Nocną i świąteczną opiekę zdrowotną oferują placówki, które działają po zamknięciu przychodni lub gabinetów lekarzy rodzinnych. Chodzi więc o zakłady, które przyjmują pacjentów między 18.00 a 8.00 rano oraz w weekendy, święta i dni ustawowo wolne od pracy.
Wspomniana opieka jest wykonywana przez placówki, które podpisały umowy z Narodowym Funduszem Zdrowia. Od 1 marca zmieniły się jednak zasady jej udzielania. Pacjent może się zgłosić do dowolnie wybranego podmiotu udzielającego świadczenia z zakresu nocnej i świątecznej pomocy. Nie jest ona bowiem związana z placówką podstawowej opieki zdrowotnej (POZ), do której jest zapisany pacjent.
Świadczenia realizowane są bez skierowania. Dyżurujący lekarz udziela porad w warunkach ambulatoryjnych, w domu pacjenta lub telefonicznie. Nocna i świąteczna opieka zdrowotna obejmuje także zabiegi pielęgniarskie w ramach udzielonej porady lekarskiej oraz wynikające z ciągłości leczenia (np. zastrzyki). Zabiegi te mogą być wykonywane przez pielęgniarkę w gabinecie zabiegowym lub w domu pacjenta.
Podmiot udzielający świadczeń z zakresu POZ jest obowiązany do informowania swoich pacjentów o zasadach oraz organizacji nocnej i świątecznej opieki, w szczególności poprzez umieszczenie takiej informacji w swojej siedzibie. Powinna ona zawierać m.in. adresy i numery telefonów placówek udzielających takich usług.
Dane o placówkach świadczących takie usługi można uzyskać także na stronach internetowych oddziałów wojewódzkich NFZ.