Jakie są przyczyny i objawy udaru cieplnego?
Przyczyną udaru cieplnego jest nadmierna ekspozycja na promienie słoneczne (porażenie słoneczne, udar słoneczny) bądź zbyt intensywny wysiłek fizyczny, niedostosowany do możliwości organizmu. Oprócz tego udar cieplny może wystąpić na skutek przebywania w dusznym, ciepłym i wilgotnym miejscu, np. w saunie.
Udar cieplny objawia się podwyższoną temperaturą, osłabieniem organizmu i zwiększoną potliwością. Chory może także doświadczać nudności i wymiotów. Innymi symptomami charakterystycznymi dla udaru cieplnego są: podwyższone ciśnienie, przyśpieszony puls, dreszcze, zaburzenia świadomości, mroczki przed oczami. U osoby z udarem cieplnym mogą wystąpić podrażnienia skóry (bąble, zaczerwienienie), a nawet oparzenia I i II stopnia (sprawdź, jak radzić sobie z oparzeniami słonecznymi: https://portal.abczdrowie.pl/oparzenia-sloneczne). W cięższych przypadkach skóra może być blada. Ponadto chory ma problemy ze sprawnym poruszaniem się – jego chód jest niepewny. To nie wszystko. Osoba z takim rodzajem udaru jest niespokojna, cierpi na intensywne bóle głowy. Udar cieplny może też doprowadzić do utraty przytomności.
Pierwsza pomoc w przypadku udaru cieplnego
Jeśli wiemy już, że mamy do czynienia z udarem cieplnym, należy jak najszybciej udzielić osobie poszkodowanej pierwszej pomocy. Co należy zrobić? Przede wszystkim przeprowadźmy chorego w zaciemnione, chłodniejsze miejsce, w którym będzie miał dostęp do świeżego powietrza (możemy rozpiąć mu ubranie, by ułatwić oddychanie). Pomóżmy mu przyjąć pozycję półsiedzącą i podawajmy schłodzone płyny, najlepiej niegazowaną wodę mineralną. Jeżeli mamy taką możliwość, zróbmy zimne okłady na głowę. W przypadku, gdy chory ma bladą skórę, należy go ułożyć tak, by głowa znalazła się niżej niż tułów. Dobrze, by osoba, która doświadczyła udaru cieplnego, mogła wziąć chłodną kąpiel. Oczywiście powinna też zgłosić się do lekarza.
W przypadku utraty przytomności wezwijmy jak najszybciej służby medyczne. Jeśli chory nie oddycha, należy wykonać resuscytację krążeniowo-oddechową.
Co dalej?
Osobie, która wraca do zdrowia w swoim domu, należy wykonywać przez 3 dni chłodne okłady (3 lub 4 razy dziennie przez około 10 minut). Powinna ona przez pewien czas unikać czynnika, który wywołał udar cieplny. Jeśli jest to słońce, lepiej nie wychodzić przez kilka dni na zewnątrz. W przypadku wystąpienia niepokojących dolegliwości należy udać się do lekarza.
Kto powinien uważać?
Na udar cieplny narażone są szczególnie osoby starsze, a także małe dzieci. Zwiększone ryzyko wystąpienia udaru występuje też u osób cierpiących na choroby serca i cukrzycę, a także tych, które zażywają leki moczopędne i antyhistaminowe. Będący pod wpływem alkoholu powinni również zachować szczególną ostrożność.
Osoby, które uważają, że są bardziej narażone na udar, muszą uważać na upały (dowiedz się, dlaczego upały są tak niebezpieczne dla zdrowia: https://portal.abczdrowie.pl/upal-niebezpieczny-dla-zdrowia-jak-nie-dac-sie-pokonac-wysokim-temperaturom). Niewskazane jest długie przebywanie na słońcu bez nakrycia głowy. Odzież powinna być jasna i przepuszczać powietrze. Nie wolno zapominać o systematycznym nawadnianiu organizmu – najlepiej w małych ilościach, ale częściej. Należy unikać sauny, a także zrezygnować ze zbyt intensywnego wysiłku fizycznego, szczególnie podczas upałów.