Sepsa to nie choroba a reakcja organizmu na infekcję – tzw. zespół ogólnoustrojowej reakcji zapalnej. Czym dokładnie jest? Komu zagraża najbardziej i w jaki sposób przebiega jej leczenie?

Czym jest sepsa i jak przebiega?

Sepsa, czyli inaczej posocznica, powstaje, kiedy dochodzi do przełamania bariery odpornościowej organizmu, a zakażenie atakuje cały ustrój. Ta reakcja bywa kojarzona przede wszystkim z infekcją bakteryjną krwi, ale obecnie dla medycyny nie ma znaczenia, jaki to rodzaj drobnoustrojów. Mogą być to również wirusy i grzyby, choć najczęściej są to właśnie bakterie. W wielu przypadkach ich rozsiew po organizmie następuje rzeczywiście wraz z krwią. W naczyniach krwionośnych pojawia się wówczas coraz więcej mediatorów zapalenia, nazywanych cytokinami. Serce przyspiesza, a temperatura ciała ulega zmianie – rośnie bądź spada. W naczyniach krwionośnych mogą powstawać skrzepy i w następnej kolejności dochodzi do niedotlenienia tkanek i martwicy. Ofiarami padają kolejne narządy, które przestają funkcjonować jak należy. Sepsa swoimi pierwszymi objawami przypomina grypę, tymczasem w rozpoznaniu liczy się każda godzina. Nieodwracalne zmiany, które wówczas następują, niosą duże szkody dla organizmu. Zachorowalność wśród – wydawać by się mogło – zdrowych osób w młodym wieku wywołują i podnoszą przede wszystkim meningokoki, których nosicielami jest 5–10% populacji, a biorąc pod uwagę samą młodzież – aż 20%.

Jak dochodzi do zakażenia?

Reklama

Sepsą nie można się zarazić. Można natomiast zarazić się drobnoustrojami, które wywołały posocznicę u innej osoby. Rozwój samej odpowiedzi organizmu uzależniony jest od ogólnej kondycji układu odpornościowego danej osoby. W mediach zdarza nam się słyszeć o przypadkach sepsy w szpitalach. Mają one miejsce w szczególności na oddziałach intensywnej terapii, gdzie stan pacjentów jest bardzo ciężki i wymaga wielu inwazyjnych dla organizmu metod leczenia. Poza szpitalem najbardziej zagrożone są dzieci, młodzież, osoby w podeszłym wieku oraz te bardzo osłabione. Poza tym może wystąpić po zabiegu operacyjnym lub wyrwaniu zęba. Zachorować może więc każdy, jeśli niewystarczająco dba o swoje zdrowie.

Leczenie sepsy

By uporać się z zakażeniem, lekarze podają tak szybko, jak to możliwe antybiotyki, płyny, leki nasercowe oraz przeciwzakrzepowe. Konieczna jest opieka specjalistów. W przypadkach daleko posuniętych – intensywna terapia. Jeżeli nie uda się opanować sepsy we wczesnym etapie, dochodzi do ciężkiej sepsy i wstrząsu. Średnia wieku chorych wynosi 54 lata i częściej są to mężczyźni. Naukowcy cały czas próbują znaleźć skuteczny lek na tę groźną dla zdrowia dolegliwość. Jakiś czas temu badaniom naukowym podlegał pewien typ białka oraz statyny (na co dzień używane, by obniżyć poziom cholesterolu we krwi). Ich skuteczność nie okazała się jednak wystarczająca, powodując przy tym (w drugim przypadku) niekorzystne dla zdrowia skutki uboczne. W chwili obecnej najlepiej sprawdzają się szczepionki (nie ma szczepionek na sepsę a jedynie na zarazki, które mogą ją powodować), ogólna profilaktyka oraz działania prozdrowotne. Dbając o swoją odporność, należy unikać nadużywania antybiotyków przy chorobach o lekkim przebiegu oraz leczyć do końca stany zapalne nawet po drobnych zabiegach (np. dentystycznych). Nie wolno ich zaniedbywać.

Szczepionki na drobnoustroje wywołujące sepsę nie podlegają refundacji. Biorąc pod uwagę koszt, zaleca się je osobom, które podróżują do krajów, gdzie ryzyko zachorowania jest podwyższone, osobom przewlekle chorym i przebywającym stale w dużych grupach (np. żołnierzom).

Reklama

Sepsa, choć nie jest zaraźliwa, stanowi duże niebezpieczeństwo dla zdrowia. Pamiętajmy, że siła oddziaływania drobnoustrojów zależy w dużej mierze od tego, w jakim stanie znajduje się nasz układ odpornościowy. Mamy na to wpływ.