Czym jest osteoporoza?
Osteoporoza to choroba, która charakteryzuje się utratą gęstości kości. Skutkiem tego jest większa podatność na złamania.
Osteoporoza dotyka przede wszystkim osoby w starszym wieku. Dlaczego? Wraz z wiekiem nasze kości tracą swoją gęstość – i jest to naturalne zjawisko (od 0,5 do 1% w ciągu roku). Czasem jednak, ze względu na różne czynniki, rozrzedzenie masy kostnej przyjmuje charakter patologiczny – osoby tracą od około 2 do 4% masy kostnej. Mamy wówczas do czynienia z osteoporozą (więcej informacji o tej chorobie znajdziesz na stronie: https://portal.abczdrowie.pl/osteoporoza-podstawowe-informacje).
Wyróżniamy różne typy osteoporozy. Choroba ta może mieć charakter pierwotny. Oznacza to, że do jej rozwoju nie przyczyniły się przyjmowane leki czy inne choroby. Osteoporozę pierwotną dzielimy na:
typ A – typ II w klasyfikacji Meltona i Riggsa – dotyczy osób w wieku 70-75 lat. Jej przyczyną jest obniżona wchłanialność wapnia. Niewielka zawartość tego pierwiastka sprawia, że kości słabną i są bardziej podatne na złamania (szczególnie kości udowe i trzonów kręgów). Nazywana jest „osteoporozą inwolucyjną” bądź „osteoporozą starczą”.
Typ B – typ I w klasyfikacji Meltona i Riggsa – występuje wśród kobiet w wieku 55-65 lat. Przyczyną jej powstania jest zbyt mały poziom estrogenów. Przez to kobiety mogą często doświadczać złamania kości przedramienia i trzonów kręgów. Ten typ nazywany jest również „osteoporozą pomenopauzalną”.
U około 80% chorych występuje osteoporoza pierwotna. Znacznie rzadziej występują przypadki osteoporozy wtórnej (20%). Ta druga spowodowana jest występowaniem innych chorób: przewlekłej niewydolności nerek, zaburzeń hormonalnych, hemofilii, przewlekłej obturacyjnej choroby płuc (POChP), celiakii, resekcji jelit bądź żołądka, zaburzeń wchłaniania i trawienia, sarkoidozy. Do rozwoju osteoporozy wtórnej przyczynia się również przyjmowanie leków, np. glikokortykosteroidów (są one stosowane m.in. do leczenia astmy oskrzelowej), heparyny (lek zmniejszający krzepliwość krwi), doustnych antykoagulantów (stosowane przy zaburzeniach rytmu serca), leków przeciwpadaczkowych.
Co sprzyja osteoporozie?
Niemały wpływ na rozwój osteoporozy ma tryb życia, który prowadzimy. Częściej chorują na nią osoby, które pracują na siedząco (np. praca biurowa). Nie bez znaczenia jest dieta. Jeśli rzadko spożywamy produkty bogate w wapń, nabiał gości na naszym stole „tylko od święta”, to musimy być przygotowani na to, że w podeszłym wieku możemy zachorować na osteoporozę. Brak aktywności fizycznej również zwiększa ryzyko zachorowania.
Na niektóre czynniki sprzyjające osteoporozie nie mamy wpływu. Choroba ta najczęściej występuje wśród starszych osób, szczególnie kobiet rasy żółtej i białej. Osteoporozie sprzyja niska waga oraz wątła budowa ciała.
Rozpoznanie i leczenie osteoporozy
Osteoporoza początkowo nie daje żadnych charakterystycznych objawów. Naszą czujność powinny jednak zaostrzyć częste złamania, szczególnie te będące wynikiem niegroźnego upadku lub uderzenia, czyli tzw. „złamanie niskoenergetyczne”. Badaniem, które służy rozpoznaniu zaawansowanej osteoporozy, jest densytometria.
Walka z osteoporozą powinna zacząć się od zmiany trybu życia. Potrzebne jest wzbogacenie diety o produkty bogate w wapń (np. mleko, ser żółty). Nie zapominajmy o codziennej aktywności fizycznej – nie muszą to być forsujące ćwiczenia, plan treningowy możemy ustalić ze swoim lekarzem prowadzącym. Zrezygnujmy z używek, które również przyczyniają się do rozwoju tej choroby.
Leczenie osteoporozy opiera się głównie na środkach farmakologicznych. Będą to bisfosfoniany. Wskazane jest przyjmowanie suplementów diety z witaminą D i wapniem (sprawdź, dlaczego witamina D jest tak ważna: https://portal.abczdrowie.pl/witamina-d). Lekarz może również przepisać pacjentowi: raloksyfen, teryparatyd, kalcytoninę łososiową.
