Rak przełyku - co o nim wiemy?
Rak przełyku to jeden z bardziej podstępnych nowotworów. Przez długi czas rozwija się bezobjawowo, a gdy się objawy się pojawiają, są niespecyficzne, przez co bagatelizowane przez chorego. Dane wskazują, że 70 proc. przypadków raka rozpoznawanych jest w zaawansowanym stadium.
To nowotwór o złych rokowaniach. Operacyjnych jest 30-50 proc. guzów. Odsetek pięcioletniej przeżywalności wynosi 10-25 proc.
Rak przełyku to w Polsce około 2 proc. wszystkich nowotworów. Według danych Krajowego Rejestru Nowotworów w 2021 r. w naszym kraju wykryto 1 468 nowych zachorowań. Mężczyźni chorują znacznie częściej (od 4 do 10 razy) niż kobiety, najczęściej zapadają osoby mające 65-74 lata, choć oczywiście może się pojawić we wcześniejszym wieku.
Występują dwa rodzaje raka przełyku: znacznie częstszy rak płaskonabłonkowy, powstały z nabłonka płaskiego i znajdujący się głównie w górnej lub środkowej części przełyku oraz rak gruczołowy, mający źródło w nabłonku gruczołowym, zlokalizowany najczęściej w dolnej części.
Rak przełyku - objawy
Ponieważ rak przełyku nie daje objawów lub są one niespecyficzne, często wykrywany jest przy okazji badań profilaktycznych, jak gastroskopia. Niemniej jest kilka sygnałów, które powinny skłonić do konsultacji z lekarzem. O rozwijającym się raku może świadczyć zwężenie przełyku, co może się objawiać problemami z przełykaniem pokarmów stałych a później także płynów, bólem podczas przełykania, utratą apetytu, utratą masy ciała, dusznością i przewlekłym kaszlem.
Inne objawy to:
- chrypka,
- czkawka,
- ból za mostkiem
- ból pleców i w nadbrzuszu
- powiększenie węzłów chłonnych,
- wymioty,
- nudności,
- krwioplucie.
Rak przełyku - czynniki ryzyka
Rozwój raka przełyku związany jest z mutacją w obrębie genów supresorowych (p53, p21, p14, p16) oraz onkogenów (Bcl-1). Medycyna nie poznała dokładnych powstawania raka przełyku, jednak znane są najważniejsze czynnika rozwoju tego nowotworu. To przede wszystkim palenie papierosów (także fajek wodnych) i nadużywanie (zwłaszcza wysokoprocentowego) alkoholu. Te elementy odpowiedzialne są nawet za 90 proc. zachorowań.
Inne przyczyny powstawania raka przełyku:
- zakażenie wirusem brodawczaka ludzkiego (HPV-16),
- otyłość,
- narażenie na substancje chemiczne i toksyny,
- dieta uboga w warzywa i owoce, bogata w wysokoprzetworzone mięso,
- podrażnienia i choroby przełyku (oparzenia, refluks żołądkowo-przełykowy, przełyk Barretta, achalazja przełyku, zapalenie przełyku),
- nowotwory głowy i szyi.