Co czwartej osobie po czterdziestce grozi migotanie przedsionków. Co powinno zaniepokoić?

Tydzień Świadomości Migotania Przedsionków potrwa do 24 listopada. W tym roku zbiega się on z pandemią COVID-19. Aby ułatwić chorym radzenie sobie z tą groźną arytmią serca, Fundacja Serce dla Arytmii opracowała darmowy przewodnik dostępny na stronie www.sercedlaarytmii.pl oraz www.akcjaablacja.pl.

Migotanie przedsionków (ang. atrial fibrillation, AF) jest najczęściej występującą formą arytmii serca. W Polsce występuje ono u jednej piątej osób po 65. roku życia. Liczba chorych stale się jednak zwiększa. Przewiduje się, że wkrótce będzie ono występowało u co czwartej dorosłej osoby po czterdziestce.

- Arytmia ta staje się problemem powszechnym. Prawie osiem na dziesięć dorosłych osób chorujących na migotanie przedsionków lub trzepotanie przedsionków ma co najmniej 65 lat - podkreśla dr hab. n. med. Paweł Derejko, ordynator Oddziału Kardiologii i Chorób Wewnętrznych Szpitala Medicover w Warszawie.

Migotanie przedsionków objawia się nieregularnym, często szybkim biciem serca, które występuje na skutek dodatkowych, nieskoordynowanych sygnałów elektrycznych w przedsionkach serca. Doprowadzają do tego zmiany w sercu pojawiające się na skutek wad wrodzonych, chorób współistniejących, a także niekorzystnego trybu życia.

- Nieprawidłowości w funkcjonowaniu lub uszkodzenie strukturalne serca są najczęstszą przyczyną migotania przedsionków. Ich występowanie może być uwarunkowane czynnikami takimi jak: wysokie ciśnienie krwi, zawał serca, choroba wieńcowa, wady zastawkowe i wady wrodzone serca, zespół chorego węzła zatokowego, ale także procesy zapalne, przewlekłe choroby płuc, bezdech senny, a nawet nadczynność tarczycy lub inne zaburzenia gospodarki hormonalnej. Do rozwoju migotania przedsionków może przyczyniać się także narażenie na używki, w tym przede wszystkim leki, tytoń i alkohol – wyjaśnia dr n. med. Piotr Lodziński z I Katedry i Kliniki Kardiologii Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego.

Wielu chorych nie wie jednak o swej chorobie, gdyż migotanie przedsionków nie zawsze jest odczuwane. Dlatego jest ono określane określane mianem „podstępnej” arytmii. - Symptomy mogą być praktycznie nieodczuwalne lub zmieniać się z upływem czasu – podkreśla dr hab. Paweł Derejko.

Najczęściej występujące objawy migotania przedsionków to kołatanie serca, zmęczenie, duszność, uczucie rozbicia, zawroty głowy, stany lękowe i ból w klatce piersiowej. Ponad 50 proc. pacjentów z tą arytmią ma obniżoną wydolność fizyczną.

Migotanie przedsionków jest szczególnie groźne, gdy pozostaje niewykryte i nie jest leczone albo leczone jest w sposób niewłaściwy – podkreśla dr Lodziński. Przestrzega, że zwiększa ono ryzyko udaru niedokrwiennego mózgu, zawału i niewydolności serca oraz bezdechu sennego, który może być zarówno jego przyczyną, jak i skutkiem.

- Niezwykle ważna jest kontrola czynników ryzyka migotania przedsionków, takich jak walka z otyłością, aktywny styl życia, regularna i zdrowia dieta, ograniczenie lub rezygnacja ze spożycia alkoholu i stosowania używek tytoniowych, codzienna higiena psychiczna – dodaje.

Zdiagnozowanie arytmii wymaga udokumentowania jej w elektrokardiogramie, czyli zapisie EKG. - Nie zawsze jest to proste, ponieważ u wielu pacjentów występują bezobjawowe lub napadowe formy arytmii, które trudno wychwycić w zapisie w ośrodku - mówi dr hab. Paweł Derejko.

Warto jednak regularnie mierzyć puls. Instrukcja jak to robić prawidłowo zawarta jest w nowym poradniku Fundacji Serce dla Arytmii oraz na stronie Sekcji Rytmu Serca Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego. - Można także skorzystać z certyfikowanych urządzeń typu opaski i zegarki z opcją pomiaru EKG. Aby potwierdzić bądź wykluczyć arytmię, należy udać się do kardiologa. Specjalista zaleci badanie holterowskie i dalsze postępowanie diagnostyczno-terapeutyczne – dodaje.

Migotanie przedsionków rzadko jednak jest jedyną chorobą, z która pacjent zgłasza się do lekarza. - Oprócz samego migotania przedsionków w pierwszej kolejności należy zająć się terapią chorób współistniejących i wywołujących arytmię oraz właściwą kontrolą czynników ryzyka - zwraca uwagę dr Piotr Lodziński.

Konieczne jest przestrzeganie zasad zdrowego stylu życia. Stosowana jest farmakoterapia, jednak jedynym sposobem trwałego wyleczenia migotania przedsionków jest zabieg ablacji, polegający na wyeliminowaniu czynników wyzwalających arytmię oraz modyfikację podłoża arytmii.

- W przypadku ablacji przecewnikowej w migotaniu przedsionków nawet 94 proc pacjentów jest wolnych od nawrotów arytmii w ciągu roku. Oczywiście, w dłuższej perspektywie istotne jest utrzymanie przez pacjenta prawidłowych nawyków żywieniowych i zdrowego stylu życia. Wtedy szanse na ponowne wystąpienie arytmii lub pojawienie się nowych zaburzeń rytmu wyraźnie maleją – zapewnia dr Piotr Lodziński.

Lista placówek wykonujących zabiegi ablacji w ramach Narodowego Funduszu Zdrowia (NFZ) jest dostępna pod adresem: https://akcjaablacja.pl/placowki.