Czym jest stres?

Wojciech Eichelberger tłumaczy, że stres to naturalna reakcja organizmu, która wywodzi się z pierwotnych mechanizmów przetrwania. Kiedy napotykamy zagrożenie, nasz mózg aktywuje reakcję "walka lub ucieczka", co prowadzi do wyrzutu adrenaliny i mobilizacji całego organizmu.

Reklama

Jest to reakcja zdrowa, pod warunkiem, że ma swoją naturalną sekwencję:
1. Mobilizacja organizmu.
2. Działanie (walka lub ucieczka).
3. Regeneracja.


Takie cykle, nawet gdy są powtarzane, jak podczas aktywności fizycznej, wzmacniają organizm. Problem zaczyna się wtedy, gdy mobilizacja następuje, ale brak jest możliwości odreagowania.

Rodzaje stresu

Eichelberger wyróżnia trzy główne typy stresu:
1. Stres sytuacyjny – spowodowany realnym zagrożeniem, np. niedźwiedź na ścieżce czy wymagający szef.
2. Stres środowiskowy – wynikający z warunków otoczenia, takich jak hałas, zanieczyszczenia, nadmiar bodźców czy niezdrowa dieta.
3. Autostres – stres generowany przez nasz własny umysł, wynikający z interpretacji rzeczywistości, która niekoniecznie jest zagrożeniem.


Zdrowy a niezdrowy stres

Reklama

Zdrowy stres, jak podkreśla ekspert, to ten, który pozwala organizmowi przejść pełny cykl mobilizacji, działania i regeneracji. Przykładem może być spotkanie z niedźwiedziem na ścieżce – uciekamy, a potem wracamy do równowagi.

Niezdrowy stres to taki, który zostaje w nas „zablokowany”. Eichelberger porównuje go do energii, która nie znajduje ujścia i zaczyna działać destrukcyjnie na organizm. Przykładem jest sytuacja, gdy na maila z wymaganiem wykonania zadania "na wczoraj" reagujemy tak samo, jakbyśmy stanęli twarzą w twarz z drapieżnikiem – z tą różnicą, że nie mamy okazji odreagować.

Jak radzić sobie ze stresem?

Nie można wyeliminować stresu z życia, ale można nim skutecznie zarządzać. Oto kluczowe rady:

Aktywność fizyczna
Ruch to naturalny sposób na odreagowanie nagromadzonej energii. Eichelberger zaleca:
• Marsz, bieg, taniec czy trening sportowy.
• Unikanie nadmiernej rywalizacji w sporcie rekreacyjnym, która może generować dodatkowy stres.


Zarządzanie stresem środowiskowym
Dbajmy o otoczenie, w którym żyjemy:
• Redukujmy hałas i ograniczajmy ekspozycję na niebieskie światło wieczorem.
• Zwracajmy uwagę na jakość powietrza i żywności.


Praca nad autostresem
Autostres wymaga szczególnej uwagi. Kluczowe kroki to:
• Świadomość. Uświadomienie sobie, że to nasze myśli wywołują nadmierny stres.
• Urealnienie się. Ćwiczenia z nurtu mindfulness pomagają wrócić do tu i teraz. Jak zauważa Eichelberger, czasem wystarczy dostrzec to, co rzeczywiście nas otacza – dom, rodzinę, sytuację – zamiast żyć katastroficznymi wizjami.
• Techniki oddechowe. Oddychanie przeponowe szybko uspokaja i pozwala zmienić tryb organizmu z mobilizacyjnego na regeneracyjny.



Wsparcie specjalisty
Jeśli stres wynika z głęboko zakorzenionych traum lub schematów myślenia, warto skorzystać z pomocy terapeuty. Specjalista pomoże dotrzeć do źródła problemu i zmienić nieadekwatne interpretacje rzeczywistości.

Rada dla czterdziestolatków

Eichelberger podkreśla, że kluczowym zadaniem dla mężczyzn w wieku około czterdziestu lat jest zadbanie o bilans energetyczny. Powinni pamiętać o:
• Regularnym odpoczynku i regeneracji.
• Ustaleniu priorytetów i unikaniu przeciążenia.
• Rozwijaniu świadomości swoich reakcji na stres.
„Czterdziestka to czas, by nauczyć się lepiej rozumieć siebie i świadomie zarządzać swoim życiem,” mówi psychoterapeuta.



Stres jest naturalnym elementem życia, którego nie da się uniknąć. Kluczem do zdrowego funkcjonowania jest nauczenie się radzenia sobie z nim poprzez aktywność fizyczną, zarządzanie otoczeniem, pracę nad autostresem i – w razie potrzeby – pomoc specjalistyczną. Jak podkreśla Wojciech Eichelberger, „Stres to energia. Jeśli nauczymy się jej odpowiednio używać, może stać się naszym sprzymierzeńcem, a nie wrogiem.”