– Chodzi o stworzenie możliwości zamieszkiwania osoby niepełnosprawnej w przystosowanej do jej potrzeb placówce. Program skierowany jest do osób, dla których dotychczasowe ośrodki wsparcia, takie jak środowiskowe domy samopomocy czy warsztaty terapii zajęciowej, są niewystarczające. Centra mają świadczyć nie tylko usługi opiekuńcze i pielęgnacyjne w wymiarze dziennym, ale w ich ramach będzie też możliwy pobyt całodobowy. Planujemy, że ośrodki wsparcia będą realizowały także usługi opieki wytchnieniowej – tłumaczy minister Marlena Maląg.

Poprawić jakość życia

W ramach celu głównego Programu „Centra opiekuńczo-mieszkalne” realizowane są cele szczegółowe nakierowane na:
• wzmocnienie dotychczasowego systemu wsparcia poprzez rozszerzenie usług dla dorosłych osób niepełnosprawnych ze znacznym lub umiarkowanym stopniem niepełnosprawności,
• umożliwienie warunków niezależnego/samodzielnego i godnego funkcjonowania na miarę możliwości i potrzeb osób niepełnosprawnych,
• poprawę jakości życia uczestników programu w ich środowisku lokalnym,
• zapewnienie uczestnikom programu opieki oraz pomocy adekwatnej do potrzeb i możliwości wynikających z wieku i stanu zdrowia,
• włączenie uczestników Programu do życia społeczności lokalnych,
• odciążenie faktycznych opiekunów uczestników Programu poprzez umożliwienie im kontynuacji pracy zawodowej lub realizację innych codziennych aktywności,
• wsparcie finansowe jednostek samorządu terytorialnego w realizacji zadań na rzecz osób niepełnosprawnych.
Osoby, do których kierowany jest program, obok różnorodnego wsparcia (w tym w zakresie potrzeb zdrowotnych, pielęgnacyjnych, zapobiegania wtórnym powikłaniom, stymulowania i rozwijania sprawności ruchowej, kompetencji poznawczych oraz społecznych), będą miały zapewnioną możliwość niezależnego, samodzielnego i godnego funkcjonowania na miarę własnych potrzeb.
KROK PO KROKU – Jak otrzymać środki w ramach programu?
1 krok – Najpierw wniosek .
Gminy, składając do właściwego wojewody wniosek o przystąpienie do programu, powinny uwzględnić w nim w szczególności:
• przewidywaną liczbę uczestników programu w ramach pobytu dziennego dla osób posiadających orzeczenie o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności, które skorzystają z usług centrum
• przewidywaną liczbę uczestników programu w ramach zamieszkiwania całodobowego dla osób posiadających orzeczenie o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności, które skorzystają z usług centrum. Wojewoda po weryfikacji wniosków złożonych przez gminy/powiaty sporządza listę rekomendowanych wniosków i przekazuje do ministra.
2 krok – Uzyskanie pieniędzy .
Przekazanie środków finansowych z programu wojewodom odbywa się na podstawie umów zawartych między poszczególnymi wojewodami a ministrem rodziny. Wojewoda przekazuje środki z programu gminom/powiatom na podstawie zawartej umowy.

Możliwości programu

Program składa się z dwóch części (modułów) – pierwszy dotyczy tworzenia centrum, czyli jego budowy i wyposażenia, a drugi dofinansowania jego funkcjonowania.

Moduł 1. polega na:

1. budowie nowego budynku na terenie stanowiącym własność samorządu, a następnie jego wyposażenie m.in. w sprzęt rehabilitacyjny, systemy zabezpieczające przed pożarem, systemy monitoringu;
Zgodnie z programem z kosztami dodatkowymi – koszt 1 m2 powierzchni obiektu nie może być wyższy niż cena 1 m2 powierzchni użytkowej budynku mieszkalnego ogłaszanej w komunikacie Głównego Urzędu Statystycznego w kwartale poprzedzającym kwartał, w którym wydano pozwolenie na budowę (przebudowę lub remont), powiększony o maksymalnie 15 proc. z tytułu dostosowania obiektu do potrzeb osób niepełnosprawnych, przy czym powierzchnia całkowita centrum nie powinna przekroczyć 500 m2.
2. zakupie przez gminę lub powiat budynku, w którym utworzone zostanie centrum, a także jego wyposażenie;
3. zmianie przeznaczenia całości lub tylko części istniejącego budynku, do którego samorząd posiada tytuł prawny poprzez jego przystosowanie do standardu centrum i wyposażenie w niezbędne urządzenia.
Gmina/powiat może utworzyć centrum o powierzchni większej, jednakże koszt utworzenia powierzchni całkowitej przekraczającej 500 m2 gmina/powiat musi pokryć ze środków własnych. Jeżeli koszty utworzenia centrum lub jego wyposażenia będą wyższe niż określone limity, gmina również pokrywa różnicę z własnych pieniędzy.
Okres realizacji zadania inwestycyjnego w zakresie budowy nowych obiektów lub przebudowy obiektu nie powinien przekroczyć trzech lat. Za termin zakończenia zadania inwestycyjnego uznaje się datę uzyskania decyzji o pozwoleniu na użytkowanie centrum, a w przypadku, gdy nie jest ona wymagana, datę odbioru końcowego centrum.
W module 1. programu „Centra opiekuńczo-mieszkalne” uzyskać można pokrycie następujących kosztów:
• podstawowych, które wystąpią w zależności od realizowanego zadania rzeczowego, takie jak: budowa lub zakup obiektu, przebudowa, remont, zmiana przeznaczenia istniejącego budynku,
• zagospodarowania terenu i innych obiektów architektury ogrodowej, niezbędnych do funkcjonowania centrum,
• dodatkowych, które obejmują: koszty przygotowania dokumentacji technicznej niezbędnej do prowadzenia inwestycji, w tym projektów architektonicznych, studiów wykonalności, analiz oddziaływania na środowisko, koszty związane z przeprowadzeniem postępowania przetargowego, koszty nadzoru inwestorskiego/autorskiego (kontrola obiektów i procesów budowalnych),
• zakupu sprzętu i wyposażenia wielokrotnego użytkowania oraz systemów zabezpieczających i monitorujących.
W 2. module samorządy mogą uzyskać dofinansowanie na funkcjonowanie centrum. Środki z Funduszu mogą zostać przeznaczone na:
• utrzymanie działalności centrum, w tym m.in. zabezpieczenie dostaw podstawowych mediów (energii elektrycznej, ogrzewania, wody, odprowadzenie ścieków, wywóz nieczystości etc.), opłacanie podatków i opłat lokalnych, ubezpieczenie budynku, zakup usług, w tym wyżywienia dla uczestników centrum, zakup materiałów do pracy z uczestnikami programu, przeprowadzanie okresowych przeglądów, kontrole stanu oraz konserwację urządzeń budowalnych i sprzętu wielokrotnego użytkowania, w tym sprzętu specjalistycznego,
• ponoszenie niezbędnych wydatków związanych z transportem uczestników centrum,
• pokrywanie kosztów wynagrodzeń kadry centrum oraz osób świadczących usługi na rzecz uczestników programu.
Nabór wniosków w ramach programu prowadzony jest w trybie ciągłym. Obecnie środki Funduszu Solidarnościowego na realizację programu w wysokości ok. 10,57 mln zł zostaną przekazane do czterech gmin/powiatów.
Materiał powstał we współpracy z Ministerstwem Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej.
PARTNER