Eksperci: leczenie nawrotów w szpiczaku to wyzwanie

Odbywał się on w dniach 24-25 marca w Olsztynie (woj. warmińsko-mazurskie).

Szpiczak plazmocytowy jest chorobą, która wywodzi się z dojrzałych limfocytów B (plazmocytów), czyli komórek odporności produkujących przeciwciała niezbędne do zwalczania infekcji. U chorych na szpiczaka dochodzi do osłabienia odporności i zwiększenia podatności na infekcje, często rozwija się też anemia. Ponadto u większości chorych nowotwór niszczy i osłabia kości, a u ok. jednej trzeciej pacjentów uszkadza nerki.

- Jest to trzeci pod względem częstości występowania nowotwór układu krwiotwórczego w Polsce. Co roku w Polsce mamy 1500 nowych zachorowań na szpiczaka - przypomniał dr Janusz Hałka ordynator Oddziału Hematologii Warmińsko-Mazurskiego Centrum Onkologii. 90 proc. osób chorych na szpiczaka ma więcej niż 50 lat.

Z danych NFZ wynika, że obecnie w Polsce żyje ok. 9,5 tys. osób chorych na szpiczaka. Zdaniem dr. Hałki wzrost liczby osób żyjących z tym nowotworem jest możliwy dzięki coraz skuteczniejszych metodom terapii. - 82 proc. chorych na szpiczaka żyje dłużej niż pięć lat. To bardzo duży sukces w hematoonkologii - ocenił specjalista.

Dr Adam Walter-Croneck z Katedry i Kliniki Hematoonkologii i Transplantacji Szpiku w Lublinie przyznał, że schematy leczenia szpiczaka w tzw. pierwszej linii są w Polsce obecnie dość dobrze ustalone. Jednak jest to nowotwór o charakterze nawrotowym. - My mamy niewątpliwie problem z leczeniem pacjentów z nawrotami szpiczaka i opornością, gdyż tutaj niestety to, co jest dostępne zdecydowanie nie wystarcza - powiedział hematolog. Zaznaczył, że pacjenci potrzebują nowych leków, a tymczasem w naszym kraju od 2013 r. żaden nowy lek na szpiczaka nie został zrefundowany.

Specjalista zwrócił uwagę, że w międzyczasie na świecie i w Unii Europejskiej zarejestrowano szereg nowych cząsteczek do stosowania u chorych na szpiczaka - zarówno w pierwszej linii, jak i w nawrotach. Są to leki z różnych grup, o różnych mechanizmach działania. Należą tu: pomalidomid lek z grupy leków immunomodulujących, które stanowią podstawę współczesnej terapii szpiczaka plazmocytowego, karfilzomib oraz iksazomib, zaliczane do inhibitorów proteasomu, innej grupy leków o ugruntowanej pozycji w leczeniu pacjentów ze szpiczakiem, a także leki z grupy przeciwciał monoklonalnych - elotuzumab i daratumumab oraz inhibitor deacetylazy histonowej - panobinostat.

- Te leki dają duże nadzieje, może nie na wyleczenie, ale na osiągnięcie wysokiej skuteczności terapii. Ponadto są dobrze tolerowane przez chorych - powiedział dr Walter-Croneck.

Przypomniał, że na przykład pomalidomid został zrejestrowany w UE już w 2013 r. - U nas były starania o jego refundację, ale na razie lek nie trafił do programu lekowego w trzeciej linii leczenia chorych na szpiczaka - powiedział hematolog.

Według Romana Sadżugi, prezesa Polskiego Stowarzyszenia Pomocy Chorym na Szpiczaka, proces refundacyjny pomalidomidu jest obecnie na najbardziej zaawansowanym etapie. Brakuje jedynie decyzji ministra zdrowia. Potwierdziły to dane zawarte w prezentacji dr Igi Lipskiej, dyrektor Departamentu Polityki Lekowej i Farmacji w Ministerstwie Zdrowia. Wynika z nich, że procesy refundacyjne karfilzomibu, panobinostatu i daratumumabu zostały zawieszone na różnych etapach na wniosek producentów tych leków.

- Pomalidomid stosuje cała Europa. To jest jedyny lek na szpiczaka w tak zaawansowanym procesie refundacji. A my na dzień dzisiejszy nie mamy żadnej innej alternatywy. Brak dostępu do tego leku powoduje zgony pacjentów - powiedział Sadżuga. Zwrócił uwagę, że w przypadku pozostałych leków chorzy na szpiczaka będą musieli poczekać na refundację co najmniej półtora roku, bo tak długo trwa w Polsce proces refundacyjny. Tymczasem z szacunków stowarzyszenia wynika, że w ciągu ostatnich sześciu miesięcy zmarło ok. 50 pacjentów chorych na szpiczaka, dla których skończyły się możliwości terapii.

Dr Lipska z MZ wyraziła nadzieję, że uda się dokonać modyfikacji programu lekowego dla pacjentów ze szpiczakiem mnogim opornym i nawrotowym. - Minister zdrowia dostrzega problem i potrzeby pacjentów ze szpiczakiem mnogim opornym i nawrotowym i podejmuje działania, żeby zapewnić im leczenie w kolejnych liniach - zapewniła.