Komisja Europejska wraz z OECD wydały w czwartek wspólne sprawozdanie "Zdrowie i opieka zdrowotna w zarysie: Europa 2018". Stwierdzono w nim, że wzrost średniego trwania życia uległ spowolnieniu oraz że istnieją znaczne luki między krajami i w obrębie poszczególnych krajów, gdzie szczególnie osoby o niskim poziomie wykształcenia są w gorszej sytuacji w zakresie opieki zdrowotnej. Sprawozdanie to opiera się na analizie porównawczej stanu zdrowia obywateli UE i funkcjonowania systemów opieki zdrowotnej w 28 państwach członkowskich, 5 krajach kandydujących i 3 krajach EFTA, jak podkreślono w komunikacie KE.
Cytowany w raporcie komisarz ds. zdrowia i bezpieczeństwa żywności Vytenis Andriukaitis powiedział, że chociaż długość średniego trwania życia w UE należy do najwyższych na świecie, nie powinniśmy spoczywać na laurach. Dzięki zwiększeniu wysiłków na rzecz promowania zdrowego trybu życia i przeciwdziałania czynnikom ryzyka, takim jak palenie tytoniu czy brak aktywności fizycznej, można uratować wiele istnień ludzkich. Jak jednak dodał, nie do przyjęcia jest to, że co roku w UE przedwcześnie umiera ponad 1,2 mln osób, choć zgonów tych można by uniknąć dzięki lepszej profilaktyce chorób i skuteczniejszej opiece zdrowotnej.
Zaprezentowane przez KE i OECD sprawozdanie wzywa do poprawy zdrowia psychicznego i zapobiegania chorobom psychicznym, które – wskazano – nie tylko mają konsekwencje społeczne, ale też powodują koszty. Szacuje się, że ich koszt przekracza 4 proc. PKB w całej UE. Raport wzywa także do uwzględnienia czynników ryzyka, takich jak palenie tytoniu, alkohol czy otyłość, do ograniczenia przedwczesnej umieralności, zapewnienia powszechnego dostępu do opieki zdrowotnej i wzmocnienia odporności systemów opieki zdrowotnej.
Z raportu wynika, że trwanie życia w krajach UE szybko i stale wzrastało aż do 2011 roku, gdy znacznie się spowolniło. Ponadto duże rozbieżności w średnim trwaniu życia utrzymują się nie tylko między płciami, ale również między osobami o różnym statusie społeczno-ekonomicznym. Jako przykład podano, że średnio w całej UE 30-letni mężczyźni o niskim poziomie wykształcenia mogą oczekiwać, że będą żyli średnio o 8 lat krócej niż mężczyźni, którzy ukończyli studia wyższe.
Raport wskazuje również na to, że nawet 20 proc. wydatków na opiekę zdrowotną w krajach UE mogłoby zostać lepiej wykorzystane. Ponadto w 2015 r. w całej Europie ponad 84 tys. osób zmarło na skutek problemów związanych ze zdrowiem psychicznym. Łączne koszty wynikające z problemów ze zdrowiem psychicznym szacuje się na ponad 600 mld euro rocznie. KE ujawniła też, że niemal 40 proc. nastolatków przyznaje, że przynajmniej raz w ciągu ostatniego miesiąca jednorazowo spożyło alkohol w nadmiernych ilościach. Chociaż dzięki polityce ograniczania spożycia alkoholu spadło ono w wielu państwach UE, to picie dużych ilości alkoholu przez zarówno nastolatków, jak i osoby dorosłe pozostaje istotnym problemem związanym ze zdrowiem publicznym.
W 2016 r. Komisja Europejska rozpoczęła cykl infobrokeringu "Stan zdrowia w UE", aby pomóc państwom członkowskim UE w poprawie stanu zdrowia obywateli i funkcjonowania krajowych systemów opieki zdrowotnej – przypomniano w komunikacie. Podkreślono jednocześnie, że władze krajowe z zadowoleniem przyjęły te sprawozdania i wykorzystały je. Siedem państw członkowskich: Austria, Cypr, Finlandia, Włochy, Niderlandy, Polska i Szwecja wystąpiło o dobrowolną wymianę w celu omówienia wyników i wymiany najlepszych praktyk.
Publikacja "Zdrowie i opieka zdrowotna w zarysie: Europa 2018" jest pierwszym produktem drugiego etapu cyklu "Stan zdrowia w UE", w którego ramach w każdym parzystym roku przedstawiany jest ogólnounijny przegląd danych, stanowiący następnie podstawę do analizy poszczególnych krajów. Jak podkreśla KE, sprawozdanie jest wynikiem ściślejszej współpracy OECD i Komisji w celu poszerzenia wiedzy na temat zagadnień zdrowotnych. Rozwój systemów opieki zdrowotnej w UE ujęto w sprawozdaniu pod kątem ich skuteczności, dostępności i odporności, z wykorzystaniem najnowszych dostępnych danych. Realizując cykl "Stan zdrowia w UE", Komisja reaguje na potrzebę gromadzenia informacji o poszczególnych krajach i informacji zbiorczych, które mogą stanowić podstawę dla polityki na szczeblu krajowym i europejskim.
Drugim etapem cyklu są krajowe profile zdrowotne wszystkich krajów UE, które zostaną opublikowane w 2019 r. we współpracy z OECD i Europejskim Obserwatorium Polityki i Systemów Opieki Zdrowotnej – czytamy w komunikacie. Zostaną w nich wskazane szczególne cechy charakterystyczne każdego państwa członkowskiego i wyzwania stojące przed tymi państwami. Profile krajowe zostaną przedstawione wraz ze sprawozdaniem towarzyszącym, w którym Komisja sformułuje przekrojowe wnioski. Ostatnim etapem cyklu będzie seria dobrowolnych wymian z udziałem państw członkowskich. Według KE będą one okazją do omówienia niektórych zidentyfikowanych wyzwań z ekspertami, którzy przygotowali wszystkie analizy i do wspólnego zastanowienia się nad ewentualnymi rozwiązaniami politycznymi.
