Dlaczego leczenie nie daje efektów? Odpowiadają eksperci

Przeszkodą w efektywnej terapii jest niesystematyczne przyjmowanie leków przez pacjenta; leczenie po pół roku kontynuuje co drugi pacjent z chorobą przewlekłą. Ogromną rolę ma dobra komunikacja między pacjentem i jego lekarzem - przekonywali eksperci.

Urszula Jaworska - szefowa fundacji jej imienia - w piątek na konferencji prasowej "Komunikacja w leczeniu przewlekłej białaczki szpikowej - budowanie partnerskiej relacji Pacjenta i Lekarza" zwróciła uwagę, że mimo nowoczesnych i coraz bardziej skutecznych leków nie zawsze terapia daje spodziewane efekty, ponieważ pacjenci nie przyjmują leków systematycznie.

W przypadku leku na przewlekłą białaczkę szpikową (PBS) jeżeli pacjent nie weźmie w ciągu miesiąca trzech dawek leku, to skuteczność terapii spada z 90 do 17 proc. - mówiła.

Jak przekonywała, jeśli chodzi o zażywanie leków w chorobach przewlekłych, ogromną rolę ma dobra komunikacja między pacjentem a lekarzem, dostosowanie terapii do możliwości chorego oraz uświadomienie przebiegu leczenia i skutków terapii.

Prof. Przemysław Kardas z Uniwersytetu Medycznego w Łodzi podkreślił, że przyczyny nieprzestrzegania zaleceń terapeutycznych są złożone. Pacjenci nie stosują się do otrzymanych zaleceń zarówno nieświadomie, np. w wyniku zapomnienia o wzięciu leku, jak też świadomie, w związku z brakiem wiary w konieczność leczenia lub brakiem odczuwalnych korzyści z prowadzonego leczenia, a także ujawnieniem się objawów niepożądanych stosowanych leków - wyjaśnił.

Zaznaczył, że zaskakujące jest to, iż część pacjentów nie stosuje się do zaleceń nawet wówczas, gdy są w pełni świadomi poważnych konsekwencji takiego zachowania, czyli nieskutecznego leczenia w chorobach zagrażających życiu, np. HIV, po przeszczepach.

Według prof. Kardasa edukacja pacjentów to warunek konieczny, aby chory rozpoczął i systematycznie kontynuował leczenie. Bardzo istotna jest np. czytelna "rozpiska" od lekarza zawierająca informacje, kiedy i jak mają być przyjmowane leki - dodał. Przekonywał też, że lekarz w trakcie każdej wizyty powinien zapytać o przyjmowanie leków, a gdy okaże się, że pacjent nie realizuje zaleceń, wówczas wspólnie z pacjentem może określić przeszkody i dostosować terapię, np. zmienić formę leku.

Trener komunikacji interpersonalnej Zbigniew Kowalski przekonywał, że tylko pacjent świadomy celów podejmowanych działań, w momencie zniechęcenia przedłużającym się leczeniem nie zrezygnuje ze stosowania się do zaleceń lekarza.

Niezbędna w tym celu jest szczera i otwarta rozmowa w czasie wizyty lekarskiej. Lekarz powinien zrozumieć, że na wyniki terapii duży wpływ ma jego relacja z pacjentem, że poświęcając mu czas na szczerą rozmowę, obie strony mogą wspólnie znaleźć rozwiązanie dostosowane do możliwości pacjenta - mówił.

Podczas konferencji poinformowano, że w ramach programu "Komunikacja w leczeniu" Fundacja Urszuli Jaworskiej organizuje warsztaty ze skutecznej komunikacji skierowane do pacjentów chorych na PBS. Najbliższe warsztaty planowane są w Gdańsku (7 maja), Rzeszowie (5 czerwca) oraz Białymstoku, Wrocławiu, Szczecinie, Krakowie i Katowicach w największych klinikach hematologicznych. Wydany zostanie także poradnik dotyczący skutecznej komunikacji, który ma trafić m.in. do lekarzy zajmujących się leczeniem pacjentów z PBS.