Ochrona zdrowia to kluczowy element systemu, który od lat wymaga działań naprawczych. Jako Fundacja GrowSPACE chcemy, by na ten proces spojrzeć także z perspektywy młodzieży. Niestety, zdarzają się sytuacje, kiedy młody człowiek, zanim uda się do specjalisty, musi najpierw przeprowadzić kampanię na rzecz przekonania swojego rodzica, że naprawdę mierzy się z poważnym problemem (np. natury zdrowia psychicznego) - powiedział Członek Zarządu Fundacji GrowSPACE Dominik Kuc.
Kuc dodał, że dochodzą do nich informacje od młodych ludzi, że mierzą się z brakiem zrozumienia ze strony rodziców. Część opiekunów twierdzi, że nastolatkowie przesadzają, albo blokują udzielenie pomocy z obawy o reakcję otoczenia - powiedział. Obowiązujące przepisy w sprawie nastoletnich pacjentów komplikują życie zarówno dzieci, jak i ich rodziców. Wszystko przez to, że młodzież ma niemal uniemożliwiony dostęp do samodzielnego korzystania z usług na NFZ. Funkcjonujemy w skostniałym systemie pełnym sprzeczności. 15-latkowie zgodnie z prawem mogą prowadzić współżycie, ale na konsultację lekarską, badania, czy leczenie zgodę musi wydać rodzic. Najwyższy czas uznać podmiotowość młodzieży. Dlatego jako Fundacja GrowSPACE chcemy zaproponować Pakiet Młodego Pacjenta/ki - powiedział Kuc.
Zwiększenie autonomiczności młodych pacjentów
Uznanie podmiotowości dziecka to także okazanie szacunku dla czasu jego rodzica i umiejętności wychowawczych. Nie chce nam się wierzyć, że rodzice wychowują młodzież, która nie potrafi samodzielnie umówić się na wizytę i porozmawiać o swoich dolegliwościach - powiedziała Klara Nadolska, młoda lekarska, współautorka Pakietu. Wskazała, żedobry lekarz, niezależnie od tego, kto podejmuje decyzję - dziecko czy dorosły - zaproponuje proces leczenia zgodnie z jego najlepszą wiedzą. Musimy zapewnić młodym ludziom samodzielny dostęp do konsultacji, badań oraz procesu leczenia, bowiem lekarz patrzy na swojego pacjenta holistycznie - podkreśliła. Dodała że już podczas pierwszej wizyty, po wywiadzie i badaniach padają propozycje najlepszej terapii. Nastolatek już teraz może dbać o swoją intymność i poprosić lekarza, by rodzic czy opiekun nie był obecny w czasie badania medycznego - zaznaczyła.Przypomniała, że także sam lekarz może uznać, że obecność opiekuna prawnego nie jest wskazana. Powinniśmy kontynuować ten proces i zwiększać autonomię młodego pacjenta - podsumowała Nadolska.
Liberalizacja przepisów
Na rażącą niekonsekwencję ustawodawcy zwrócił uwagę szef zespołu prawnego Fundacji GrowSPACE Robert Lisiewicz. Wskazał, że ustawodawca przyznając pełną samodzielność w decyzji dotyczącej m.in. współżycia seksualnego osobom od 15 roku życia – na etapie późniejszym – ogranicza ją w sferze bezpośrednich skutków dotyczących np. uzyskania recepty na środki antykoncepcyjne, szczepienia przeciw HPV czy leczenia chorób wenerycznych. Postulowanym rozwiązaniem powinna być liberalizacja przepisów, polegająca na zwiększeniu elastyczności w podejmowaniu decyzji medycznych – poprzez przyznanie pełnej samodzielności pacjentkom i pacjentom w wieku od 15 do 18 roku życia z jednoczesnym przeniesieniem obecnej już dziś zasady tzw. zgody kumulatywnej dla osób w wieku od 13 do 15 roku życia - powiedział Lisiewicz.
Czym jest Pakiet Młodego Pacjenta/ki
Pakiet Młodego Pacjenta/ki ma za zadanie dać młodym pacjentom prawo wyboru, by dobrowolnie mogli decydować, czy chcą w obecności rodzica, czy samodzielnie skorzystać z pomocy lekarza, a konkretnie z trzech grup specjalistów. Propozycje dotyczą wyłącznie publicznej ochrony zdrowia (NFZ). Jest to propozycja zmian w trzech obszarach: zdrowia psychicznego (w tym psychologa i psychiatry), praw reprodukcyjnych (w tym ginekologów), oraz pediatrii.
Należy pamiętać, że obecne regulacje wynikają przede wszystkim z Ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta, Ustawy o zawodzie lekarza i lekarza dentysty, czy Ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych. Kodeks cywilny wskazuje, że pełną zdolność do czynności prawnych nabywamy dopiero od 18. roku życia. Pakiet ma na celu poszerzyć zakres ograniczonej zdolności.
Więcej szczegółów nt. pakietu oraz propozycji zmian w trzech obszarach będzie można uzyskać na konferencji, która odbędzie się we wtorek, 28 maja przed Ministerstwem Zdrowia (Miodowa 15) o godz. 10.