Pierwszym objawem, którego nie sposób przegapić, jest brak satysfakcji z wykonywanej pracy, która do tej pory dawała nam przyjemność. Czujemy znużenie na samą myśl, że trzeba iść do pracy. Jesteśmy zmęczeni już w poniedziałek, choć w weekend teoretycznie udało się nam wypocząć. Nawet dłuższy urlop nie rozwiązuje naszego problemu. Powrót do pracy kojarzy nam się z niemiłym wysiłkiem, stresem, a nawet dyskomfortem fizycznym („znowu trzeba będzie siedzieć przez wiele godzin”, „jak ja wytrzymam przed komputerem cały dzień?”).
Skąd to wypalenie zawodowe?
Przyczyn wypalenia zawodowego jest wiele. Głównie jest to brak lub niedobór satysfakcji z wykonywanej pracy, niedostosowanie obowiązków do możliwości (czujemy się niedocenieni, zadania nie odpowiadają naszym kwalifikacjom, chcielibyśmy robić coś innego) lub stres spowodowany nadmiarem obowiązków i nierealne oczekiwania przełożonego, jak również niesatysfakcjonujące wynagrodzenie. Na wypalenie zawodowe wpływ ma też wykonywanie monotonnych zadań, nużąca rutyna i brak możliwości rozwoju. Niekiedy przyczyną jest niezadowolenie z warunków finansowych lub niezadowolenie z tego, co oferuje nam pracodawca w miejscu pracy (kiepskie warunki lokalowe i techniczne). Wypalenie zawodowe może też wiązać się z tym, że pracownik doświadcza mobbingu i toksycznej atmosfery w biurze, jak również ma swoje prywatne problemy, które rzutują na jego sytuację zawodową. Niekiedy za wypaleniem zawodowym stoi niezgodność wykonywanej pracy z wyznawanymi wartościami.
Co ciekawe, na wypalenie zawodowe bardziej narażeni są introwertycy, którzy mają trudność z rozmawianiem o swoich emocjach i oczekiwaniach wobec pracy.
Objawy wypalenia zawodowego
- notoryczne przemęczenie; brak motywacji, by rano wstać z łóżka
- niechęć przed pójściem do pracy
- zmęczenie fizyczne, choć nie mieliśmy za sobą wyczerpującego wysiłku fizycznego
- niepokój, lęk, rozdygotanie wewnętrzne bez wyraźnej przyczyny
- obniżenie nastroju
- frustracja, łatwe przechodzenie od euforii do smutku
- ból głowy, dolegliwości gastryczne (ból brzucha, biegunka), czyli objawy psychosomatyczne
- słaba odporność i łatwe łapanie infekcji, co wiąże się z wyczerpaniem psychicznym
Jak zwalczyć wypalenie zawodowe?
Najprostszym, a często jedynym rozwiązaniem jest zmiana pracy i/lub przebranżowienie.
Zanim się jednak na to zdecydujemy, warto porozmawiać z osobą zaufaną lub psychologiem o tym, co konkretnie doprowadziło nas do wypalenia zawodowego. Taka rozmowa pomoże też na nowo wyznaczyć sobie ścieżkę kariery, która dawałaby nam satysfakcję.
Choć to zwykle najtrudniejsze – dobrze jest też szczerze porozmawiać z przełożonym o swoich potrzebach, o tym, co nam przeszkadza w obecnej pracy (źle dostosowana do nas liczba obowiązków, zła atmosfera w biurze itp.). Taka rozmowa może odwieść nas od decyzji o szukaniu nowego zajęcia. Może okazać się, że przełożony zaproponuje nam zmianę zakresu obowiązków, satysfakcjonujące wynagrodzenie albo wdroży zasady work-life balance, czyli oddzielenie czasu pracy od czasu prywatnego (to ważne zwłaszcza w firmach, gdzie jest praca zdalna lub hybrydowa).