Czy zabawki mogą wpływać na rozwój sensoryczny malucha? Rozmowa z fizjoterapeutką

Zabawki sensoryczne to ostatnio bardzo popularne określenie. Czym właściwie jest sensoryka i związany z nią rozwój sensoryczny?

Magdalena Zujewicz: To nic innego jak prawidłowe odbieranie przez mózg wrażeń zmysłowych (wzrokowych, czuciowych, słuchowych, smakowych, przedsionkowych itp.) i odpowiednia odpowiedź na te bodźce. To właśnie rozwój sensoryczny a jeszcze dokładniej, integracja sensoryczna. Polega on na tym, że mózg każdego z nas przy pomocy receptorów czucia, umieszczonych w poszczególnych systemach sensorycznych, zbiera dane, przetwarza je i na nie odpowiada odpowiednim bodźcem. Mamy trzy podstawowe i najważniejsze systemy sensoryczne: układ dotykowy, układ przedsionkowy i układ proprioceptywny. Zmysły, które rozwijają się później na bazie systemów głównych to wzrok, słuch, węch i smak. Dzięki tym systemom mózg uczy się, jak w prawidłowy sposób reagować na bodźce np.: wiemy, w jakim położeniu znajduje się nasze ciało, lub potrafimy odróżniać dźwięki.

Czy zatem warto już od pierwszych tygodni życia wspierać rozwój sensoryczny?

Rozwój zmysłów to moim zdaniem jeden z najważniejszych punktów przy wspieraniu rozwoju dziecka. Dwa pozostałe punkty (równie istotne) to poczucie bezpieczeństwa i prawidłowa pielęgnacja. Czyli naprawdę jest to niezbędne i kluczowe dla dziecka po urodzeniu. Pamiętajmy jednak, że zmysły malucha rozwijają się już w życiu płodowym. W momencie przyjścia na świat niemowlę znajduje się w nowym otoczeniu i musi poradzić sobie z nadmiarem docierających bodźców z zewnątrz. Dziecko rozwija się na bazie dostarczonych mu doświadczeń – jeśli będziemy stymulować jego zmysły w prawidłowy sposób, będzie ono się lepiej rozwijało. Dlatego warto wykorzystywać dostępne pomoce stworzone specjalnie ku temu – czyli zabawki sensoryczne.

Czym powinny charakteryzować się odpowiednie zabawki sensoryczne?

Zabawka sensoryczna powinna dostarczać zmysłom dziecka różne bodźce jednocześnie – na przykład będzie oddziaływała na zmysł wzroku i słuchu poprzez swoją kolorystykę i szeleszczące elementy. Większość dostępnych zabawek, to zabawki polisensoryczne, czyli takie, które odbiera się na różne sposoby. Dobra zabawka sensoryczna to wcale nie taka, która intensywnie stymuluje wszystkie zmysły naraz. Jeśli mamy do czynienia z zabawką, która gra milion dźwięków jednocześnie, a do tego błyska światłami i rusza różnymi elementami, to może ona przestymulować dziecko i zniechęcić do odkrywania poszczególnych elementów. Dlatego wybierając zabawki sensoryczne, powinniśmy zwrócić uwagę na to, by stymulowały dwa maksymalnie trzy zmysły dziecka. Dzięki temu osiągniemy zamierzony efekt – pozwolimy dziecku doświadczać, ale nie przytłoczymy go nadmiarem tych nowych doznań.

W jaki sposób korzystać z zabawek, aby wspierały rozwój?

