Autorzy pracy – naukowcy z Chin, Wielkiej Brytanii i USA - podkreślają jednak, że ich badanie nie jest w stanie udowodnić, iż korzystanie ze środków przeczyszczających jest przyczyną demencji. Wskazuje natomiast na istnienie zależności między jednym a drugim.
Badaniem objęto 502 229 osób, których dane były zgromadzone w brytyjskim biobanku. Średnia wieku uczestników wynosiła 57 lat (40-69 lat) i żaden z nich nie miał początkowo zdiagnozowanej demencji. W całej grupie do regularnego stosowania środków przeczyszczających bez recepty przyznało się 18 235 osób (3,6 proc.). Za regularne stosowanie uznano zażywanie tych preparatów przez większość dni tygodnia w miesiącu poprzedzającym rozpoczęcie badania. W analizie uwzględniono wiek, płeć, wykształcenie, występowanie innych schorzeń, stosowanie innych leków oraz występowanie demencji w rodzinie.
Okazało się, że po 10 latach osoby regularnie zażywające środki na przeczyszczenie były o 51 proc. bardziej zagrożone wystąpieniem demencji (o różnym podłożu) niż osoby, które nie stosowały tych środków często. W przypadku demencji naczyniowej ryzyko było wyższe o 65 proc. Nie zaobserwowano natomiast związku z wyższym ryzykiem choroby Alzheimera.
Ogólne ryzyko demencji było tym wyższe, im więcej różnych środków przeczyszczających stosowali badani. U tych, którzy zażywali jeden rodzaj ryzyko było wyższe o 28 proc., podczas gdy u osób stosujących dwa i więcej rodzajów tych preparatów – aż o 90 proc. Wśród osób zażywających jeden rodzaj leków na przeczyszczenie najbardziej zagrożone demencją były osoby stosujące wyłącznie środki osmotyczne, tj. takie, które przyciągają wodę do światła jelita powodując pobudzenie perystaltyki. W ich przypadku wzrost ryzyka demencji z różnych przyczyn był wyższy o 64 proc., a wzrost ryzyka demencji naczyniowej aż o 97 proc.
- Zaparcia i stosowanie z tego powodu środków na przeczyszczenie to częste zjawisko u osób w średnim i starszym wieku – skomentowała współautorka pracy dr Feng Sha, z Instytutu Zaawansowanych Technologii w Shenzhen (Chiny). Jednak regularne stosowanie tych preparatów może zmieniać mikroflorę jelitową (mikrobiotę jelitową) i prawdopodobnie przez to wpływać na przekazywanie sygnałów z jelit do mózgu, bądź też zwiększać produkcję toksyn mogących mieć negatywny wpływ na mózg, wyjaśniła badaczka.
Dr Sha zaznaczyła, że środki na przeczyszczenie nie są przeznaczone do regularnego stosowania, a jednak wiele osób ich nadużywa.
Jak dodała, potrzebne są kolejne badania, aby zweryfikować zależność, którą zaobserwował jej zespół. - Jeśli nasze odkrycie zostanie potwierdzone, pracownicy medyczni powinni zachęcać ludzi do leczenia zaprać poprzez zmiany stylu życia, jak picie większych ilości wody, spożywanie większych ilości błonnika oraz zwiększenie aktywności fizycznej w codziennym życiu – podkreśliła dr Sha.