Często dokuczają ci zatoki? Przyczyna może tkwić w zębach

Ból zęba oznaką zapalenia zatok?

Na uciążliwe zapalenie zatok według statystyk może cierpieć ok. 15 proc. Polaków. Chorobę najczęściej powoduje zakażenie wirusowe, bakteryjne, rzadko grzybicze. Częściej występuje też u alergików, osób chorujących na astmę, z niedoleczonymi infekcjami górnych dróg oddechowych, ale mało komu przychodzi do głowy, że objawy dolegliwości mogą być równie dobrze spowodowane… chorym zębem.

Co łączy zatoki z zębami? Zarówno ból występujący przy zapaleniu zatok, jak i ból zęba potrafią uprzykrzyć życie. Oba rodzaje bólu powodują znaczny dyskomfort i co ważniejsze – oba te stany często występują razem. Wtedy mówimy o bólu zęba od zatok.

- Zapalenie zatok jest mniej znaną, ale wcale nie tak rzadką przyczyną bólu zęba. Winien jest wzrost ciśnienia, spowodowanego przez nagromadzoną wydzielinę, która zatyka ujście zatok, blokuje przepływ powietrza i wywołuje ból promieniujący na okoliczne struktury np. zęby. Intensywność bólu zależy od tego, jak ciężka jest infekcja zatok oraz od stopnia obrzęku tkanek - mówi lek. stom. Waldemar Stachowicz z Centrum Periodent w Warszawie.

Pechowa anatomia

Eksperci przyznają, że interakcja zębów z zatokami jest dwukierunkowa. Ból zęba może dokuczać od chorych zatok, ale i odwrotnie – nieleczone zęby mogą szkodzić zatokom. Przykładem jest tutaj zapalenie zatok szczękowych, które w ok. 10-12 proc. przypadków może mieć pochodzenie zębowe.

- Objawy zapalenia zatok szczękowych pacjent może łatwo pomylić z bólem zębów. Winna jest anatomia. Zatoki szczękowe mają dość prostą budowę, to dwie wypełnione powietrzem jamy, które znajdują się po obu stronach nosa w sąsiedztwie zębów szczęki. Z kolei część korzeni zębowych, szczególnie górnych szóstek, siódemek i ósemek, usytuowana jest bezpośrednio przy zatoce szczękowej. Stąd też kłopoty w zlokalizowaniu źródła bólu – wyjaśnia stomatolog.

Przyczyną zakażenia bakteryjnego zatok może być nieleczona próchnica w zębach, a konkretnie drobnoustroje z ropni zębowych czy towarzyszące chorobom przyzębia. Dlatego przy częstych nawrotach schorzenia lub nieefektywnym leczeniu zatok warto udać się nie tylko do laryngologa, ale także na przegląd do stomatologa – najlepiej chirurga, który ma największą wiedzę na temat połączenia zębów z zatokami.

Zaniedbane zęby to większe ryzyko problemów z zatokami

Tzw. zębopochodne zapalenie zatok mogą wywołać wszelkie zmiany zapalne sięgające głębszych tkanek zęba, np. miazgi oraz tkanek okołowierzchołkowych, które nie są leczone. Do problemów z zatokami może również prowadzić niewłaściwie przeprowadzone leczenie kanałowe zębów lub ekstrakcja zęba.

Przykładem jest tutaj tzw. przetoka ustno-zatokowa, która jest poważnym powikłaniem po m.in. wyłuszczeniu torbieli zębowej, dłutowaniu zatrzymanych ósemek czy resekcji wierzchołków korzeni zębowych, ale przede wszystkim po zabiegu usunięciu górnych zębów przedtrzonowych lub trzonowych, szczególnie górnej szóstki.

- Niezależnie od przyczyny zapalenie zatok szczękowych należy leczyć u źródła, ponieważ brak reakcji może doprowadzić do wyjątkowo groźnych dla zdrowia powikłań wewnątrzczaszkowych m.in. ropnia mózgu, zapalenia opon mózgowych czy zapalenia tkanek oczodołu – ostrzega stomatolog.