Zabawki sensoryczne mają ogromny wpływ na rozwój dziecka. Integrują zmysły wzroku, dotyku, słuchu, co sprawia, że przyspieszają procesy poznawcze u maluszka. Dlatego, by dziecko prawidłowo się rozwijało, musimy wspierać nie tylko jego rozwój emocjonalny ale również fizyczny - w skład którego wchodzi motoryka mała i motoryka duża. Aby go pobudzić, warto zapewnić dziecku odpowiednie zabawki. Duża motoryka wzmacniana jest poprzez samą aktywność dziecka, na przykład leżenie na brzuchu. Motoryka mała stymulowana jest poprzez dotykanie i poznawanie zabawek małymi rączkami, np.: ciągniecie tkaniny czy jej ugniatanie. Podczas zabaw z sensorycznymi zabawkami wspieramy rozwój zarówno motoryki małej i dużej. A jeśli chodzi o to, jak najefektywniej wspierać rozwój malucha, to wszystko zależy od jego wieku. Zdecydowanie inaczej świat będzie poznawało niemowlę leżące na pleckach, a inaczej dziecko siedzące czy chodzące. Dlatego przede wszystkim wybierajmy zabawki sensoryczne dostosowane do wieku dziecka. Dla maluchów leżących świetnie sprawdzą się przede wszystkim maty sensoryczne, których dziecko może doświadczać, leżąc na podłodze, ale również książeczki sensoryczne, karuzele czy piłeczki, które będą stymulowały zmysły wzroku, dotyku i słuchu. Dla dzieci siedzących i chodzących będą to nadal książeczki sensoryczne, piłeczki, ale również klocki sensoryczne.

Zbliżają się święta - czy zabawki sensoryczne są dobrym pomysłem na prezent?

Zdecydowanie to dobry pomysł, by obdarować maluszka taką zabawką. Dostarczy ona wiele radości z zabawy, a jednocześnie będzie wspierała jego rozwój. Właśnie takimi produktami są zabawki sensoryczne od Canpol babies, z nowej kolekcji BabiesBoo. Możemy wybierać spośród kilku propozycji. Pierwsza to kontrastowa mata sensoryczna, bazująca na kolorach, które dziecko zauważa jako pierwsze, czyli biały, czarny, czerwony i żółty. Dodatkowo posiada grzechotki, szelesty, gryzak i przyjazne zwierzaki, które przykuwają wzrok dziecka i zachęcają do zabawy sensorycznej. Druga propozycja to sensoryczna książeczka manipulacyjna BabiesBoo PANDA, która opowiada historię jednego dnia życia pandy. Główna bohaterka – miś panda zamocowana jest na tasiemce, dzięki czemu możemy poruszać nią pomiędzy stronami. Książeczka ta, to taki prezent na dłużej, ponieważ na początku to my opowiadamy dziecku historyjki, a z czasem ono samo może nazywać proste czynności i bawić się nią. Jeśli zaś chcemy, by nasz maluszek spokojnie leżał w łóżeczku i jednocześnie doświadczał pięknych dźwięków usypiających lub ulubionych kołysanek puszczonych przez Bluetooth, to idealnie sprawdzi się nowa Sensoryczna karuzela z pozytywką/Bluetooth, która posiada 3 tryby pracy – ruch, ruch i muzyka lub tylko muzyka. Bluetooth to coś, co wyróżnia produkt spośród dostępnych karuzelek, więc zdecydowanie jest to produkt godny rozważenia. W kolekcji jest jeszcze kilka zabawek, takich jak karuzelka podróżna, czy zawieszka do wózka. To także super pomysł na mikołajkowe prezenty.

Zabawki te, to doskonała stymulacja zmysłów. Wykonane są z materiałów doskonałej jakości. Każda zabawka posiada rozmaite faktury tkanin, dzięki czemu dziecko stymuluje zmysł dotyku - może odkrywać materiał miękki, puszysty, gładki, czy szorstki. Gładząc zabawkę, wyczuje pod palcami wszelkie nierówności i wypukłości. Dodatkowo zabawki świetnie stymulują zmysł słuchu – wszelkie brzęczenia i szelesty to przyjazne dźwięki w początkowym etapie odkrywania świata. Maluchy mogą również stymulować zmysł smaku, wkładając zabawki do buzi.