Czym tak naprawdę są hemoroidy?
Dr Iwona Radziejowska-Choma: Hemoroidy, inaczej guzki krwawnicze, to poszerzone żyły okolicy odbytu. Są anatomiczną częścią odbytu człowieka i dopiero ich stopniowe powiększanie prowadzi do objawów: uwypuklają się wewnątrz lub na zewnątrz odbytu. Same hemoroidy nie bolą, wywołują jednak świąd i często stan zapalny, który utrudnia codzienne funkcjonowanie.
Kto jest najbardziej narażony na hemoroidy?
Hemoroidy to najczęstsza choroba odbytu. Cierpi na nią 30-50 proc. ludzi. Jej częstotliwość wzrasta z wiekiem, dlatego prawie 60 proc. osób po 40. roku życia jest dotkniętych tym problemem.
Jakie są przyczyny choroby?
Nie do końca wiemy, co tak naprawdę wywołuje hemoroidy. Częściej na chorobę narażone są osoby, które nie są zbyt aktywne fizycznie (np. pracują za biurkiem, preferują kanapowy styl życia), mają kłopoty z wypróżnianiem (tj. zaparcia). Hemoroidy często powstają w ciąży. Powoduje je zwiększone stężenie progesteronu, prowadzące do osłabienia ścian naczyń żylnych oraz zastój krwi w miednicy mniejszej. No i oczywiście, tak jak przy wszystkich chorobach żylnych, ogromne znaczenie ma również genetyka. Poza tym choroby wątroby lub nadciśnienie tętnicze mogą sprzyjać tej przypadłości.
Jakie objawy powinny skłonić pacjenta do szybkiej wizyty u lekarza?
Typowe objawy choroby hemoroidalnej to świąd i pieczenie w okolicy odbytu, niewielkie krwawienie towarzyszące wypróżnianiu się (krew jasnoczerwona), wysięk, śluz w odbycie, a także uczucie niepełnego wypróżniania. Bardzo często dochodzi do występowania kilku objawów jednocześnie.
Wiele osób wstydzi się hemoroidów i ich nie leczy. Czym to grozi?
Lekceważenie hemoroidów jest dużym błędem, bowiem prowadzić może do groźnych komplikacji. Mogą spowodować zapalenia guzka krwawniczego lub tkanek sąsiadujących, a w skrajnych wypadkach nawet nowotwór jelita grubego. Istotne jest szybkie i precyzyjne zdiagnozowanie schorzenia, ponieważ zarówno żylaki odbytu, jak i rak jelita grubego daje podobne objawy.
Jakie są metody leczenia hemoroidów?
Jeśli hemoroidy dokuczają i powodują wyraźny dyskomfort, bezwzględnie należy udać się do lekarza proktologa. W łagodnych przypadkach możemy starać się walczyć z nimi w domu. Można do tego wykorzystać mieszanki ziół o działaniu przeciwzapalnym i ściągającym, tj. wyciąg z kory dębu, nagietka, rumianku, oczaru wirginijskiego. Oczar działa bakteriobójczo, obkurcza naczynia krwionośne i zatrzymuje krwawienie. Nasiadówka w wannie nie powinna być długa, najwyżej 10-15 minut. Ale uwaga: tego typu terapii nie zaleca się kobietom w ciąży. Poza tym dostępne są bez recepty kremy znieczulające, które łagodzą ból, podrażnienie i swędzenie. Kremy i czopki z hydrokortyzonem też są skuteczne, ale nie należy ich stosować jednorazowo dłużej niż przez tydzień, bo mogą spowodować ścieńczenie skóry. Możemy zastosować również czopki (np. Posterisan ) i leki doustne (np. Aflavic). Warto zaopatrzyć się w specjalną poduszkę do siedzenia. Okrągłe, z otworem w środku, pomagają wyeliminować dyskomfort, gdy praca wymaga długiego siedzenia na krześle. Równie ważna jest dieta. Powinna być bogata w pełnoziarniste pieczywo, kasze, płatki, ryż brązowy, warzywa i owoce. Dużo błonnika zawierają suszone śliwki, daktyle, jabłka, gruszki, truskawki, brokuły, brukselka, marchew, groch, szpinak, fasola, płatki owsiane. W walce z hemoroidami pomaga picie dużych ilości wody mineralnej – ok. 2 litrów dziennie. Jeśli objawy nadal nie ustępują, może być konieczna operacja. Najbardziej rozpowszechnionym sposobem leczenia jest tzw. metoda Barrona, zwana także gumowaniem. Rzadziej stosuje się koagulacje laserową lub wycięcie chirurgiczne.