Pozwalające ocenić sprawność umysłową testy kognitywne w dużej mierze opierają się na wykonywaniu zadań zależnych od wzroku.
Jak wykazali naukowcy z University of South Australia (UniSA), tego rodzaju „wzrokowe” testy mogą fałszować wyniki nawet u jednej czwartej osób w wieku powyżej 50 lat. Chodzi o tych, którzy mają niezdiagnozowane problemy ze wzrokiem, takie jak zaćma lub związane z wiekiem zwyrodnienie plamki żółtej (AMD).
Zwyrodnienie plamki żółtej przyczyną utraty wzroku
Zwyrodnienie plamki żółtej związane z wiekiem jest główną przyczyną utraty wzroku u osób starszych. Nie powoduje całkowitej utraty wzroku, ale poważnie ogranicza zdolność do czytania, prowadzenia pojazdów, gotowania, a nawet rozpoznawania twarzy. Nie ma natomiast wpływu na funkcje poznawcze.
Badacze UniSA zrekrutowali 24 uczestników z normalnym wzrokiem, aby wykonali dwa testy poznawcze – jeden obejmujący zadania reaktywne zależne od wzroku, drugi oparty na płynności werbalnej.
Używając zestawu gogli do symulacji AMD, uczestnicy uzyskali znacznie niższe wyniki w teście poznawczym z zadaniami czasu reakcji niż bez gogli. Nie było statystycznej różnicy w testach płynności słownej podczas korzystania z gogli.
Zaburzenia widzenia wpływają na wynik testów
Jak zaznaczyła kierująca badaniem Anne Macnamara, doktorantka UniSA, uzyskane wyniki są wyraźnym przypomnieniem, że zaburzenia widzenia – które dotykają około 200 milionów ludzi na całym świecie w wieku powyżej 50 lat – mogą błędnie wpływać na wyniki poznawcze, gdy testy obejmują zdolności wzrokowe.
- Błędny wynik w testach poznawczych może mieć niszczące konsekwencje, prowadzące do niepotrzebnych zmian w życiu, pracy, sytuacji finansowej lub społecznej danej osoby – mówi Macnamara.
- Na przykład, jeśli błędny wynik przyczynił się do diagnozy łagodnego upośledzenia funkcji poznawczych, może wywołać problemy psychologiczne, w tym depresję i lęk. Ludzie z AMD doświadczają już wielu problemów z powodu utraty wzroku, a niedokładna ocena funkcji poznawczych jest dodatkowym obciążeniem, którego nie potrzebują.
Jak wskazują naukowcy z UniSA, upośledzenia wzroku są często pomijane w warunkach badawczych i klinicznych, a pogorszenie widzenia jest niedoceniane nawet u 50 proc. starszych osób.
Biorąc pod uwagę, że liczba ta będzie rosła wraz ze starzeniem się populacji, niezwykle ważne jest, aby podczas oceny funkcji poznawczych kontrolować także wzrok badanych ludzi.
- Aplikacji mobilnych można teraz używać do nakładania symulowanych wad wzroku na materiały testowe - mówi Macnamara. Jak zaznaczył, naukowcy mogą stosować szybkie i proste zadania przesiewowe przed wykonaniem testów poznawczych. Zadania werbalne powinny również zawsze być częścią oceny.