwszy przeprogramowali układ odpornościowy 6-letniej dziewczynki cierpiącej na oporną na leczenie białaczkę. Polegało ono na zastosowaniu limfocytów typu T, wytwarzanych w szpiku kostnym komórek odpornościowych, do których wprowadzono gen stymulujący je do zwalczania limfocytów typu B, które u chorych na białaczkę ulegają złośliwej transformacji. To terapia ostatniej szansy dla tych pacjentów, którzy nie reagują na leki i nie można u nich zastosować innych metod, takich jak przeszczep szpiku kostnego i komórek macierzystych
Shutterstock