Organizowanie, finansowanie oraz świadczenie usług opiekuńczych, w tym specjalistycznych usług opiekuńczych, jest zadaniem własnym gminy o charakterze obowiązkowym. Samorządy przeznaczają na to własne środki. Jest to forma wspierania osób, które z powodu wieku, choroby lub innych przyczyn wymagają pomocy innych.
Świadczenie usług opiekuńczych to pomoc w zaspokajaniu codziennych potrzeb życiowych, w tym higienicznych lub pielęgnacyjnych zaleconych przez lekarza oraz zapewnienie, w miarę możliwości, ośrodka pomocy społecznej, kontaktów z otoczeniem. Specjalistyczne usługi opiekuńcze są to usługi dostosowane do szczególnych potrzeb wynikających z rodzaju schorzenia lub niepełnosprawności – udzielają ich osoby ze specjalistycznym przygotowaniem zawodowym.
Strategicznym celem Programu „Usługi opiekuńcze dla osób niepełnosprawnych” – edycja 2019 jest wsparcie społeczne w formie usług opiekuńczych, w tym specjalistycznych usług opiekuńczych:
1. dla osób niepełnosprawnych w wieku do 75. roku życia:
• z orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności
• orzeczeniem lekarza orzecznika Zakładu Ubezpieczeń Społecznych o całkowitej niezdolności do pracy i niezdolności do samodzielnej egzystencji
• orzeczeniem o niezdolności do samodzielnej egzystencji wydanym na podstawie przepisów ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.
2. dla dzieci do 16. roku życia z wydanym orzeczeniem o niepełnosprawności łącznie ze wskazaniami:
• konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji;
• konieczności stałego współudziału na co dzień opiekuna dziecka w procesie jego leczenia, rehabilitacji i edukacji (z wyłączeniem specjalistycznych usług opiekuńczych dla osób z zaburzeniami psychicznymi).

Coraz większe zapotrzebowanie

Program stanowi odpowiedź na zaobserwowany wzrost liczby osób korzystających z usług opiekuńczych. Z analizy rocznych sprawozdań resortowych Ministerstwa Rodziny wynika, że w 2017 roku (w stosunku do roku 2016 r. ), w gminach wiejskich, miejskich oraz miejsko-wiejskich nastąpił wzrost o 7 proc. liczby osób, którym w drodze decyzji administracyjnych przyznano usługi opiekuńcze, co jednocześnie wpłynęło na wzrost liczby tych świadczeń oraz na wzrost – o 25 proc. – przeznaczonych na te usługi pieniędzy.
– Zakładamy, że potrzeby usług opiekuńczych, w tym specjalistycznych usług opiekuńczych dla osób z orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności, są znacznie większe – przyznaje minister Marlena Maląg.
Najliczniejszą grupę osób posiadających orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności korzystających z usług opiekuńczych stanowią osoby z dochodem w wysokości 150-200 proc. obowiązującego kryterium dochodowego w pomocy społecznej.
Biorąc również pod uwagę wnioski z monitoringu realizowanego w roku 2018 programu „Opieka 75+”, w ocenie Ministerstwa konieczne jest wsparcie usług opiekuńczych, w tym specjalistycznych usług opiekuńczych dla osób poniżej 75. roku życia. Szacunki pokazują, że liczba osób w wieku do 75. roku r.ż. w gminach, w których świadczone są usługi opiekuńcze, stanowi ok. 40-50 proc. ogółu osób, którym przyznano świadczenia.
32,3 tys.tylu osobomze znacznym stopniem niepełnosprawności w 2017 r. na podstawie decyzji administracyjnej przyznano usługi opiekuńcze
2347tylu uprawnionym przyznano natomiast specjalistyczne usługi opiekuńcze
Program adresowany jest do gmin, których zadaniem własnym o charakterze obowiązkowym jest organizowanie i świadczenie usług opiekuńczych, w tym specjalistycznych usług opiekuńczych, w miejscu zamieszkania.
W ramach edycji 2019 dofinansowanie na łączną kwotę prawie 31,5 mln zł otrzymało 320 gmin, w tym na usługi opiekuńcze przeznaczono kwotę ponad 27,5 mln zł, a na specjalistyczne usługi opiekuńcze – blisko 4 mln zł.
Materiał powstał we współpracy z Ministerstwem Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej.
PARTNER