Z powodu nagłej ekspansji serotypu 3 i 19A oraz zgonów dzieci nimi wywołanych, kraje tj. prowincja Kanady - Quebec oraz Hong Kong zmuszone były do zmiany programu szczepień ze szczepionki 10-walentnej na 13-walentną już po kilka miesiącach od jego rozpoczęcia.

Serotyp 19A jest inwazyjny i obarczony wysoką antybiotykoopornością. W grupie dzieci do 5 r.ż. odpowiada za 25-29% wszystkich przypadków zakażeń pneumokokowych. W Europie obserwujemy wzrost zakażeń nim wywołanych: jest głównym serotypem odpowiedzialnym za inwazyjną chorobę pneumokokową w Niemczech, drugim pod względem częstości występowania na Węgrzech, czwartym w Turcji i w Grecji. Może stanowić przyczynę aż 40 proc. zapaleń płuc z powikłaniami.

Serotyp 3 jest odpowiedzialny za zapalenie płuc oraz chorobę inwazyjną i ma tendencje wzrostową, zarówno w Polsce, jak i w innych krajach Europy.

Sytuacja epidemiologiczna zakażeń pneumokokowych jest dynamiczna - bakterie mutują, „wytwarzają” i pozyskują nowe mechanizmy oporności na różne leki, a te oporne rozprzestrzeniają się w błyskawicznym tempie. Wg informacji z naszego ośrodka, w 2010 roku serotyp 3 był jednym z dominujących pod względem częstości występowania u dzieci poniżej 5 r.ż.

Z wymienionych powyżej przyczyn większość krajów na świecie oraz Unii Europejskiej realizuje szczepienia pneumokokowe przy zastosowaniu szczepionki 13-walentnej. Zapewnia ona najszerszą ochronę dzieci, gdyż jako jedyna zawiera serotypy 19A, 6A i 3, które w Polsce, wg badań epidemiologicznych (dane KOROUN), są przyczyną wyraźnego wzrostu liczby przypadków inwazyjnych chorób pneumokokowych.

Prof. dr hab. n. med. Waleria Hryniewicz

Zakład Epidemiologii i Mikrobiologii Klinicznej. Narodowy Instytut Leków w Warszawie. Krajowy konsultant w dziedzinie mikrobiologii lekarskiej