Kiedy nie wolno brać paracetamolu, ibuprofenu, aspiryny?

Paracetamol, ibuprofen i aspiryna to najpopularniejsze leki przeciwbólowe i przeciwgorączkowe. Często zażywamy je zamiennie. Warto jednak wiedzieć, że mają różne właściwości i ewentualne skutki uboczne. Poza tym nie każdy i nie zawsze może przyjmować wszystkie leki.

Leki z paracetamolem, w odróżnieniu od leków z grupy niesteroidowych leków przeciwzapalnych (tj. ibuprofen, aspiryna) nie mają działanie przeciwzapalnego. Są łagodne dla śluzówki żołądka, nie zaburzają krzepliwości krwi, jak ma to miejsce w przypadku aspiryny. Mogą je przyjmować pacjenci z nadciśnieniem i cukrzycą. Natomiast nie są wskazane chorym przyjmującym leki przeciwwirusowe, bo wchodzą z nimi w interakcje. Także pacjenci z niewydolnością nerek powinni skonsultować przyjmowanie paracetamolu z lekarzem, bo kumuluje się on we krwi. Jeśli go nadużywamy, szkodzi wątrobie.

Leki z ibuprofenem działają stosunkowo szybko, bo już po pół godzinie od przyjęcia, nie kumulują się w organizmie, lecz są wydalane wraz z moczem w ciągu 24 godzin. Mogą jednak szkodzić osobom z niewydolnością wątroby, nerek i serca. Są niewskazane pacjentom z chorobą wrzodową i astmą. Niekiedy wywołują uczulenie, rumień i opuchliznę – warto o tym wiedzieć, zwłaszcza jeśli podajemy je małym dzieciom. W przypadku przedawkowania grożą krwawieniem z przewodu pokarmowego. Jeśli jest konieczność dłuższego stosowania ibuprofenu, warto zadbać o ochronę żołądka. Lepiej nie przyjmować leku przeciwbólowego na pusty żołądek. Tabletkę trzeba popić dużą ilością wody.

Aspiryna natomiast działa wszechstronnie – przeciwbólowo, przeciwgorączkowo, przeciwzapalnie, jak również przeciwzakrzepowo. Z powodu tej ostatniej właściwości zakazana jest osobom z chorobami krwotocznymi, z zaburzeniami krzepliwości krwi. Przyjmowanie aspiryny powinny uzgodnić z lekarzem pacjenci z wrzodami żołądka i dwunastnicy, dną moczanową i cukrzycą.

Małym dzieciom można podawać paracetamol lub ibuprofen. Aspiryna zabroniona jest do 12. roku życia. Warto wiedzieć, że ibuprofen szybciej obniża gorączkę i działa dłużej niż paracetamol. Maluchy z astmą nie mogą jednak przyjmować ibuprofenu, podobnie jak i chore na ospę wietrzną (większe ryzyko zakażenia paciorkowcami) oraz odwodnione z powodu biegunki.

W przypadku dorosłych warto wiedzieć, że nie należy łączyć ibuprofenu, aspiryny i naproksenu, bo to niesteroidowe leki przeciwzapalne, z tej samej grupy. Jeśli potrzebujemy ukoić silny ból, możemy połączyć niesteroidowe leki zapalne z paracetamolem.

Dla kobiet w ciąży i matek karmiących piersią najbezpieczniejszy jest paracetamol. W pierwszym trymestrze ciąży należy unikać aspiryny ze względu na ryzyko poronienia.
Uwaga! Wszystkie leki przeciwbólowe mogą zaszkodzić osobom nadużywającym alkohol.