Próchnica to choroba zakaźna, którą nęka ludzkość od początku dziejów. Jej gwałtowny, współczesny rozwój spowodowany jest najczęściej nieodpowiednią higieną jamy ustnej, spożywaniem dużej ilości cukrów i brakiem systematycznych kontroli u stomatologa. Za rozwój próchnicy odpowiedzialne są pałeczki kwasu mlekowego oraz paciorkowce. Bakterie bytujące w płytce nazębnej atakują tkanki tworzące zęby, co prowadzi do ubytków i postępującej szybko procesu chorobowego.
Statystyki dotyczące próchnicy w Polsce są przerażające. Jak wynika z danych Ministerstwa Zdrowia, choroba ta dotyczy nawet ponad 90 proc. społeczeństwa. Aby zmienić te pesymistyczne dane należy zadbać o kondycję jamy ustnej i zgłaszać się regularnie na kontrole stomatologiczne. Brak widocznych zmian w zębach, często nie świadczy o braku problemu. Nowoczesna diagnostyka wykorzystywana w klinikach stomatologicznych, wykrywa nawet najdrobniejsze ubytki w zębach i pozwala na szybkie zdiagnozowanie źródła próchnicy oraz podjęcia skutecznego leczenia.
Na początek diagnostyka
Metody leczenia zębów zaatakowanych przez próchnicę zależą od stopnia jej zaawansowania. Kluczem do podjęcia skutecznego leczenia jest wykonanie nowoczesnej diagnostyki, która opiera się na wykorzystaniu mikroskopu, kamery wewnątrzustnej i lasera diagnostycznego.
- Duże powiększenie, dzięki zastosowaniu mikroskopu i kamery, pozwala na wykrycie początkowego stadium próchnicy. Zastosowanie specjalistycznego lasera diagnostycznego umożliwia sprawdzenie czy plamka widoczna na zębie jest tylko przebarwieniem, demineralizacją czy ubytkiem wymagającym leczenia – wyjaśnia lek. med. chir. stom. Roman Borczyk z Kliniki Implantologii i Stomatologii Estetycznej.
Nowoczesne metody leczenia
Wcześnie wykryty stan chorobowy można leczyć nieinwazyjnie, bez konieczności borowania. Można zastosować ozonoterapię – bezbolesną i komfortową dla pacjentów metodę, która pozwala na usunięcie niewielkich zmian próchnicowych.
- Ozonowanie to metoda bazująca na silnych właściwościach utleniających, jakie posiada ozon. Kontrolowane wykorzystanie gazowego ozonu pozwala zlikwidować bakterie przyczyniające się do powstawania próchnicy. Tlen pobierany jest z powietrza przez urządzenie zwane ozonatorem, a następnie zmieniany w ozon, który aplikowany jest na leczone zęby specjalnym rękawem. Zabieg trwa jedynie kilkanaście sekund, a jego rezultaty są w pełni satysfakcjonujące – wyjaśnia lek. med. chir. stom. Roman Borczyk z Kliniki Implantologii i Stomatologii Estetycznej. Ozonowanie pozwala usunąć aż 99,9 proc. bakterii wywołujących próchnicę. Aby efekt był optymalny, pacjentom podaje się preparaty mające na celu stymulację remineralizacji szkliwa. Cały proces twardnienia i remineralizacji w przypadku próchnicy obejmującej korzenie i bruzdy zębów stałych trwa około 4-12 tygodni. – dodaje doktor Roman Borczyk.
Do walki z próchnicą można również zastosować dodatkowo nanocząstki, które tworzą unikalną powłokę i zabezpieczają leczone zęby przed rozwojem próchnicy wtórnej.
- Nanocząstki srebra i złota wykazują silne właściwości przeciwbakteryjne, dodatkowo nanocząstki wpływają korzystnie na połączenie wypełnień z tkankami zęba, co przedłuża trwałość leczenia – mówi lek. med. chir. stom. Roman Borczyk.
W przypadku zaawansowanej choroby, usuwa się uszkodzone tkanki zęba i stosuje się wypełniania ubytków próchnicowych, czyli plombowanie. W dobie nowoczesnych technologii, aktualnie wypełnienia są wykonywane z światłoutwardzalnych materiałów kompozytowych, które pozwalają na dobór koloru wypełnień identycznych z barwą zębów pacjenta. Trzeba jednak pamiętać, iż wypełnienia trzeba co klika lat wymienić, gdyż ulegają ścieraniu pod wpływem siły żucia. Ukruszone lub z powstałą szczeliną brzeżną mogą powodować rozwój próchnicy pod plombą. Alternatywą dla wypełnień kompozytowych, mogą być wykonane w laboratorium z trwalszego materiału wkłady (inlay) i nakłady (onlay) ceramiczne.
W dzisiejszych czasach diagnozowanie źródeł próchnicy i jej leczenie jest dużo bardziej komfortowe dla pacjenta. Zarówno dla osób dorosłych jak i dzieci, które bardzo często nie potrafią jeszcze zadbać właściwie o higieny jamy ustnej i spożywają zbyt dużo słodyczy, co wpływa na bardzo szybki proces rozwoju choroby.
Próchnica szczególnie groźna u dzieci
Jak pokazują wynik badań zrealizowanych przez Akademię Zdrowego Uśmiechu, działającą na terenie Kliniki Implantologii i Stomatologii Estetycznej Roman Borczyk, ponad 58 proc. z przebadanych 38,5 tysiąca przedszkolaków ma próchnicę. Problem dotyczy średnio 2 zębów stałych oraz 5 zębów mlecznych.
- Próchnica jest niestety bardzo często bagatelizowana przez rodziców, wychodzących z założenia, że mleczaków nie trzeba leczyć bo i tak wypadną. Nieleczona próchnica u dzieci może spowodować jednak poważne problemy. Jeden zainfekowany ząb może zainfekować pozostałe, a w przyszłości nawet prowadzić do kłopotów z wyrzynaniem się zębów stałych czy też nieprawidłową wymową. Dodatkowo przedwczesna utrata zębów prowadzi do zaburzenia rozwoju kości a w konsekwencji to zaburzenia toru oddechowego co ogranicza rozwój psychomotoryczny – przestrzega lek. med. chir. stom. Roman Borczyk.
Nieprawidłowy zgryz, często związany z przedwczesną utratą zębów, powoduje przeniesienie zaburzonych sił żucia za pośrednictwem kości na strukturę zwana "sierp mózgu". Jest ona odpowiedzialna za produkcję płynu mózgowo-rdzeniowego i odżywianie mózgu i rdzenia kręgowego. Dokładne konsekwencje są przedmiotem najnowszych badań naukowych. Wiemy już, że istnieje związek z nieprawidłowym zgryzem a stwardnieniem rozsianym.
Aby skutecznie leczyć próchnicę, trzeba szybko reagować na niepokojące oznaki takie jak przebarwienia lub zmiany w strukturze zębów i niezwłocznie udać się na wizytę do stomatologa. Aktualnie obok popularnych metod zapobiegania powstawania zmian próchniczych, takich jak lakowanie, lapisowanie czy fluoryzacja istnieje wiele nowoczesnych i bezbolesnych metod leczenia zębów, jak na przykład: komputerowe znieczulenie, ozonowanie, laserowe usuwanie próchnicy, mikroskop chirurgiczny czy leczenie podtlenkiem azotu. Jak najszybsze zdiagnozowanie próchnicy u dziecka i osoby dorosłej, pozwala na skutecznie podjęcie leczenia, zazwyczaj zachowanie zęba i zapobieganie powikłaniom.