Ból jądra może wystąpić w każdym wieku - od okresu noworodkowego do podeszłego. Najczęstszą przyczyną jest skręt jądra, zaś jedną z najgroźniejszych - pęknięcie tętniaka aorty brzusznej. Inną zagrażającą zdrowiu i życiu mężczyzny przyczyną bólu jądra jest nowotwór tego narządu. Jednak w przeciwieństwie do dwóch pozostałych schorzeń nie objawia się on nagłym bólem.
Nowotwór jądra zwykle powoduje bolesność jedynie w czasie dotykania tego narządu, a nawet przebiegają bez dolegliwości bólowych. Jądro jest wyraźnie powiększone. Pojawiają się także obrzęk i stwardnienie jądra. Charakterystyczny jest także ciężar w mosznie i dyskomfort w podbrzuszu.
Silny ciągły, jednostronny ból o nagłym początku, który może promieniować do pachwiny i podbrzusza może oznaczać skręt jąder. Charakterystyczny jest obrzęk i zaczerwienienie moszny oraz zanik odruchu mięśni dźwigacza. Po zajętej stronie jądro jest asymetryczne, ustawione poprzecznie i ułożone wysoko. Pojawiają się także gorączka i nudności. Choroba najczęściej dotyczy noworodków i chłopców w wieku dojrzewania. Prawie w ogóle nie występuje u mężczyzn w wieku podeszłym.
Natomiast skręt szypuły jądra dotyczy głównie chłopców w wieku 7-14 lat. Ból ma podostry początek, tzn. pojawia się w przeciągu kilku dni, i zlokalizowany jest w górnej części jądra. Co ważne, obecny jest odruch dźwigacza jądra.
Inną przyczyną bólu jądra może być zapalenie najądrza. Niekiedy pojawiają się dolegliwości ze strony układu moczowego: częstomocz czy bolesne oddawanie moczu, a także wyciek z cewki moczowej. Zwykle ma tło zakaźne, przy czym zakażenia przenoszone są najczęściej drogą płciową u aktywnych seksualnie mężczyzn.
Do zapalenie jądra może dojść w przebiegu świnki, różyczki, zakażenia wirusami Coxsackie, echowirusem lub parwowirusem. Pojawia się wówczas ból i obrzęk jądra oraz ból jamy brzusznej. Towarzyszą temu gorączka, dreszcze, osłabienie i nudności.
Żylaki powrózka nasiennego rzadko dają dokuczliwe objawy. Jeśli jednak już się pojawiają, są to uczucie ciężaru i tępy ból w okolicy, który nasila się głównie podczas stania, w pozycji leżącej lub w czasie erekcji. Poza tym charakterystyczne jest uczucie "palenia" w jądrach. Mogą być także wyczuwalne miękkie guzki, które znajdują się nad jądrem, jednostronnie, głównie po stronie lewej. Choroba dotyka najczęściej młodych mężczyzn, jednak może ujawnić się w każdym wieku.
Ból jądra może być także po urazie, będącym wynikiem aktywności fizycznej lub pobicia. Nawet po błahym urazie ból może sugerować skręt jądra.
Warto też wiedzieć, że w przebiegu guzkowego zapalenie tętnic pojawiają się ból jąder, gorączka, utrata masy ciała, ból w obrębie jamy brzusznej, nadciśnienie, obrzęki, a także zmiany skórne pod postacią plamicy o wyniosłych brzegach i guzków podskórnych. Choroba może doprowadzić do niedokrwienia lub zawału jądra.