Świadomy sen - inaczej LD, sen jasny, sen wiedzy albo sen przejrzysty - to sen, w którym śniący zdaje sobie sprawę z tego, że śni i potrafi kontrolować marzenia senne. W trakcie snu zachowuje bowiem jasność myślenia, dzięki czemu ma wpływ na treść snu. Osoba, która posiada takie zdolności nazywana jest oneironautą.

Reklama

Oneironauta nie jest jednak lunatykiem. Ten pierwszy może, dzięki sile umysłu, kontrolować swoje ciało. Drugi zaś nie może opanować czynności, które wykonuje przez sen, dlatego w niektórych przypadkach jest to bardzo niebezpieczne dla zdrowia i życia jego i innych.

Świadomość we śnie uzyskuje się dzięki uaktywnieniu płata czołowego mózgu, który odpowiada za logiczne myślenie. Podczas zwyczajnego snu ten ośrodek jest wyłączony, dlatego osoba śniąca nie ma świadomości tego, że śni. Jest to jedyna różnica między snem świadomym a tradycyjnym snem. Co istotne, każdy może nauczyć się kontrolować swój sen. Wystarczy tylko odpowiedni trening, pozytywne myślenie i trochę cierpliwości.

Ze względu na metodę indukcji, świadome sny można podzielić na dwa główne typy. Pierwszy to DILD (ang. Dream Inducted Lucid Dream) - Świadomy Indukowany Sen, w którym element snu, zachowanie w nim lub odruchowa reakcja "wewnątrz snu" już po jego rozpoczęciu uświadamiają fakt śnienia. Podczas DILD istnieje możliwość utraty świadomości, zwłaszcza przez osoby niedoświadczone w świadomym śnieniu. Drugi zaś to WILD (ang. Wake Inducted Lucid Dream) - Sen Indukowany Jawą, w który wchodzi się bez utraty świadomości lub tylko z bardzo krótkim okresem jej braku. W tym typie świadomego snu świadomość zazwyczaj jest na tyle duża, że nie ma możliwości jej utraty.

Kontrola nad własnym snem najczęściej wykorzystywana jest w celu zwalczania koszmarów sennych, a także jako narzędzie samopoznania, rozwoju zdolności twórczych, jak również dla rozrywki.