Jaką dietę stosować i jaki ma ona wpływ na proces leczenia? O tym między innymi mówią eksperci i twórcy kampanii społecznej „Rak. To się leczy!”.
Średnio o 6 dni wydłuża się pobyt w szpitalu, jeśli chory cierpi na niedożywienie, a liczba powikłań zwiększa się nawet do 30 proc. Według danych polskiej edycji Nutrition Day (organizator: ESPEN czyli The European Society for Clinical Nutrition and Metabolism; wyniki z 10 października 2012 r.) ok. 23 proc. pacjentów w polskich szpitalach wykazuje zaburzenia stanu odżywienia w stopniu wymagającym interwencji leczniczej, np. podania doustnych preparatów odżywczych - Żywienie jest integralną częścią terapii nowotworowej, niezależnie od tego, czy jest to interwencja chirurgiczna, chemio- czy radioterapia. W każdym przypadku wpływa ono na poprawę wyników - mówi dr hab. n. med. Stanisław Kłęk z Polskiego Towarzystwa Żywienia Pozajelitowego, Dojelitowego i Metabolizmu, ekspert kampanii „Rak. To się leczy!”.
Stresujące jedzenie
Rak wywołuje długotrwały stan zapalny, który ma negatywny wpływ na funkcjonowanie całego organizmu. Nowotwór, przez swój metabolizm, doprowadza do osłabienia i wyniszczenia organizmu. Z tego względu prawidłowe odżywianie w okresie walki z chorobą pełni niezwykle ważną rolę. Zaburzenia odżywiania pojawiają się m.in. poprzez brak łaknienia, wymioty, biegunki, wzdęcia, trudności z przyjmowaniem pokarmu. Problem może stanowić także umiejscowienie nowotworu - obecność guza w przełyku lub krtani, które znacznie utrudnia spożywanie posiłków. Jednocześnie zaburzenia pokarmowe są konsekwencją samego leczenia. Oprócz wymienionych objawów chorzy poddani chemioterapii cierpią na zaburzenia smaku, brak apetytu czy niechęć do jedzenia. Także pozostałe terapie nowotworowe: interwencja chirurgiczna, radioterapia, immunoterapia, leczenie hormonalne, mimo iż zwalczają komórki nowotworowe, przyczyniają się do wielu dolegliwości, a tych - jak przekonują specjaliści - nigdy nie wolno lekceważyć.
Kluczową rolę w każdym procesie leczenia odgrywa też tzw. żywienie medyczne. - U pacjentów z chorobą nowotworową można je przeprowadzić w różnorodny sposób: poczynając od modyfikacji jadłospisu i wzbogacenia go w prawidłowe składniki, poprzez zastosowanie doustnych preparatów odżywczych, które wzbogacają lub zastępują standardową dietę - podkreśla dr Kłęk.
Specjalistyczne preparaty odżywcze do picia (dostępne w każdej aptece bez recepty) wspomagają organizm w chorobie - przed i po operacjach, przy chorobach przewlekłych, nowotworowych oraz przy problemach wynikających po prostu z podeszłego wieku pacjenta. Zawierają dużą dawkę kalorii oraz wszystkie niezbędne składniki odżywcze w odpowiednich proporcjach: białko, tłuszcze, węglowodany, komplet witamin i minerałów. Stosowanie ich przez min. 14 dni pomaga odpowiednio odżywić organizm i odzyskać siły w chorobie.
Jak jeść
Niedożywienie sprzyja szkodliwym reakcjom biochemicznym i znacznemu pogorszeniu się zdrowia. W tym przypadku ważne jest stałe kontrolowanie masy ciała i dbałość o dostarczanie odpowiednio wartościowych składników diety. Już w momencie diagnozy każdy pacjent powinien być skierowany do wyspecjalizowanego dietetyka lub lekarza, który zajmuje się żywieniem klinicznym. Na każdym etapie leczenia konsultacje żywieniowe pełnią bardzo ważną rolę, nawet w paliatywym okresie życia.
Istnieją dwa główne sposoby odżywiania pacjenta - drogą dojelitową przez przewód pokarmowy oraz dożylnie. Pierwszą formę można stosować zarówno poprzez podawanie preparatów odżywczych drogą doustną, jak i dzięki użyciu sondy, bezpośrednio do żołądka. Dużą rolę odgrywają tu specjalne preparaty odżywcze, które zawierają odpowiednio skomponowaną ilość białek, tłuszczów, węglowodanów oraz niezbędnych witamin i minerałów. Przy zaburzeniach odżywiania, braku łaknienia i niechęci do przyjmowania posiłków, preparaty te dostarczają choremu wysokich wartości odżywczych, nawet przy przyjmowaniu niewielkich ich ilości.
U pacjentów z nowotworami, którzy mają zapewnione prawidłowe odżywianie, zmniejsza się ryzyko powikłań pooperacyjnych, szybciej i efektywniej przebiega proces gojenia się ran po zabiegach, obniża się zagrożenie wystąpienia komplikacji metabolicznych, a przez to - skraca sam pobyt w szpitalu. Poprawia się także samopoczucie pacjenta, co korzystnie wpływa na efekty leczenia. Dieta w chorobie nowotworowej powinna się opierać na zwiększonej zawartości białka i regularnego, kontrolowanego dostarczania pozostałych składników odżywczych. O zdrową dietę chorych chorych powinni też troszczyć się osoby opiekujące się nimi. Nawet traktować jako jedną z najważniejszych form pomocy, jakiej możemy udzielić naszym najbliższym. Przy czym ważne, by dieta była skonsultowana z lekarzem.
