Do psychiatry na NFZ nie trzeba mieć skierowania. Także do szpitala psychiatrycznego można zgłosić się bez skierowania, a o przyjęciu na oddział decyduje lekarz, który dyżuruje na izbie przyjęć, po zbadaniu pacjenta.
Zaburzenia snu, przewlekłe uczucie zmęczenia, apatia, ataki paniki, zaburzenia nastroju, lęki, zaburzenia odżywiania, okaleczanie się i myśli samobójcze, akty agresji wobec innych, uzależnienia są najczęstszymi problemami, z którymi pacjenci zgłaszają się do psychiatry. Niekiedy na taką wizytę namawiamy bliskiego, gdy obserwujemy u niego, np. unikanie kontaktów z innymi, wycofanie się z życia społecznego, zaburzenia zachowania (np. brak panowania nad emocjami) i uzależnienie.
O co pyta psychiatra podczas wizyty?
Jak każda pierwsza wizyta u specjalisty, także i ta u psychiatry w dużej mierze będzie rozmową z pacjentem o problemie, z którym się zgłasza. Oprócz pytań dotyczących ogólnej kondycji organizmu, ewentualnych chorób przewlekłych (warto mieć ze sobą aktualne wyniki badań, spisane leki, który przyjmujemy), stylu życia, aktywności i diety, psychiatra prawdopodobnie będzie zainteresowany następującymi kwestiami:
- Jakie objawy nas niepokoją (np. atak lęku, bezsenność)? Od kiedy występują i czy można powiązać je z jakimiś konkretnymi sytuacjami (np. zmiana pracy)? Jakie jest ich nasilenie – czy są codziennie, kilka razy dziennie, a może raz na jakiś czas?
- Czy występują inne niepokojące objawy dodatkowe (np. zapominanie podstawowych rzeczy jak PIN do telefonu)?
- Jak objawy wpływają na nasze codzienne funkcjonowanie? Czy bardzo je utrudniają? - Te pytania są istotne, jeśli lekarz na pierwszej wizycie zaleci już leczenie, terapię lub będzie chciał nauczyć pacjenta np. technik radzenia sobie z atakiem paniki. Poza tym odpowiedzi pacjenta mogą być wskazówką, czy nie trzeba wypisać mu zwolnienia lekarskiego, bo objawy uniemożliwiają pracę.
- Jak konkretnie wygląda nasza sytuacja życiowa? Jak relacje z partnerem, dziećmi, rodzicami? - Takie pytania mogą paść, jeśli lekarz łączy objawy z sytuacją w domu i chciałby zalecić np. psychoterapię w konkretnym nurcie.
Psychiatrę obowiązuje tajemnica zawodowa
Istotne są nasze szczere odpowiedzi. Jeżeli czujemy wstyd czy skrępowanie, postarajmy się je pokonać, myśląc, że jesteśmy u specjalisty, który ma nam pomóc. Wyjdźmy z założenia, że ten specjalista na pewno spotyka w swoim gabinecie pacjentów z podobnymi problemami jak nasze i nie ocenia nas przez pryzmat naszych odpowiedzi. Jest po to, by dać rozwiązanie, by nas wyleczyć.
Co więcej, powinniśmy czuć się w gabinecie lekarskim bezpieczni, bo psychiatrę obowiązuje tajemnica zawodowa.
Jeśli jednak czujemy bardzo duży dyskomfort, słysząc konkretne pytania, nie musimy na nie odpowiadać. Powiedzmy o tym lekarzowi, a uszanuje naszą decyzję. To lepsze rozwiązanie niż kluczenie z odpowiedzią czy mówienie nieprawdy.
Jakie zalecenia po pierwszej wizycie u psychiatry?
Już po pierwszej wizycie u psychiatry, który dopiero usłyszy, z czym mamy problem, możemy wyjść z gabinetu ze zwolnieniem lekarskim, zleceniem badań (np. krwi, by wykluczyć choroby mogące wpływać na niepokojące objawy, np. miażdżyca jest przyczyną kłopotów z erekcją), receptą na leki lub zaleceniami podjęcia psychoterapii. Należy też wówczas ustalić termin kontroli, zwykle po 4-6 tygodniach, by ocenić efekty leczenia.
Jakie leki może wypisać psychiatra?
Najczęściej są to leki na depresję, przeciwlękowe, uspokajające i nasenne, na zaburzenia erekcji. W przypadku tych pierwszych należy pamiętać, że nie działają od razu, na efekty trzeba czekać niekiedy nawet miesiąc, o czym pewnie poinformuje lekarz. Generalnie farmaceutyki przepisane przez psychiatrę należy stosować ściśle z zaleceniami, mając na uwadze także to, że dawkowanie bywa zmienne (zaczynamy od niższych dawek) i leki te mogą uzależniać.
Ile trwa wizyta u psychiatry?
Standardowo wizyta u psychiatry trwa ok. 30 minut, ale pierwsza zwykle jest dłuższa – może trwać nawet 60 minut. Wiele zależy od indywidualnej sytuacji pacjenta i problemu, z którym zgłasza się do lekarza.