Najnowsze badania naukowe pokazują, że napoje gazowane – zwłaszcza te zawierające kofeinę – są szczególnie groźne dla zdrowia najmłodszych. Dowodzi tego artykuł opublikowany w magazynie „Substance Use & Misuse”. Naukowcy z Uniwersytetu Narodowego w Seulu przeanalizowali w nim nawyki ponad dwóch tysięcy dzieci z USA w wieku od dziewięciu do dziesięciu lat. Pytali przede wszystkim, jak często piją napoje gazowane zawierające kofeinę, takie jak cola. Okazało się, że im częściej dzieci po nie sięgają, tym bardziej szkodliwy wpływ mają one na ich zdrowie.
Jak podkreślają południowokoreańscy naukowcy, nie chodzi tu tylko o problemy wynikające z nadmiernego spożycia cukru, jak otyłość czy skłonność do rozwoju cukrzycy.
Przede wszystkim osoby, które codziennie piły napoje gazowane zawierające kofeinę, były bardziej impulsywne i miały słabszą pamięć roboczą. Problemy z funkcjonowaniem pamięci roboczej mogą skutkować na przykład trudnościami w utrzymaniu skupienia i w umiejętności rozwiązania zadań składających się z wielu kroków.
Napoje gazowane z kofeiną zmieniają pracę mózgu?
U dzieci, które regularnie piły napoje zawierające kofeinę, stwierdzono jednocześnie zmienioną aktywność mózgu w porównaniu z tymi rówieśnikami, którzy nie sięgali po takie napoje. Między innymi u tych pierwszych naukowcy stwierdzili niższą aktywność w obszarze mózgu zwanym przednią korą obręczy (ACC). Takie zjawisko obserwuje się na przykład u dzieci z zespołem nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi (ADHD) oraz osób z zaburzeniami związanymi z używaniem substancji psychoaktywnych.
Dodatkowo u osób pijących codziennie słodzone napoje gazowane, poddanym testom pamięci roboczej, wykazano mniejszą aktywność obszaru mózgu zwanego dolnym zakrętem czołowym (IFG), który jest częścią płata czołowego. Poprzednie badania wykazały, że zmniejszona aktywacja kory czołowej jest powiązana z mniejszą pojemnością pamięci roboczej.
Naukowcy z Uniwersytetu Narodowego w Seulu odkryli również, że dzieci, które codziennie piły napoje gazowane, były dwukrotnie bardziej skłonne do spróbowania alkoholu, co wyszło w badaniu kontrolnym przeprowadzonym rok później.
W dzieciństwie słodkie napoje gazowane, w dorosłości - alkohol?
– Jednym z możliwych wyjaśnień jest to, że kofeina i cukier, substancje zawarte w napojach gazowanych, mogą wywoływać efekt toksykologiczny w mózgu, czyniąc jednostkę bardziej podatną na działanie twardszych narkotyków, takich jak alkohol – oceniła Mina Kwon, główna autorka badań.
Innym wytłumaczeniem – zdaniem uczonych – może być teoria, według której dzieci, które są mniej zdolne do regulowania swoich impulsów, będą bardziej skłonne do próbowania substancji pobudzających, takich jak kofeina. Następnie, gdy będą starsze i łatwiej będzie im uzyskać dostęp do nielegalnych substancji, mogą według uczonych sięgać po twardsze narkotyki, takie jak alkohol.
– Częste spożywanie napojów gazowanych z kofeiną może wskazywać na większe ryzyko rozpoczęcia używania substancji psychoaktywnych w przyszłości ze względu na wspólne czynniki ryzyka występujące między tymi dwoma zachowaniami – powiedział profesor Woo-Young Ahn, który również brał udział w badaniach na Uniwersytecie Narodowym w Seulu.
Czy jest bezpieczna dawka kofeiny dla dziecka?
Naukowiec zaznaczył, że nie ma czegoś takiego jak „bezpieczna dawka kofeiny u dzieci”, a „niektóre dzieci mogą być bardziej niż inne podatne na działania niepożądane związane z częstym spożywaniem kofeiny”. Jak zapisano we wnioskach artykułu opublikowanego w „Substance Use & Misuse”, istnieje „pilna potrzeba” przeprowadzenia dalszych badań w celu sprawdzenia zależności między spożyciem kofeinowych napojów gazowanych przez dzieci w wieku od 9 do 10 lat, a używaniem twardszych substancji w miarę dorastania i wchodzenia w dorosłość.