Rzecznik Praw Obywatelskich Marcin Wiącek skierował do Minister Zdrowia Izabeli Leszczyny pismo, w którym wyraża zaniepokojenie nowelizacją przepisów ustawy o działalności leczniczej. Zmiany te rozszerzają uprawnienia kierowników placówek medycznych do stosowania monitoringu w pomieszczeniach, gdzie udzielane są świadczenia zdrowotne. Pacjenci skarżą się na naruszenie prawa do prywatności i ochrony danych osobowych.
Ministerstwo Zdrowia odpowiada
W odpowiedzi na interwencję RPO, Ministerstwo Zdrowia argumentuje, że rozszerzenie możliwości stosowania monitoringu wizyjnego ma na celu zwiększenie poziomu bezpieczeństwa pacjentów. Resort podkreśla, że monitoring może przyczynić się do poprawy jakości leczenia, szybszej reakcji personelu w sytuacjach kryzysowych oraz kontroli prawidłowości podawania leków. "Opowiadając na pismo, znak VII.501.161.2023.MK, w sprawie przepisów dotyczących monitoringu wizyjnego w podmiotach wykonujących działalność leczniczą, które rozszerzyły możliwość stosowania tego rozwiązania, uprzejmie informuję, że przesłanką do ww. zmiany było zwiększenie poziomu bezpieczeństwa pacjentów" - podaje MZ.
RPO ma wątpliwości
Rzecznik Praw Obywatelskich nie jest jednak w pełni przekonany argumentacją Ministerstwa Zdrowia. W kolejnym piśmie wskazuje, że wyjaśnienia resortu mogą budzić dalsze wątpliwości, zwłaszcza w kontekście raportu Najwyższej Izby Kontroli oraz stanowiska Prezesa Urzędu Ochrony Danych Osobowych. NIK stwierdziła przypadki nieuzasadnionego i nadmiernego stosowania monitoringu, a UODO alarmuje o częstych skargach i naruszeniach przepisów o ochronie danych osobowych. W ocenie RPO wyjaśnienia te - także w kontekście praktyki stosowania monitoringu w podmiotach leczniczych, na którą wskazuje Najwyższa Izba Kontroli oraz Prezes Urzędu Ochrony Danych Osobowych - mogą budzić dalsze wątpliwości.
RPO domaga się ustawowego określenia zasad monitoringu
Marcin Wiącek stoi na stanowisku, że tak istotna ingerencja w prawo do prywatności pacjenta powinna mieć solidną podstawę w przepisach rangi ustawowej, a nie jedynie w regulaminach wewnętrznych placówek medycznych. RPO apeluje do Ministerstwa Zdrowia o doprecyzowanie przepisów i wprowadzenie jasnych przesłanek stosowania monitoringu, z uwzględnieniem zasady proporcjonalności i praw pacjentów. "Określenie przesłanek monitoringu w miejscu udzielania świadczeń zdrowotnych powinno znaleźć się w przepisach rangi ustawowej, bo to one regulują strefę praw i wolności jednostki, wśród których jest prawo do prywatności" - pisze Rzecznik w kolejnym wystąpieniu do MZ.