Z raportu Najwyższej Izby Kontroli wynika, że skuteczność leczenia onkologicznego w Polsce jest gorsza niż w większości pozostałych krajów Unii Europejskiej, wyższa w Polsce jest także umieralność na nowotwory złośliwe.
- Choroby nowotworowe i choroby układu krążenia to dwie najczęstsze przyczyny śmierci Polaków. Skuteczna terapia zależy przede wszystkim od tego, jak wcześnie uda się wykryć nowotwór złośliwy i rozpocząć leczenie – poinformowała rzecznika MZ Milena Kruszewska, podkreślając potrzebę skutecznych programów badań przesiewowych, nowoczesnych, dostępnych leków i programów lekowych oraz wysokich standardów diagnostyczno-terapeutycznych.
Resort zdrowia podnosi m.in., że realizowany jest Narodowy Program Zwalczania Chorób Nowotworowych; NFZ finansuje w każdym roku profilaktyczne badania cytologiczne i mammograficzne dla grup kobiet; uproszczono procedury związane z realizacją pakietu onkologicznego; zakwalifikowano nowe świadczenia gwarantowane; młodzi lekarze są zachęcani do podejmowania szkoleń specjalizacyjnych w dziedzinach onkologicznych, przewidywane jest stworzenie Narodowego Instytutu Onkologii.
Kruszewska przypomniała, że powstał Narodowy Program Zwalczania Chorób Nowotworowych, na lata 2016-2024. Rocznie – jak przekazała - na Program przewidziane są środki w wysokości 250 mln zł. Działania dotyczą pięciu priorytetów: promocji zdrowia i profilaktyki nowotworów; profilaktyki wtórnej, diagnostyki oraz wykrywanie nowotworów; wsparcia procesu leczenia nowotworów; edukacji onkologicznej oraz wspomagania systemu rejestracji nowotworów.
Jak zaznaczyła, niezależnie od tego NFZ finansuje w każdym roku profilaktyczne badania mammograficzne dla kobiet w wieku 50-69 lat oraz profilaktyczne badania cytologiczne dla kobiet w wieku 25-59 lat. - Będziemy weryfikować koszyk świadczeń gwarantowanych – onkologia i kardiologia są priorytetami – wskazała Kruszewska.
Podkreśliła, że MZ pracuje nad modelem świadczenia kompleksowej opieki onkologicznej dla pacjentów z rakiem piersi, rakiem płuca, rakiem jelita grubego. - W pierwszej kolejności Agencja rozpoczęła prace nad utworzeniem modelu świadczenia kompleksowej opieki onkologicznej dla pacjentów z chorobami piersi - Breast Unit – wskazała.
Rzeczniczka podniosła, że minister zdrowia zakwalifikował nowe świadczenie gwarantowane - leczenie za pomocą systemu chirurgicznego we wskazaniach: rak jelita grubego, rak gruczołu krokowego, rak błony śluzowej macicy.
- Nowelizujemy rozporządzenie w sprawie świadczeń gwarantowanych z zakresu leczenia szpitalnego uwzględniające tę technologię w wykazie świadczeń gwarantowanych (projekt rozporządzenia jest po uzgodnieniach, opiniowaniu i konsultacjach publicznych. Proponowany termin wejścia w życie przepisów rozporządzenia to 1 kwietnia 2018 r. – poinformowała.
Rzeczniczka przypomniała, że planowane jest stworzenie Narodowego Instytutu Onkologii. - Będzie to miejsce, gdzie skutecznie leczy się nowotwory oraz koordynuje się opiekę i badania na najwyższym światowym poziomie. Stworzymy warunki dla potrzeb praktyki onkologicznej, postępu wiedzy o przyczynach i mechanizmach rozwoju nowotworów złośliwych - podkreśliła.
Przypomniała też m.in., że uproszczone zostały procedury związane z realizacją pakietu onkologicznego; zmiany weszły w życie 1 lipca 2017 r.
Kruszewska zauważyła, że MZ publikuje coraz bardziej precyzyjne mapy potrzeb zdrowotnych, które są podstawowym narzędziem w zakresie analiz stanu systemu ochrony zdrowia w poszczególnych województwach. Mapy, jak powiedziała, wskazują m.in. różnice pomiędzy województwami, powiatami i największymi świadczeniodawcami w strukturze rozpoznań oraz stadium zaawansowania choroby wśród pacjentów ze zdiagnozowanym nowotworem.
Ministerstwo też "wspiera i zachęca" młodych lekarzy do szkoleń specjalizacyjnych w dziedzinach onkologicznych. Z roku na rok wzrasta liczba przyznawanych miejsc rezydenckich. - W dziedzinach onkologicznych Minister Zdrowia przyznaje na poszczególne postępowania kwalifikacyjne taką liczbę rezydentur, która zaspokaja zapotrzebowanie zgłaszane przez wojewodów - podkreśliła. Jak przekazała, aktualnie szkolenie specjalizacyjne w dziedzinach onkologicznych odbywa 1629 lekarzy (chirurgia onkologiczna – 297, onkologia kliniczna – 673, hematologia – 143, patomorfologia – 138, onkologia i hematologia dziecięca – 102, radioterapia onkologiczna – 276).
Wskazała też, że dziedziny z obszaru onkologii tj. onkologia kliniczna, chirurgia onkologiczna, hematologia, onkologia i hematologia dziecięca, patomorfologia oraz radioterapia onkologiczna zostały uznane za dziedziny priorytetowe i deficytowe, co wiąże się z wyższymi stawkami wynagrodzenia zasadniczego przysługującego lekarzom odbywającym szkolenie specjalizacyjne w trybie rezydentury. Dziedziny te – jak zauważyła - są także objęte wsparciem w ramach Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój współfinansowanego przez Unię Europejską z Europejskiego Funduszu Społecznego. Do chwili obecnej wsparciem PO WER objęto 603 lekarzy (patomorfologia – 68, radioterapia onkologiczna - 63, chirurgia onkologiczna – 174, hematologia - 101, onkologia Kliniczna -197).
NIK powołując się na dane OECD zwróciła w swoim raporcie uwagę, że co prawda liczba zachorowań na nowotwory złośliwe jest w Polsce niższa niż w większości krajów europejskich, jednak umieralność dużo wyższa. W raporcie napisano, że w związku z procesami demograficznymi wzrośnie zachorowalność na choroby onkologiczne, a nowotwory staną się prawdopodobnie główną przyczyną zgonów w Polsce. NIK zwróciła uwagę, że placówki zajmujące się leczeniem nowotworów są rozproszone.
W ocenie NIK, jednym z narzędzi ograniczenia liczby zachorowań na nowotwory złośliwe oraz poprawy wyników ich leczenia powinna być profilaktyka. Chodzi m.in. o promowanie prowadzenia zdrowego trybu życia i kwestię korzystania z programów przesiewowych, które pomagają we wczesnym wykryciu choroby nowotworowej. W raporcie zwrócono uwagę, że polski pacjent nie może korzystać z porównywalnego do mieszkańców innych krajów zachodniej Europy opcji terapeutycznych w leczeniu nowotworów.