Na groźne konsekwencje narażone są w szczególności osoby, które lekceważą problem chorych zatok lub unikają leczenia zębów u dentysty. - To ważne, aby nie ignorować problemu i zawsze właściwie przeleczyć zęby np. podczas leczenia kanałowego. Inaczej narażamy się na konsekwencje dla zdrowia ogólnego, w tym dolegliwości laryngologiczne – wyjaśnia ekspert.

Jak rozpoznać ból zęba od zatok?

Aby pozbyć się uporczywego bólu, należy precyzyjnie określić jego przyczynę. Niestetypacjenci mają często problem z odróżnieniem bólu zęba wywołanego chorymi zatokami od bólu zęba na skutek dolegliwości w jamie ustnej. Właściwe zlokalizowanie źródła bólu jest istotne, by zapobiegać dodatkowym zabiegom stomatologicznym oraz szybko wyleczyć pierwotne schorzenie.

Jak odróżnić przyczynę, skoro oba rodzaje bólu mogą być podobne? Koniecznie powinniśmy przyjrzeć się objawom. Po pierwsze, ból zęba od chorych zatok może się pojawić kilka dni po pojawieniu się infekcji. Po drugie, ból spowodowany zatokami ma charakterystyczne cechy, m.in. jest rwący, tępy, czasami odczuwany, jako nieprzyjemny ucisk w okolicy nosa, co więcej, często pojawia się podczas gwałtownych ruchów, np. przy schylaniu się, podskakiwaniu czy chodzeniu po twardych powierzchniach, zaś zmniejsza się w pozycji leżącej lub siedzącej.

Jeśli więc ból zębów nasila się, gdy się schylamy, ale przy okazji obserwujemy objawy typowe dla zapalenia zatok np. ból głowy, ucisk w skroniach lub obszarze oczu, katar, gorączkę oraz ogólne osłabienie, to najprawdopodobniej nasz problem ma związek z zatokami. Z kolei zębopochodne zapalenie zatok zazwyczaj rozwija się tylko po jednej stronie twarzy, a nie po obu stronach, jak ma to miejsce przy np. wirusowym zapaleniu zatok. Zła diagnoza może kosztować wiele pacjenta np. wywołać komplikacje zdrowotne na skutek źle dobranego leczenia.

- Nieoczywiste przypadki pacjentów się zdarzają, bo np. ból zęba przy schylaniu się może być mylący. Bywa oznaką zapalenia zatok, ale zdarza się również przy zapaleniu miazgi zębowej. Wówczas wprowadzamy diagnostykę RTG i dokładniejszą tomografię komputerową, która pozwala na wykrycie zmian chorobowych w obrębie twarzoczaszki. Jeśli badanie wykluczy, że źródłem bólu jest np. choroba miazgi zęba to doradzamy pacjentom konsultację u laryngologa. Zdarza się również, że na leczenie stomatologiczne odsyłają pacjentów laryngolodzy, którzy podejrzewają zębopochodne zapalenie zatok – mówi dr Stachowicz.

Kontroluj stan zębów u dentysty

Lecząc chore zatoki, zapobiegamy wzrostowi ciśnienia w jamie zatoki i okolicach zębów. Pomocne będą leki przeciwzapalne, zmniejszające przekrwienie błon śluzowych, czasami leki przeciwhistaminowe lub nawet antybiotyki (bakteryjne zapalenie zatok), a także inhalacje lub zestawy do płukania nosa i zatok. W celu zmniejszenia bólu zębowego możemy z kolei wprowadzić tymczasową dietę składającą się z miękkich produktów.

W przypadku bólu zębów, szybką reakcję doradzają pacjentom stomatolodzy. – Gdy dostrzegamy niepokojące objawy, należy od razu zgłosić się do stomatologa i nie odwlekać badania. Próchnica rozwija się stopniowo i stosunkowo późno daje widoczne objawy, dlatego równie ważne są rutynowe przeglądy u dentysty. Powinniśmy się na nie zgłaszać co pół roku, co pozwoli zachować w zdrowiu zęby i nie tylko – doradza ekspert.