RSV jest pospolitym wirusem, który na ogół powoduje łagodne objawy przypominające przeziębienie. Jednak infekcja może mieć ciężki przebieg, zwłaszcza u niemowląt i osób starszych. Zachorowania spowodowane przez RSV pojawiają się sezonowo w okresie zimowym.
Naukowcy z University of Sydney przeprowadzili sekwencjonowanie genetyczne głównych ognisk infekcji RSV, występujące poza sezonem (latem 2020 i 2021) w różnych rejonach kraju.
Nowe szczepy wirusa RSV
Wykazali, że pandemia COVID-19 zmieniła normalne wzorce występowania wirusa RSV w Australii. Pojawiły się nowe szczepy, a większość innych zniknęła. W roku 2020, po raz pierwszy w historii, zimowa epidemia RSV nie wystąpiła z powodu ograniczeń w podróżowaniu i wprowadzenia obostrzeń związanych z COVID-19. Jednak RSV był jednym z pierwszych kluczowych patogenów układu oddechowego, które pojawiły się ponownie po COVID-19. Wywołane przez tego wirusa epidemie zbiegły się w czasie ze złagodzeniem pandemicznych obostrzeń.
Zaskakującym odkryciem był „załamanie” występowania szczepów RSV znanych już przed COVID-19 oraz pojawienie się nowych szczepów RSV, które zdominowały każdą epidemię w Australii Zachodniej, Nowej Południowej Walii i Australijskim Terytorium Stołecznym.
- Nasze badania genetyczne wykazały, że większość poprzednich szczepów RSV „wymarła” i że w przypadku każdej epidemii tylko jedna linia genetyczna przetrwała wszystkie blokady – powiedział główny badacz, dr John-Sebastian Eden.
- Musimy ponownie ocenić nasze obecne zrozumienie i oczekiwania dotyczące pospolitych wirusów, w tym grypy, oraz zmienić nasze podejście do tego, jak z nimi postępujemy.
Badanie stawia również ważne pytania dotyczące tego, jak szybkie rozprzestrzenianie się i ewolucja RSV mogą wpływać na ponowne pojawienie się innych wirusów, w tym grypy.
Wirus grypy przed i po COVID-19
- Konstelacja szczepów grypy krążących przed i po COVID-19 również bardzo się zmieniła, co prowadzi do wyzwań dotyczących wyboru składu i terminu podawania naszych corocznych szczepionek. Na przykład sezon grypowy w Australii rozpoczął się znacznie wcześniej niż w poprzednich latach – powiedział dr Eden.
Obecnie nie ma szczepionki przeciwko RSV, ale jest to ważny cel rozwoju szczepionek i terapii.
- Musimy być czujni – niektóre wirusy mogły prawie zniknąć, ale prawdopodobnie powrócą w najbliższej przyszłości, być może w nietypowych momentach i wywierając silniejsze działanie – wskazał dr Eden. - Nasze systemy opieki zdrowotnej muszą być przygotowane na duże epidemie RSV poza normalnymi okresami sezonowymi.
Naukowcy zsekwencjonowali genetycznie setki próbek RSV-pozytywnych zebranych przed i po pandemii COVID-19 i wykorzystali te dane do stworzenia genetycznego „drzewa genealogicznego” – śledząc pochodzenie każdego szczepu wirusa.
Przed COVID-19 dwa główne podtypy RSV (A i B) krążyły wspólnie na podobnym poziomie. Zmieniło się to radykalnie od końca 2020 r. do początku 2021 r. Podczas epidemii podtyp RSV-A okazał się szczepem dominującym – stanowił ponad 95 proc. przypadków we wszystkich stanach. RSV-B prawie zniknął.
- Odkryliśmy, że pojawiły się dwa nowe szczepy RSV, oba podtypy RSV-A, różniące się pochodzeniem geograficznym – zaznaczył dr Eden.
W ramach procesu ewolucyjnego wirusy w naturalny sposób gromadzą niewielkie zmiany genetyczne, które są wystarczające, aby je odróżnić, ale możliwe jest również prześledzenie tych zmian z powrotem do „rodzica” wirusa, podobnie jak w genetycznym drzewie genealogicznym.
Naukowcy odkryli, że różnorodność genetyczna RSV-A i RSV-B była wyjątkowo niska, ale prawdopodobnie zwiększy się w miarę otwierania międzynarodowych granic.