Przez osoby ze spektrum autyzmu rozumie się osoby z zaburzeniami neurorozwojowymi, charakteryzującymi się znacznymi trudnościami w interakcjach i społecznej komunikacji. To np. autyzm atypowy lub zespół Aspergera.

Oligofrenopedagog oraz terapeutka behawioralna Alicja Pilch powiedziała PAP, że w Polsce wciąż brakuje systemowych rozwiązań pomocowych dla osób dorosłych ze spektrum autyzmu. - Zgodnie z przepisami osoby te mogą przebywać w szkole do ukończenia 18. lub 25. roku życia. Ale co dalej? – pytała ekspertka.

Reklama

W zależności od intelektu, samodzielności i dostosowania społecznego osoby ze spektrum autyzmu wybierają dalszą drogę edukacyjną lub w pozostają pod opieką rodziny. A rodzinie, szczególnie rodzicom – podkreśliła terapeutka – zależy, by ich dzieci jak najbardziej usamodzielniły się i mogły odnaleźć się w rzeczywistości.

W ocenie ekspertki pomóc w tym może m.in. rozwój tzw. mieszkań treningowych. - Pod okiem i opieką terapeutów dorośli z autyzmem uczą się tam, jak samodzielnie dbać o zdrowie, gospodarować pieniędzmi, spędzać wolny czas, załatwiać sprawy w urzędach, przygotowywać posiłki, robić zakupy, prać, sprzątać. Są to takie "szkoły życia" – tłumaczyła Pilch.

Dodała, że głównym założeniem mieszkań treningowych jest maksymalne usamodzielnienie podopiecznego, aby w przyszłości mógł sam ubiegać się o swoje mieszkanie i stać się osobą niezależną.

Jak mówiła Pilch, mieszkania te od lat z powodzeniem funkcjonują m.in. na Zachodzie i w Skandynawii. - W Polsce mamy na razie trzy takie miejsca: Wejherowo, Płock i Zduńska Wola, które działają dopiero od kilku lat. Powstaje też kolejny taki ośrodek pod patronatem Polskiego Stowarzyszenia Terapii Behawioralnej, ale nadal trwa zbiórka funduszy. Jak się jednak okazało, potrzeby w naszym kraju są znaczne – dodała ekspertka.

Inną formą pomocy dorosłym ze spektrum autyzmu są zakłady pracy chronionej. Działają one na rzecz aktywizacji zawodowej osób, które nie są w pełni samodzielne, a tam mogą pracować na miarę swoich możliwości, pod okiem instruktorów. Praca w tych zakładach umożliwia im też samodzielne utrzymywanie się.

Reklama

Ważne dla rozwoju osób dorosłych z zaburzeniami ze spektrum autyzmu jest ponadto uczestnictwo w warsztatach terapii zajęciowej, gdzie oprócz zajęć stricte terapeutycznych mają zajęcia m.in. z zakresu rękodzieła czy podstaw ekonomii potrzebnych do codziennego życia.

Pilch dodała, że obok tych rozwiązań, konieczne jest także dalsze uwrażliwianie społeczeństwa. - Bardzo krzywdzący jest np. pogląd, że osoby ze spektrum autyzmu są agresywne; zachowania te wynikają po prostu z nieumiejętności komunikacji. Jeżeli jesteśmy pozbawieni kanału komunikacyjnego, to próbujemy w jakiś inny sposób zwrócić na siebie uwagę albo wyrazić nasze emocje. Być może jest to więc próba przekazania nam czegoś, a nie atak agresji – mówiła Pilch.

Temat zaburzeń ze spektrum autyzmu poruszany był podczas międzynarodowej konferencji pt. "Język i emocje 2017", organizowanej przez Uniwersytet Śląski. Wkrótce na kanale konferencji na YouTube udostępnione mają być nagrania poszczególnych wystąpień i warsztatów. Organizowane są też pokonferencyjne, bezpłatne webinaria.