Wykazało ono, że lampy emitujące promienie ultrafioletowe (UV), stosowane do utrwalania lakierów do paznokci podczas zabiegów manicure, wykazują niebezpieczne dla zdrowia działanie, tj. prowadzą do rakotwórczych mutacji w komórkach, a nawet do ich niszczenia.
W swoim stanowisku eksperci Akademii Czerniaka podkreślają, że promieniowanie UV zwiększa ryzyko rozwoju nowotworów skóry, w tym najgroźniejszego z nich, tj. czerniaka.
- O tym, że promieniowanie UV istotnie sprzyja rozwojowi nowotworów skóry, wiemy od dawna. Głośne ostatnio w popularnych mediach badanie uzupełnia naszą wiedzę, ale nie ma charakteru przełomowego – przyznaje, cytowany w informacji przesłanej PAP, dr hab. Wojciech M. Wysocki z 5. Wojskowego Szpitala Klinicznego z Polikliniką SPZOZ, w którym mieści się Centrum Leczenia Nowotworów Skóry i Czerniaka.
- My, onkolodzy, niestrudzenie przypominamy, że skórę należy chronić przed promieniowaniem słonecznym, a także przed sztucznymi źródłami UV (m.in. solaria). Jeśli zaś chodzi o lakier do paznokci, na pewno bezpieczniej jest stosować lakiery, które schną naturalnie lub jedynie pod wpływem wiatraczka – dodaje specjalista.
Jak podkreśla, osoby, które decydują się na wykorzystywanie promieniowania UV do utwardzania lakieru muszą mieć świadomość zagrożenia onkologicznego, jakie może się z tym wiązać. - Nie znamy obecnie wielkości tego ryzyka, a liczba badań klinicznych na ten temat jest mała – podkreśla dr Wysocki.
Jak przypomina, w metaanalizie z 2022 r. nowotwory złośliwe skóry dłoni wystąpiły u około 3 proc. kobiet stosujących regularnie lakier do paznokci utwardzany z pomocą UV. - Jeśli jednak ktoś zdecyduje się na użycie takiej lampy, to niech to będzie sporadyczne zastosowanie połączone z maksymalnym zabezpieczeniem skóry dłoni kremem z filtrem osłabiającym UV. Poza tym trzeba pamiętać, aby regularnie kontrolować skórę dłoni, w tym paznokcie (bez lakieru!) u lekarza specjalisty – przekonuje ekspert.
Prof. Piotr Rutkowski z Kliniki Nowotworów Tkanek Miękkich, Kości i Czerniaków Narodowego Instytutu Onkologii im. Marii Skłodowskiej-Curie - Państwowego Instytutu Badawczego w Warszawie, przewodniczący Rady Naukowej Akademii Czerniaka i Przewodniczący Polskiego Towarzystwa Onkologicznego, podkreśla, że jest to nowo zidentyfikowane zagrożenie dla zdrowia człowieka. Czas od zastosowania promieniowania UV łącznie z substancjami chemicznymi zawartymi w lakierach do ewentualnego rozwoju nowotworów złośliwych skóry w tej okolicy (nie tylko czerniaka) może być bowiem dość długi i wymagane są dłuższe obserwacje dla oceny długotrwałego ryzyka.
- Dlatego zadaniem ekspertów współpracujących w ramach Akademii Czerniaka jest informowanie o istniejącym dla naszego zdrowia ryzyku, związanym z nadmiernym czy bardzo intensywnym narażeniem na promieniowanie ultrafioletowe, co ma udowodniony związek z rozwojem czerniaka, który nadal pozostaje zagrożeniem dla naszego życia – komentuje specjalista.
W informacji prasowej przesłanej PAP eksperci przypominają, że poza unikaniem sztucznego promieniowania ultrafioletowego (UV), tj. ograniczeniem korzystania z lamp UV do utwardzania lakieru do paznokci, a także bezwzględnym unikaniem solarium, istnieje kilka innych, prostych zasad ochrony przed nowotworami skóry. Zostały one ujęte w formie Złotych Zasad Ochrony Skóry.
Chodzi m.in. o rozsądne korzystanie ze słońca, tj. unikanie ekspozycji na promieniowanie słoneczne w godzinach 11.00-16.00, używania kremów z odpowiednio wysokim filtrem UV, noszenia okularów przeciwsłonecznych z filtrem UV, koszulki (najlepiej z długim rękawem) i nakrycia głowy.
Kolejnym zaleceniem jest regularna samoobserwacja skóry (co 1-2 miesiące) oraz kontrola znamion u lekarza dermatologa lub chirurga onkologa (raz w roku w razie potrzeby). W przypadku pojawienia się podejrzanej zmiany konieczny jest natychmiastowy kontakt ze specjalistą.
W rozpoznaniu czerniaka pomocna będzie z kolei znajomość jego charakterystycznych cech, czyli „ABCDE czerniaka”. Są to: asymetria – znamię wylewające się na jedną stronę; brzegi poszarpane – znamię, którego brzegi nie są gładkie, które nie jest okrągłe lub owalne; czerwony, czarny, niejednolity kolor znamienia; duży rozmiar – znamię o wielkości powyżej 6 mm; ewolucja – znamię, które zmieniło się w krótkim czasie, powiększa się, unosi nad powierzchnię skóry, swędzi, pęka, piecze, wokół którego powstało kilka nowych znamion.
