Estrogen postrzegany jest jako hormon promujący spalanie tłuszczu. Zgodnie z dotychczasowymi poglądami niedobór estrogenu po menopauzie ogranicza zdolność kobiet do wykorzystywania tłuszczu jako źródła energii, co prowadziłoby do obniżenia metabolizmu i przybierania na wadze. Poziom estrogenu można by potencjalnie przywrócić z hormonalną terapią zastępczą (HTZ).
Jednak badanie przeprowadzone na University of Jyväskylä (Finladia) pokazuje, że stan menopauzy lub poziom estrogenów we krwi nie określają wyraźnie średniego tempa, w jakim kobiety w starszym wieku są w stanie wykorzystać tłuszcz w spoczynku lub podczas ćwiczeń. Wpływ menopauzy na wykorzystanie tłuszczu jest przy tym prawdopodobnie niewielki w porównaniu ze stanem odżywienia lub poziomem sprawności.
Jak odchudzać się po menopauzie?
Gdy tempo wykorzystania tłuszczu mierzono w spoczynku po nocnym poście, jego głównym wyznacznikiem był bilans energetyczny. Kobiety, których spożycie energii było mniejsze w porównaniu z ich wydatkami energetycznymi, zużywały tłuszcz w szybszym tempie. Wyższe wykorzystanie tłuszczu charakteryzowało się również wyższym poziomem kwasów tłuszczowych i ketonów we krwi. Wykorzystanie tłuszczu u kobiet po menopauzie nie różniło się od kobiet, które nie przeszły jeszcze menopauzy lub stosowały HTZ.
- To był oczekiwany wynik. Kobiety spalają tłuszcz również po menopauzie, jeśli dopływ energii jest mniejsze niż jej wydatek – wskazał dr Jari Karppinen.
Szczytowe wykorzystanie tłuszczu mierzono metodą kalorymetrii pośredniej podczas testu na rowerze stacjonarnym. Najwyższe wskaźniki osiągnęły kobiety o najwyższej sprawności i aktywności fizycznej. Po raz kolejny kobiety po menopauzie nie różniły się od kobiet, które nie przeszły menopauzy lub stosowały HTZ.
- Jeśli chcesz poprawić zdolność spalania tkanki tłuszczowej podczas ćwiczeń, skup się na poprawie kondycji poprzez trening wytrzymałościowy – kontynuuje Karppinen. - W tym przypadku nie musisz się tak bardzo martwić o menopauzę. Wcześniejsze badania wykazały, że zdolność spalanie tłuszczu podczas ćwiczeń poprawia się wraz z treningiem nawet po menopauzie.
W badaniu sprawdzono również, czy wyższe wykorzystanie tłuszczu wskazuje na lepszą tolerancję glukozy. Wyniki były nieco zaskakujące. U kobiet, które wykorzystywały tłuszcz w większym tempie podczas odpoczynku, poziom glukozy i insuliny we krwi wzrósł bardziej podczas późniejszego testu tolerancji glukozy. Wyższe szczytowe wykorzystanie tłuszczu podczas ćwiczeń nie wskazywało na lepszą tolerancję glukozy.
- To odkrycie można wyjaśnić podstawową fizjologią – wyjaśnia Karppinen. - Kiedy w spoczynku zużywasz więcej tłuszczu jako źródło energii, spożywanie węglowodanów może bardziej podnieść poziom glukozy we krwi. Organizm jest chwilowo dostrojony do zużywania większej ilości tłuszczu.
Modna i skuteczna dieta ketogeniczna
Modną obecnie dietą jest dieta ketogeniczna, której skuteczność w odchudzaniu reklamuje się z twierdzeniem, że kiedy jest stosowana, organizm zaczyna spalać więcej tłuszczu z tkanki tłuszczowej.
- To powszechne nieporozumienie – podkreśla Karppinen. - Dieta wysokotłuszczowa rzeczywiście zwiększa całkowitą ilość tłuszczu zużywanego do produkcji energii. Jednak jest to spowodowane zwiększonym spożyciem tłuszczu i nie oznacza, że nagle zaczynasz tracić więcej tłuszczu z ciała. Gdy dopływ energii jest mniejszy niż wydatek energetyczny, waga spada podobnie, niezależnie od dystrybucji makroskładników w diecie.
Badanie przeprowadzone na University of Jyväskylä jest częścią badania dotyczącego estrogenów, mikroRNA i ryzyka dysfunkcji metabolicznej (EsmiRs) Badaniem objęto 42 kobiety, z których 26 przeszło menopauzę. Pozostałe 16 kobiet miało wyższy poziom estrogenów: siedem nie przeszło jeszcze menopauzy, a dziewięć stosowało hormonalną terapię zastępczą.