Terapeuta skupia się na tym, co tu i teraz, rzadko sięgają do doświadczeń pacjenta z przeszłości. Liczy się wyodrębnienie tych aktualnych przeżyć, które hamują rozwój pacjenta i utrudniają osiąganie przez niego celów życiowych.
Założenia psychoterapii humanistycznej
U podstaw psychoterapii humanistycznej, która obejmuje szkoły o różnych metodach postępowania, mamy założenie, że zachowanie człowieka wynika z dążenia do rozwoju i zaspokojenia własnych potrzeb. Zaburzenia, których doświadcza człowiek, są skutkiem negatywnych doświadczeń przeżywanych podczas tego procesu.
Psychoterapeuta nie stawia się w pozycji autorytetu. Zachowuje pozytywny szacunek do pacjenta, nie namawia go do zmian, a jedynie pomaga pacjentowi zrozumieć to, czego doświadcza. Głównymi cechami terapeuty są empatia, autentyczność i akceptacja – tzw. triada Rogersa.
Ważne jest uwydatnianie mocnych stron pacjenta – powinien on je zaobserwować w ramach terapii i na nich opierać sens własnego życia. Wraz ze zwiększeniem samoświadomości powinna iść w parze chęć do samorozwoju.
Rodzaje psychoterapii humanistycznej
- Terapia Gestalt – koncentruje się na pogłębieniu świadomości pacjenta, który zmaga się z nierozwiązanymi konfliktami z bliskimi.
- Podejście skoncentrowane na osobie/pacjencie Carla Rogersa – celem jest uzyskanie przez pacjenta głębszej niezależności. Relacja terapeuty z pacjentem oparta jest na bezwarunkowej akceptacji i szczerości. Carl Rogers mawiał: „Jesteś jak kaktus, który chce być kangurem. Jesteś kangurem, który chce być różą”. Pacjent w czasie terapii ma zaakceptować siebie.
Metody wykorzystywane w psychoterapii humanistycznej
Zadaniem psychoterapeuty, który jest swego rodzaju wyrozumiałym mentorem, jest otwarta rozmowa z pacjentem, bez oceniania go czy narzucania konkretnych rozwiązań.
Często stosowane jest tzw. odzwierciedlanie, czyli pokazywanie uczuć przeżywanych przez pacjenta. Dzięki temu pacjent zyskuje większą świadomość swoich emocji.
Wykorzystywana jest też metoda fenomenologiczna – skupiająca uwagę pacjenta na doświadczeniach i ich odbiorze.
Jak przebiega psychoterapia humanistyczna?
Pierwszym etapem jest konsultacja psychoterapeutyczna (nawet na kilku sesjach), podczas której terapeuta i pacjent poznają się, omawiają warunki kontaktu psychoterapeutycznego. Następnie podczas psychoterapii omawiane są zagadnienia zgłaszane przez pacjenta. Terapia opiera się na dialogu, pacjent stopniowo się otwiera, by uporać się ze swoimi problemami.
Psychoterapia humanistyczna jest długoterminowa. Spotkania są z reguły raz, dwa razy w tygodniu przez kilka miesięcy, a nawet lat.