Konieczność poddawania się obowiązkowym szczepieniom ochronnym w ramach Narodowego Programu Szczepień Ochronnych dotyczy każdej osoby, która przebywa na terytorium Polski. Wymóg ten wynika z przepisów ustawy o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi. Przepisy te określają też, że każdy musi stosować się do nakazów i zakazów organów administracji publicznej służących zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych. W przypadku dzieci poddanie ich szczepieniom obowiązkowym spoczywa na rodzicach.
– Szczepienia obowiązkowe stanowią wyłom od dobrowolności poddawania się świadczeniom zdrowotnym – mówi Łukasz Sławatyniec, prawnik w kancelarii CMS Cameron McKenna.
Unikanie szczepień
Może się zdarzyć, że pacjent nie zgodzi się na szczepienie obowiązkowe. W takim przypadku lekarz zawiadamia o tym właściwego państwowego powiatowego inspektora sanitarnego.
– Po powzięciu przez powiatowego inspektora sanitarnego informacji o uchylaniu się przez określoną osobę od wykonania obowiązkowego szczepienia może on wszcząć w tej sprawie postępowanie administracyjne i wydać decyzję nakazującą poddanie się szczepieniu – wyjaśnia Paweł Mackus, prawnik w kancelarii Leśnodorski Ślusarek i Wspólnicy. Dodaje on, że jeśli osoba, do której skierowano decyzję, nadal nie podda się obowiązkowemu szczepieniu, organ może wszcząć tzw. postępowanie egzekucyjne w administracji. W ramach tego postępowania organ może stosować sankcje finansowe, a także przymus bezpośredni.
Przymus bezpośredni
Zgodnie z ustawą o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi wobec osoby, która nie poddaje się obowiązkowi szczepienia, środki przymusu bezpośredniego mogą zostać zastosowane, jeżeli podejrzewa się u niej chorobę szczególnie niebezpieczną i wysoce zakaźną lub została ona już rozpoznana. W takiej sytuacji można przytrzymywać, a nawet unieruchomić daną osobę, by móc podać jej szczepionkę lub leki.
Przed zastosowaniem środka przymusu bezpośredniego lekarz uprzedza o tym pacjenta. Lekarz nie musi jednak sam siłować się z pacjentem, który jest chory, a nie chce przyjąć leku lub szczepionki. O pomoc może poprosić np. policję. To, czy pacjent zostanie przytrzymany lub unieruchomiony np. za pomocą pasów, zależy od sytuacji. Lekarz wybiera taką metodę, która jest dla chorego najmniej uciążliwa.
Kara grzywny
Jeżeli osoba nie jest jednak chora na chorobę zakaźną, ani nie ma takiego podejrzenia, to nie można wykluczyć innych sposobów, które mogą wymusić poddanie się obowiązkowemu szczepieniu.
– Niepoddanie się obowiązkowemu szczepieniu ochronnemu przeciwko gruźlicy lub innej chorobie zakaźnej (również w odniesieniu do dziecka) jest wykroczeniem i podlega karze grzywny do 1500 zł – zauważa Łukasz Sławatyniec.
Karę taką przewiduje kodeks wykroczeń. Z tym, że Łukasz Słatwatyniec wskazuje, że przed sądem pacjent lub rodzic może próbować wyłączyć odpowiedzialność za wykroczenie. Tak może być w sytuacji skorzystania przez pacjenta z ustawowego prawa odmowy poddania się zabiegowi, w sytuacji gdy taka odmowa uzasadniona jest np. względami religijnymi.
Różnica między przytrzymaniem a unieruchomieniem
Przytrzymywanie jest doraźnym, krótkotrwałym unieruchomieniem osoby z użyciem siły fizycznej. Natomiast przymus w postaci unieruchomienia jest dłużej trwającym obezwładnieniem z użyciem pasów, uchwytów, prześcieradeł lub kaftana bezpieczeństwa. To rozwiązanie może być stosowane przez cztery godziny. Tylko w razie potrzeby może być przedłużone na następne 6-godzinne okresy. Z tym, że przymus ten nie może w sumie trwać dłużej niż 24 godziny.
Podstawa prawna
Ustawa z 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi (Dz.U. nr 234, poz. 1570 z późn. zm.).
Komentarze (14)
Pokaż:
NajnowszePopularneNajstarsze1. Zmiana definicji choroby zakaźnej, co budzi obawy rozszerzenia przymusu szczepień o kolejne szczepionki i daje możliwość ogłoszenia epidemii z błahych powodów, a co z tym się wiąże nałożenia przymusu szczepień na wszystkich obywateli (art.2 ust 2).
2. Określenie obowiązku szczepień ochronnych w art.5 w sposób ogólny, przenosząc go na wszystkich obywateli, a nie tylko dzieci. Intencją tej zmiany jest połączenie przepisów dotyczących stanu epidemii z przepisami ogólnym (art.5 ust.1)
3. Rezygnacja z refundacji kosztów zgłoszenia niepożądanych odczynów poszczepiennych przez lekarzy (uchylenie art. 21 ust. 9)
4. Próba zmonopolizowania i ograniczenia dostępu do informacji o zakażeniach, chorobach zakaźnych i niepożądanych odczynach poszczepiennych przez ograniczenie ich rejestracji wyłącznie do systemu sentinel oraz projektowany płatny dostęp do tego systemu, wyłącznie dla niektórych instytucji i po wcześniejszym podpisaniu umowy. Jednak nawet płatny dostęp może być ograniczony gdyż GIS przewiduje rozpatrzenie podania z możliwością odmowy, której przyczyny nie są w projekcie ustawy w żaden sposób określone (art.29a)
5. Kontrowersyjny temat przymusu bezpośredniego wykonywanego przez pracowników medycznych pod nadzorem lekarza (art.36 ust.2).
Ja bym jeszcze rozszerzyl zakres tych przymysowych szczepien na rodziny lekarzy i wszystkie osoby z ich najblizszego kontaktu.
Przymus bezpośredni dotyczy tylko sytuacji gdy jest podejrzenie lub choroba zakaźna, a art.z Kodeksu Wykroczeń o karze może być zastosowany tylko gdy zostanie wyczerpana droga administracyjna, a jak potwierdza w/w orzeczenie sądu nie ma do tego podstaw prawnych.
A po minutowej przerwie można liczyć czas od początku?
"Po powzięciu przez powiatowego inspektora sanitarnego informacji ..."
Po odebraniu informacji - powziąć można np. decyzję..
"jeśli osoba, do której skierowano decyzję, nadal nie podda się obowiązkowemu szczepieniu,"
"nadal nie podda się" zamienić na:
"nadal będzie się uchylać" lub "mimo wszystko nie podda się"
"postępowanie egzekucyjne w administracji."
A tu podejrzewam błąd logiczny, ale nie jestem prawnikiem :)