Choroba ta bywa nazywana schorzeniem zachodniej cywilizacji, ponieważ liczba diabetyków jest ponad dwukrotnie wyższa, niż przed 30 laty. Specjalny dzień poświęcony tej chorobie stanowi okazję do upowszechniania wiedzy na jej temat. Celem inicjatywy jest też propagowanie i zwiększanie wysiłków podejmowanych w walce z cukrzycą.
Chorobę powodują zaburzenia w wydzielaniu insuliny, hormonu pobudzającego komórki do wchłaniania i przetwarzania cukru. Niedobór insuliny prowadzi do zbyt dużej ilości cukru we krwi, a to wywołuje między innymi wzmożone pragnienie, zmniejszenie masy ciała i ogólne osłabienie. Cierpiący na to schorzenie nazywani są "cukrzykami" lub "diabetykami", od łacińskiego słowa "diabetes".
Liczba chorych na cukrzycę szybko rośnie. Szacuje się, że w 2030 roku na świecie będą 552 miliony diabetyków. Co 5 sekund ktoś na świecie dowiaduje się, że jest chory na cukrzycę, a co 10 sekund ktoś umiera z powodu powikłań tej choroby.
W Polsce na cukrzycę cierpi około 3 milionów ludzi, spośród nich około 750 tysięcy nie wie jeszcze o swojej chorobie. Około 600 tysięcy osób jest leczonych insuliną.
Zachorowaniu na cukrzycę sprzyjają: niewłaściwe odżywianie, brak ruchu, otyłość, nadużywanie leków i palenie papierosów. Wciąż badane są genetyczne i wirusowe uwarunkowania choroby.
Istnieją dwa rodzaje cukrzycy - typ pierwszy i drugi. Typ pierwszy jest głównie chorobą wieku dziecięcego i młodzieńczego i wymaga codziennego przyjmowania zastrzyków z insuliny. Cukrzyca typu drugiego, na którą w 80 procentach zapadają osoby otyłe, występuje przede wszystkim u ludzi dorosłych i starszych. Leczy się ją zwykle lekami doustnymi.
Cukrzyca wymieniana jest wśród głównych przyczyn chorób układu krążenia, utraty wzroku, niewydolności nerek oraz amputacji kończyn dolnych. Od 75 do 80 procent cukrzyków umiera z powodu chorób układu krążenia. Ryzyko zgonu w przypadku diabetyków jest trzykrotnie wyższe niż w przypadku ludzi zdrowych.
Choroba ta jest znana od bardzo dawna. Pierwsze wzmianki o niej pojawiły się już na egipskim papirusie z około 1550 roku przed naszą erą. Przełomem w leczeniu cukrzycy było odkrycie insuliny w 1922 roku przez Fredericka Bantinga i jego asystenta Charlesa Besta, za co zostali wyróżnieni Nagrodą Nobla w 1923 roku.
Obchody Światowego Dnia Walki z Cukrzycą w rocznicę odkrycia insuliny, czyli 27 czerwca, organizuje w naszym kraju Polskie Stowarzyszenie Diabetyków, za zgodą Międzynarodowej Federacji Diabetologicznej.
Edukacji i prewencji w cukrzycy służy także Międzynarodowy Dzień Walki z Cukrzycą ustanowiony przez Światową Organizację Zdrowia, który jest obchodzony 14 listopada, w rocznicę urodzin odkrywcy insuliny Fredericka Bantinga.