Jaja pasożyta znajdują się w piasku lub ziemi, nie są widoczne gołym okiem. Trafiają tam z kałem psów zarażonych pasożytem przewodu pokarmowego psów Toxocara canis. Kiedy człowiek (najczęściej dziecko) zje jaja z zabrudzonych piaskiem dłoni lub z niemytych warzyw lub owoców, dochodzi do zakażenia.
Co istotne człowiek jest żywicielem przypadkowym, a nie docelowym toksokarozy. Dlatego w organizmie ludzi pasożyt nie przechodzi całego cyklu rozwojowego, co jest niezbędne do tego, aby atakować kolejne ofiary. A jeśli nie dochodzi do powstania postaci dojrzałych pasożyta, nie ma produkcji jaj i możliwości zarażania innych. Dlatego chory nie zarazi bliskich.
Jak rozwija się toksokoroza?
W przewodzie pokarmowym człowieka z jaj pasożyta wylęgają się larwy. Przebijają one ścianę jelit i z krwią wędrują do narządów. Gdy trafią do oka, wywołują toksokarozę oczną.
Objawy toksokorozy
Pasożyt powoduje przewlekłą infekcję wnętrza gałki ocznej, przypominającą zapalenie spojówek. Dlatego chore oko nie boli, nie swędzi, a powieki nie są sklejone ropną wydzieliną. Stąd trudno wychwycić problem. Zmiany te może wykryć okulista.
Skutkiem obecności pasożyta jest jednak pogorszenie widzenia. I to może zaobserwować sam zainfekowany albo ktoś bliski, jeśli choroba dotyka dziecko - malec często potyka się, rysuje poza kartką lub siada bardzo blisko telewizora. Co istotne, problem dotyczy tylko jednego oka. Zapalenie i nieprawidłowe zmiany rozwijają się w siatkówce, czyli najważniejszej dla prawidłowego widzenia części gałki ocznej. W zależności od tego, jaki obszar siatkówki jest objęty chorobą, zaburzenia widzenia mogą mieć różne nasilenie.
Pasożyt może też powodować zapalenie naczyniówki oka, czyli błony środkowej gałki ocznej, która odpowiada za prawidłowe ukrwienie, a przez to odżywienie narządu wzroku. Stanem zapalnym objęta może być też tęczówka, czyli kolorowa część oka. Zdarza się, że okulista zauważa ropę w przedniej komorze oka lub płyn w ciele szklistym, które wypełnia wnętrze oka nadając mu kulisty kształt. Taki płyn w ciele szklistym może być zauważony gołym okiem w postaci białej źrenicy.
Pasożyt, który atakuje oko, daje objawy powodujące zeza czy nierówne źrenice. Często sugerują one nowotwór, który w diagnostyce zostanie wykluczony.
Uwaga! Stan zapalny siatkówki może się przyczynić do jej odwarstwienia, co w przypadku braku szybkiej pomocy, kończy się znacznym niedowidzeniem lub ślepotą.
Jakie badania trzeba zrobić?
Okulista rozpoznaje chorobę po badaniu dna oka. Czasem pomocne mogą być także badania krwi: dodatni wynik testu ELISA i eozynofilia we krwi, czyli zwiększona ilość kwasochłonnych krwinek białych (nie jest to typowe tylko dla toksokarozy, ale potwierdza, że możliwa jest choroba pasożytnicza).
Jak leczyć toksokorozę?
Nie ma jednego przebiegu choroby i uniwersalnego schematu leczenia. Po terapii chory musi regularnie odwiedzać okulistę i wykonywać badania kontrolne.
Stosuje się leki doustne, a także czasem preparaty miejscowe, aby złagodzić stan zapalny. Chory może zostać wyleczony, ale jeśli w chwili rozpoznania doszło do uszkodzenia wnętrza gałki ocznej, zwłaszcza siatkówki, to pogorszenie widzenia może być trwałe. Skutkiem bywa też zaćma lub jaskra.