Staracie się o dziecko? Rzeczy, o których musicie wiedzieć

1 Najczęściej kobiecie w okresie starania o ciążę zaleca się wykonanie: morfologii krwi, badania ogólnego moczu, oznaczenia poziomu glukozy w surowicy krwi, badania układu krzepnięcia (INR, APTT, fibrynogen), przeciwciał IgG, IgM przeciwko toksoplazmozie, cytomegalii oraz różyczce, poziomu hormonu tarczycy - TSH. Oboje partnerzy powinni też oznaczyć grupę krwi i RH, a także poddać się badaniom infekcyjnym w kierunku HBS, HCV, HIV. Testy te pozwalają na określenie kondycji zdrowotnej, wczesne zdiagnozowanie ewentualnych chorób, jak niedokrwistość (anemia), cukrzyca, zaburzenia krzepnięcia oraz profilaktykę konfliktu serologicznego (badanie grupy krwi i czynnika RH oraz przeciwciał ). Warto również wykonać badanie poziomu hormonów tarczycy – to gruczoł szczególnie istotny dla kobiecej płodności (regulacja cyklu) i samopoczucia kobiety, a jego prawidłowe funkcjonowanie jest kluczowe dla rozwoju płodu. Niektóre infekcje mogą być w trakcie ciąży bardzo groźne dla dziecka, przyszłym mamom zaleca się więc oznaczenie poziomu przeciwciał w kierunku toksoplazmozy, cytomegalii i różyczki w klasie IgG i IgM. Badanie na obecność antygenu HBS oraz przeciwciał HIV i HCV pozwalają stwierdzić lub wykluczyć ewentualne zakażenie groźnymi wirusami oraz ustalić plan leczenia

2 Panie planujące powiększenie rodziny powinny w pierwszej kolejności skonsultować się w lekarzem rodzinnym – wykona on podstawowe badanie internistyczne umożliwiające ocenę ogólnego stanu zdrowia. Należy też odwiedzić lekarza ginekologa. Wizyta ginekologiczna w trakcie przygotowań do ciąży obejmuje standardowo: badanie ginekologiczne, USG narządu rodnego, badanie cytologiczne, ocenę biocenozy pochwy oraz ewentualnie posiew z pochwy, badanie piersi

3 Warto też przed ciążą wybrać się do stomatologa. Przeprowadzenie leczenia chorób zębów i przyzębia w tym momencie, zmniejszy ryzyko nasilenia próchnicy w czasie ciąży i pozwoli na leczenie ubytków ze znieczuleniem

4 U par, które decydują się na powiększenie rodziny po 35 roku życia i osób, u których w rodzinie rodziły się dzieci z wadami rozwojowymi zalecana jest konsultacja genetyczna w celu oszacowania ryzyka nieprawidłowości DNA i zaplanowanie diagnostyki - badania kariotypu czy mutacji u przyszłych rodziców

5 Modelowa dieta przyszłych rodziców powinna być zrównoważona, zawierać dużo witamin oraz minerałów. Najlepszym ich źródłem są warzywa i owoce, których nie wolno w okresie starań o dziecko sobie odmawiać. Warto także zadbać o odpowiednią podaż białka zawartego w nabiale, chudym mięsie czy morskich rybach. Duże znaczenie ma również spożywanie produktów bogatych w błonnik, zapewniający właściwą pracę jelit. Przed ciążą zaleca się ograniczenie spożycia cukru, soli oraz wysokonasyconych tłuszczów zwierzęcych. Warto też zadbać o nawodnienie organizmu

6 Istotną sprawą jest też właściwa masa ciała, o którą warto zadbać z wyprzedzeniem. Nadwaga może mieć wpływ na gorszy przebieg ciąży (większa ilość powikłań), jak trudniejszy poród. Z kolei organizm ciężarnej z niedowagą jest słabszy, co również może negatywnie odbić się na ciąży. Optymalna wartość wskaźnika BMI (stosunek masy ciała do wzrostu w metrach do kwadratu) powinna zawierać się w przedziale między 18 a 25

7 Partnerzy powinni odstawić „nałogi” – rzucić palenie, ograniczyć spożywanie alkoholu i mocnej kawy, nie przyjmować narkotyków. Tego rodzaju używki mogą znacznie obniżać płodność kobiet i negatywnie wpływają na jakość męskiego nasienia

8 Przyjmowanie jakichkolwiek leków (zwłaszcza tych na receptę) w okresie starań o dziecko i wczesnej ciąży wymaga ścisłej kontroli lekarskiej. Warto więc, kiedy planujecie powiększenie rodziny przyjrzeć się dokładniej przyjmowanym preparatom

9 Na kilka miesięcy przed planowaną ciążą kobieta powinna przyjmować suplementy zawierające kwas foliowy. Odpowiednia podaż tego związku zapobiega rozwojowi wad układu nerwowego u płodu. Najczęściej wystarczy dawka dzienna na poziomie 0,4 mg. Kobiety, które w przeszłości urodziły dziecko z wadą cewy nerwowej powinny zwiększyć, pod kontrolą lekarską, dawkę do 5 mg. Panie pragnące zajść w ciążę mogą także przyjmować preparaty wielowitaminowe, zaś wegetariankom i kobietom przed kolejną ciążą zaleca się dodatkowo preparaty żelaza. Na męską płodność korzystne może wpłynąć przyjmowanie dodatkowych dawek kwasu omega3, selenu, cynku i kwasu foliowego

10 Pozytywnie na płodność obojga partnerów wpływać będzie też aktywny tryb życia i regularne, choć umiarkowanie intensywne ćwiczenia. Ruch i zdrowe nawyki mogą wpływać na poprawę parametrów nasienia mężczyzny. Dzięki ćwiczeniom kobieta zaś przygotuje swoje ciało do nowej sytuacji, uniknie lub ograniczy bóle kręgosłupa czy kończyn w trakcie ciąży i łatwiej przejdzie poród (krótszy czas trwania). Polecane są w szczególności ćwiczenia mięśni brzucha, kręgosłupa, pośladków i krocza (mięśnie Kegla), pływanie, długie spacery, joga lub gimnastyka, jogging oraz jazda na rowerze. Podjęcie odpowiednich działań jeszcze przed poczęciem dziecka wpierać będzie płodność, umożliwi lepsze przygotowanie organizmu do ciąży i pozytywnie wpłynie na rozwój dziecka

11 W okresie starań o ciążę i oczekiwania na dziecko, ważne jest ograniczenie sytuacji stresowych i wsparcie najbliższych osób. Spokój ducha i optymizm mogą zwiększać szanse na poczęcie dziecka. Sprzyjać też będą pozytywnym relacjom w związku. W niektórych przypadkach (np. leczenia niepłodności) cenna może okazać się konsultacja z psychologiem – rozmowa pozwoli poradzić sobie z ewentualnymi obawami, wzmocni też pozytywne relacje w związku

12 Kiedy para – mimo regularnego współżycia kilka razy w tygodniu, bez stosowania środków antykoncepcyjnych – nie zachodzi w ciążę, warto poszukać przyczyny problemu. Lekarz zleci zazwyczaj kilka badań, pozwalających ocenić płodność partnerów. Po rozmowie i przeanalizowaniu wyników, będzie mógł zaproponować odpowiednie postępowanie - podsumowuje dr Krzysztof Zieliński, ginekolog-położnik z Kliniki Leczenia Niepłodności INVCTA w Gdańsku