Rosnąca liczba zwolnień lekarskich oznaczonych kodem "F" - czyli związanych z przyczynami psychiatrycznymi (np. depresją) - budzi szczególne zainteresowanie, a niekiedy i wątpliwości, Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (ZUS). Jak czytamy na portalu pacjenci.pl, ten trend nasilił się po pandemii i staje się trwałym elementem rynku pracy.
ZUS szczególnie chętnie kontroluje ten rodzaj L4, ponieważ - jak podkreślają eksperci cytowani w artykule - trudniej w nim o obiektywną weryfikację stanu zdrowia w porównaniu do urazów fizycznych.
Czym jest L4 z kodem "F" i dlaczego budzi wątpliwości?
Kod "F" na zwolnieniu lekarskim dotyczy zaburzeń psychicznych i zaburzeń zachowania, takich jak np. depresja . Wzrost liczby takich zwolnień stawia firmy i ubezpieczycieli przed koniecznością zarządzania absencjami, a pracowników stawia przed pytaniem o zasady.
Głównym problemem, który wywołuje najwięcej nieporozumień, jest interpretacja zaleceń na zwolnieniu.
Co oznacza adnotacja "pacjent może chodzić" na zwolnieniu?
Adnotacja "pacjent może chodzić" jest często mylnie interpretowana jako pozwolenie na swobodną aktywność, wykraczającą poza leczenie. W rzeczywistości, zapis ten oznacza wyłącznie możliwość wykonywania podstawowych czynności dnia codziennego oraz krótkich spacerów, które wspierają proces terapeutyczny.
- Dozwolone: Wizyta u psychoterapeuty, wyjście po podstawowe zakupy, krótki spacer.
- Kwestionowane przez ZUS: Aktywności rekreacyjne i rozrywkowe, które nie są niezbędne do funkcjonowania ani elementem terapii (np. wizyta w SPA, intensywne podróże).
Naruszenie zwolnienia może skutkować utratą prawa do świadczeń - dlatego pacjenci powinni precyzyjnie ustalić z lekarzem zakres dopuszczalnej aktywności.
Zasady wypłaty świadczeń chorobowych
Aby móc otrzymywać płatne L4, trzeba spełnić okres wyczekiwania:
- Umowa o pracę: Pracownik nabywa prawo do świadczeń po 30 dniach nieprzerwanego ubezpieczenia chorobowego.
- Umowa zlecenie: Ubezpieczenie chorobowe jest dobrowolne, a okres wyczekiwania wynosi 90 dni.
Istnieje też limit długości pobierania świadczeń chorobowych, który dotyczy również zwolnień psychiatrycznych:
- Standardowy limit: 182 dni w ciągu roku.
- Wyjątki: 270 dni w przypadku gruźlicy lub ciąży.
W przypadku naruszenia zasad zwolnienia (np. nieprawidłowe wykorzystanie L4), ZUS ma prawo do przeprowadzenia kontroli i może skrócić lub anulować wypłatę świadczeń chorobowych.