Początkowe objawy ospy to: ból głowy, wysoka gorączka oraz uczucie „rozbicia”. Następnie pojawiają się charakterystyczne zmiany skórne – kolejno: grudki, pęcherzyki, krosty oraz strupy. Objawy skórne są przyczyną silnego świądu skóry.
Dlaczego warto szczepić się przeciwko ospie?
Na pozór, ospa ma łagodny przebieg. Nasilony świąd w obrębie zmian skórnych jest jednak na tyle uciążliwy, że chory z trudem powstrzymuje się od drapania się. O ile osoby dorosłe są zwykle w stanie zapanować nad odruchem drapania skóry, dzieci - a to one najczęściej chorują na ospę - łatwo zapominają o nakazach rodziców. Pocierając i drapiąc mocno skórę, mogą doprowadzić do nadkażeń bakteryjnych i do powstania szpecących blizn.
Ospa u dzieci może przyczynić się również do rozwoju zapalenia węzłów chłonnych, ucha środkowego, a nawet mózgu. Natomiast u dorosłych najczęstszym powikłaniem ospy jest ciężkie zapalenie płuc, choć największym zagrożeniem jest ryzyko uszkodzenia płodu u kobiet spodziewających się dziecka. Jeśli ciężarna została zakażona wirusem ospy wietrznej w pierwszym lub drugim trymestrze ciąży, gdy kształtują się najważniejsze narządy wewnętrzne dziecka, należy liczyć się z prawdopodobieństwem wystąpienia zmian neurologicznych płodu, wad oczu (zaćma wrodzona, małoocze), uszkodzeń mózgu (aplazja, wodogłowie) oraz innych nieprawidłowości w budowie płodu.
Najlepszym sposobem na uniknięcie zachorowania na ospę i wystąpienia jej powikłań jest szczepionka.
Szczepienie w profilaktyce ospy wietrznej
Dawkę szczepionki przeciw ospie można podać osobom w dowolnym wieku i w różnych okolicznościach, na przykład już po wystąpieniu objawów wskazujących na zakażenie wirusem ospy, jeśli nie minęły 72 godziny od kontaktu z wirusem. Najczęściej szczepionkę podaje się jednak dzieciom – jeżeli dziecko mieści się w przedziale od 9 miesięcy do 13 lat, wystarczy jednorazowa dawka szczepionki, wstrzykiwana podskórnie lub domięśniowo. U starszych dzieci i osób dorosłych, które nie chorowały na ospę konieczne jest podanie dwóch dawek szczepionki w odstępie sześciotygodniowym.
Warto podkreślić, że szczepionka przeciw ospie wietrznej należy do szczepień zalecanych, a nie obowiązkowych, co oznacza, że jej koszty ponoszą rodzice dziecka lub – w przypadku osób dorosłych – sami pacjenci. Mimo iż szczepienie nie chroni w 100 proc. przed ospą, jest obecnie najbardziej skuteczną metodą zapobiegania tej chorobie.
Bezpłatne szczepienie przeciwko ospie
W niektórych sytuacjach państwo refunduje szczepienie profilaktyczne przeciw ospie. Prawo do bezpłatnej szczepionki przysługuje dzieciom poniżej 12. roku życia, które są w szczególny sposób narażone na zakażenie wirusem Varicella-Zoster w związku ze spadkiem odporności organizmu, wywołanym przez zakażenie HIV, planowaną chemioterapię lub leczenie immunosupresyjne, albo ostrą białaczkę limfoblastyczną w fazie remisji. Bezpłatne szczepienia wykonuje się także u dzieci, które nie chorowały na ospę wietrzną, ale mają stale styczność z osobami, które mogłyby zarazić je tą chorobą (chorzy na białaczkę, zakażeni wirusem HIV – osoby podatne na zakażenie wirusem ospy).
Szczepionka przeciwko ospie jest zalecana nie tylko dzieciom, ale również osobom dorosłym, które na nią nie chorowały. Na poddanie się szczepieniu powinny zdecydować się kobiety, które mają w planach zajście w ciążę – zaledwie dwie dawki szczepionki mogą uchronić je przed zachorowaniem na ospę, a co za tym idzie – przed wystąpieniem poważnych wad u płodu.
