Jeśli osobie dotkniętej hipoglikemią nie udzieli się na czas pomocy, może zapaść w śpiączkę i nigdy się już z niej nie wybudzić. Hipoglikemia, czyli niedocukrzenie, może mieć wiele przyczyn. U osób chorych na cukrzycę ma ona ścisły związek z przebiegiem i leczeniem tej choroby.
Może być konsekwencją niewłaściwego odżywiania, nieregularnego wstrzykiwania insuliny lub jej przedawkowania, a także zażycia zbyt dużej dawki doustnych leków przeciwcukrzycowych, których zadaniem jest obniżenie poziomu cukru we krwi. Andrzej Bauman, prezes Polskiego Stowarzyszenia Diabetyków, dopisałby jeszcze do tej listy brak edukacji chorych przez lekarzy pierwszego kontaktu.
Czy lekarze rozmawiają z cukrzykami na temat hipoglikemii? Nie zawsze. Świadczą o tym wyniki europejskiego badania sondażowego przeprowadzonego przez firmę Kantar Health na zlecenie firmy MSD, które ogłoszono na wrześniowym kongresie Europejskiego Towarzystwa Badań nad Cukrzycą. Wzięło w nim udział 250 lekarzy i 404 chorych na cukrzycę typu 2 z Francji, Niemiec, Włoch, Hiszpanii i Wielkiej Brytanii.
32 proc. badanych pacjentów stwierdziło, że lekarze nie podejmują z nimi rozmowy na temat hipoglikemii w gabinecie lekarskim, głównie z powodu braku czasu i ograniczonej wiedzy. Niewykluczone, że gdyby podobne badania przeprowadzono w Polsce, ten odsetek byłby jeszcze wyższy.
Reklama

Nie zapomnij o śniadaniu

Wiele osób nie zna przyczyn występowania hipoglikemii, choć bardzo się jej obawiają. Z sondażu firmy Kantar Health wynika, że 45 proc. cukrzyków nie zdaje sobie sprawy, że może być ona konsekwencją niezjedzenia śniadania, a 54 proc. nie łączy jej z nadmiernym wysiłkiem fizycznym.
Ryzyko wystąpienia hipoglikemii wzrasta również u osób stosujących wyłącznie insulinoterapię lub insulinę w połączeniu z innymi lekami przeciwcukrzycowymi, chorych leczonych pochodnymi sulfonylomocznika lub glinidami – w monoterapii lub tzw. terapii skojarzonej z innymi lekami przeciwcukrzycowymi, a także tych, którzy przyjmują leki w dawce niedostosowanej do wzmożonego wysiłku fizycznego, mniej kalorycznych posiłków oraz ilości wypijanego alkoholu. Czy pacjenci o tym wiedzą? Okazuje się, że ponad połowa uczestników europejskiego sondażu nie miała takiej świadomości.
Pacjentom brakuje również wiedzy na temat objawów hipoglikemii. Na ogół potrafią wymienić tylko dwa podstawowe (zawroty głowy i pocenie się). Hipoglikemia bardzo często myli im się z hiperglikemią, czyli nadmiernym stężeniem cukru we krwi, dlatego do jej symptomów zaliczają również uczucie pragnienia i częste oddawanie moczu, charakterystyczne dla hiperglikemii.

Śmiertelne zagrożenie

Niedocukrzenie jest śmiertelnie niebezpieczne dla osób starszych i cierpiących na chorobę niedokrwienną serca. W przypadku znacznego spadku poziomu cukru we krwi (poniżej 20 mg%) może dojść do tzw. wstrząsu hipoglikemicznego, który jest śmiertelny.



– Hipoglikemia pojawia się niespodziewanie i może być bardzo niebezpieczna dla otoczenia, ponieważ niektórzy pacjenci zachowują się spokojnie, ale inni stają się bardzo agresywni – mówi Andrzej Bauman.
Czy można zapobiec niedocukrzeniu? – Każdy chory na cukrzycę powinien nosić specjalną bransoletkę z napisem „Jestem chory na cukrzycę”. Ja noszę ją zawsze na ręce. Drugą bransoletkę zawiesiłem na lusterku w samochodzie, żeby była zawsze w widocznym miejscu – mówi prezes Polskiego Stowarzyszenia Diabetyków.
Wielu chorych silikonowa bransoletka uchroniła przed groźnym wypadkiem, śpiączką, śmiercią. Dla przechodniów na ulicy to czytelna wskazówka, że powinni jak najszybciej wezwać karetkę, a przed jej przybyciem podać osobie, która zasłabła, coś słodkiego.
Ryzyko wystąpienia groźnych epizodów hipoglikemii obniżają niektóre leki, m.in. długo działające analogi insulin i leki inkretynowe. Włączenie ich do terapii byłoby korzystne nie tylko dla chorych, ale również dla Narodowego Funduszu Zdrowia, który ponosi ogromne koszty leczenia niedocukrzenia. Pobyt w szpitalu pacjenta z ciężkim epizodem hipoglikemii kosztuje ponad 2 tys. zł.
80 proc. lekarzy uczestniczących w sondażu na temat hipoglikemii stwierdziło, że zmieniliby lek u pacjentów z cukrzycą typu 2, gdyby wystąpiły u nich objawy niedocukrzenia.
Niezbędnik cukrzyka
● Bransoletka silikonowa z napisem „Choruję na cukrzycę, podaj cukier i wezwij lekarza” lub „Mam cukrzycę. Jeśli zemdlałem, wezwij lekarza”. Taką bransoletkę można kupić w sklepach medycznych lub przez internet. Do wyboru są różne wersje kolorystyczne. Na niektórych są napisy w kilku językach.
● Cukierki lub cukier w kostkach – na wypadek wystąpienia epizodu niedocukrzenia.
● Glukometr – aparat do mierzenia stężenia cukru we krwi, wyposażony w nakłuwacz, wymienne igły i paski testowe.
● Wstrzykiwacz insuliny, tzw. pen, wyposażony w igły jednorazowego użytku.
● Aparat do mierzenia ciśnienia.