Aaa, wakacje, co? - pyta młody mężczyzna kogoś, kto się intensywnie przygotowuje do wyjazdu. – Ale ci zazdroszczę, Przygody, nowe znajomości. Ale wiesz, gdyby tam coś … Nie zrozum mnie źle, chciałbym po prostu, żebyś uważał, na „takie tego” – opowiada młody facet. W tym momencie na filmiku widać kto jest adresatem tych słów. To starszy mężczyzna, który odpowiada synowi z pewnym zaskoczeniem „ale ja jadę do sanatorium”. A syn, z lekkim uśmiechem poklepuje go po ramieniu i dodaje: „do sanatorium, tak, tak”. Ojciec uśmiecha się znacząco, patrząc z rozmarzeniem w dal. I choć nie pada słowo AIDS – to już sam spot kończy się hasłem: (#mamczasrozmawiac)”aids.gov.pl.
To najnowsza kampania edukacyjna Krajowego Centrum ds. AIDS, która jest skierowana do osób starszych, bo w grupie tej liczba zakażeń w ostatnim czasie gwałtownie rośnie. Co roku odnotowywanych w Polsce jest ok. 1200 zakażeń HIV. Codziennie o zakażeniu dowiadują się średnio trzy osoby. Jedna trzecia z nich to ludzie młodzi poniżej 30 r.ż., ale wzrasta też liczba osób 50+, u których wykrywane jest zakażenie. W 2016 r. w tej grupie wiekowej rozpoznano 94 zakażenia, a do lipca 2017 aż 57.
„Kampania „Mam czas rozmawiać (#mamczasrozmawiac)” powstała – jak tłumaczą jej autorzy - by stać się inspiracją do dialogu międzypokoleniowego. - Rozmowa o zdrowiu z rodzicami, dziadkami, dziećmi czy wnukami może przynieść korzyści edukacyjne wszystkim – zarówno młodszym, jak i starszym. Zwłaszcza kiedy za dobrymi chęciami idzie rzetelna wiedza. Jeśli matka podejmie z córką dialog o bezpieczniejszym zachowaniu, a syn przestrzeże wyjeżdżającego do sanatorium ojca, że wiek nie chroni przed chorobami przenoszonymi drogą płciową, być może uda się ograniczyć liczbę zakażeń w populacji – mówi Anna Marzec-Bogusławska, dyrektor Krajowego Centrum ds. AIDS.
Jednym z powodów, dla który liczba zakażeń rośnie, jak sygnalizują eksperci, jest brak świadomości, że m.in. prezerwatywy chronią nie tylko przed niechcianą ciążą, ale także przed chorobami przenoszonymi drogą płciową. Osoby starsze przed ciążą nie muszą się zabezpieczać, ale przez chorobami już tak.
Jak przekonują autorzy kampanii – problemem jest brak rzetelnej wiedzy. Stąd pomysł na tego rodzaju edukację. W Polsce od początku epidemii HIV wykryto ponad 22 tys. zakażeń, ale liczba niezdiagnozowanych może być znacznie wyższa. Według badań przeprowadzonych przez Niezależny Instytut Badań Rynkowych IPSOS dla Krajowego Centrum ds. AIDS, niemal 40 proc. osób aktywnych seksualnie, miało kontakty płciowe bez zabezpieczenia i po spożyciu alkoholu, a co piąta - z osobą o nieznanej przeszłości seksualnej (także bez zabezpieczenia).
Z cytowanych badań wynika jasno, że nie unikamy ryzykownych zachowań i jednocześnie nie umiemy rozmawiać o wiążącym się z nimi ryzyku oraz sposobach jego ograniczania. Psychologowie od dawna alarmują: nie poruszamy trudnych tematów podczas rozmów z bliskimi osobami, informacje czerpiemy z mało wiarygodnych forów internetowych, a poglądy opieramy na stereotypach.
Do międzypokoleniowych rozmów o zdrowiu, w tym właśnie o chorobach przenoszonych drogą płciową takich jak HIV, będą zachęcać m.in. spoty emitowane w komunikacji miejskiej, placówkach medycznych, na uczelniach wyższych oraz na portalach informacyjnych. Posty na Facebooku, Instagramie oraz wpisy na blogach uświadomią, dlaczego z bliskimi warto i trzeba rozmawiać o wszystkim.
Źródłem rzetelnej wiedzy o HIV/AIDS będzie strona mamczasrozmawiac.aids.gov.pl