Subskrybuj nas na Youtube
Ruszają też bezpłatne programy profilaktyki zdrowotnej umożliwiające wczesne rozpoznanie astmy i chorób alergicznych u dzieci z klas 1-6 szkoły podstawowej oraz program edukacji zdrowotnej w zakresie wczesnej profilaktyki onkologicznej.
Z programu "Wczesne wykrywanie nowotworów złośliwych w rodzinach wysokiego, dziedzicznie uwarunkowanego ryzyka na raka piersi i raka jajnika - badanie genetyczne BRCA1" mogą skorzystać mieszkanki Częstochowy pomiędzy 25. a 50. rokiem życia z grupy ryzyka, a więc panie, u których w rodzinie występowały przypadki zachorowań na raka piersi przed 40. rokiem życia lub nowotwór u co najmniej 2 osób.
Z programu mogą też korzystać kobiety stosujące antykoncepcję hormonalną lub hormonalną terapię zastępczą, u których w rodzinie zdarzały się przypadki zachorowań na raka piersi i/lub jajnika, młode kobiety zamierzające stosować antykoncepcję hormonalną, jeżeli pojawiły się u nich jakiekolwiek zmiany w piersiach lub jajnikach i kobiety mające jakiekolwiek zmiany w piersiach lub jajnikach, u których w rodzinie odnotowano przypadki zachorowań na raka.
- Weryfikujemy te czynniki ryzyka na podstawie ankiet, które wypełnia się przed badaniem – wyjaśniła Katarzyna Motyka z placówki Medyk-Centrum w Częstochowie - to jeden z dwóch realizatorów programu.
Samo badanie polega na pobraniu krwi, nie trzeba być na czczo, a na wynik czeka się ok. 4 tygodni. - Realizujemy ten program po raz trzeci. Zainteresowanie pań jest bardzo duże, bo też ryzyko nowotworu w razie potwierdzenia mutacji jest bardzo wysokie. Na ok. 375 pacjentek przebadanych przez nas wcześniej niekorzystną mutację miało 5 pań – powiedziała PAP Katarzyna Motyka.
Badania genetyczne pozwalają na identyfikację mutacji zwiększającej ryzyko zachorowania na nowotwory. To ważna informacja, która pozwala na zastosować odpowiednią profilaktykę antyrakową. Mutacja w genie BRCA1 zwiększa ryzyko zachorowania na raka piersi oraz na raka jajnika. Szacuje się, że mutacje genu są przyczyną około 5-10 proc. zachorowań na raka piersi i 14 proc. zachorowań na nowotwór jajnika.
Predyspozycja genetyczna nie jest jednoznaczna z wystąpieniem raka, podobnie jak brak mutacji danych genów nie daje gwarancji, że pacjent nie zachoruje na nowotwór. Należy pamiętać, że niemal 90 proc. zachorowań na raka nie jest związane ze znaną predyspozycją do nowotworu, ale należy do grupy nowotworów sporadycznych. Wiele zależy od trybu życia: prawidłowej masy ciała, zdrowej diety, aktywności fizycznej, palenia tytoniu oraz unikania niekorzystnych czynników środowiskowych.
Zidentyfikowanie u pacjentki czy pacjenta mutacji, prowadzącej do zwiększonego ryzyka zachorowania na chorobą nowotworową jest podstawą do opracowania indywidualnej opieki profilaktycznej. Najczęściej zaleca się np., aby nosicielki mutacji BRCA1 i BRCA2 co pół roku wykonywały badania obrazowe piersi oraz USG ginekologiczne, a po 35-40 roku życia i zakończeniu planów macierzyńskich rozważyły profilaktyczne usunięcie piesi czy jajników i jajowodów, co od tego roku jest refundowane przez Narodowy Fundusz Zdrowia.
Prawdopodobieństwo przekazania dzieciom mutacji genów wynosi 50 proc., dlatego też wyniki badań genetycznych są ważną informacją dla członków rodziny, w tym również kolejnych pokoleń.