1 Złóż skargę u przełożonego specjalisty, który wykazał się brakiem rzetelności w wykonywanych obowiązkach

W przypadku niewłaściwego traktowania chorego przez lekarzy, a także zaniedbań organizacyjnych w szpitalu, pacjent powinien interweniować na miejscu, czyli w placówce, w której był leczony. Każdy samodzielny publiczny zakład opieki zdrowotnej (SP ZOZ) ma obowiązek opracować regulamin porządkowy, zawrzeć w nim zasady organizacji placówki oraz uwzględnić przysługujące pacjentowi prawa.
Powinien on być umieszczony w widocznym miejscu wraz z informacją, w jakich godzinach, w jakim trybie i komu należy zgłaszać skargi i wnioski. Zażalenie na personel medyczny składa się u bezpośrednich przełożonych. Na zachowanie lekarza w szpitalu można się poskarżyć ordynatorowi oddziału, na którym dany specjalista pracuje.
Po godz. 15.00, a także w niedziele, święta i dni wolne od pracy, skargi i wnioski dotyczące kadry można składać głównemu lekarzowi dyżurnemu szpitala. Można dokonać wpisu do książki skarg i wniosków, którą powinien posiadać każdy zakład opieki zdrowotnej, zwykle w sekretariacie.
Reklama
Pacjenci mogą się też skarżyć oraz składać wnioski dotyczące działalności zakładu. Ich przedmiotem może być np. naruszenie niektórych udogodnień, które zakład ma obowiązek zapewnić pacjentowi. Jeżeli np. podczas pobytu w szpitalu zaginęły mu jakieś wartościowe rzeczy, szpital powinien ponieść za to odpowiedzialność, ponieważ jego obowiązkiem jest zapewnić ich właściwe zabezpieczenie w depozycie.
Reklama
Jeśli praca placówki została zorganizowana w taki sposób, że pacjent nie może skorzystać z podstawowych uprawnień, np. prawa do poszanowania intymności czy do tajemnicy lekarskiej dotyczącej stanu jego zdrowia, może poskarżyć się do dyrektora placówki. Ten ma zwykle wyznaczone godziny przyjęć. Skargę można też złożyć pisemnie, żądając potwierdzenia jej przyjęcia.

2 Zawiadom Narodowy Fundusz Zdrowia i właściwego konsultanta wojewódzkiego

Przedmiotem skargi pacjenta może być sposób udzielania świadczeń opieki zdrowotnej lub brak dostępu do nich. Skarga może dotyczyć sytuacji, w której chory został np. pominięty w kolejce do zabiegu. Jeśli jego uprawnienia zostały złamane przez zakład opieki zdrowotnej, który ma zawartą umowę z NFZ, właściwym adresatem skargi będzie odpowiedni oddział funduszu.
Tam również należy kierować indywidualne sprawy. Każdy z oddziałów funduszu ma dział skarg i wniosków, a wykaz ich adresów znajduje się na stronie centrali: www.nfz.gov.pl. Dyrektor oddziału wojewódzkiego ma obowiązek ustosunkować się na piśmie do skargi ubezpieczonego. Na decyzję tę przysługuje odwołanie do prezesa centrali NFZ.
Na tę zaś można, na podstawie ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej, poskarżyć się do sądu administracyjnego. Natomiast skargę na sposób udzielenia świadczenia opieki zdrowotnej przez lekarza można złożyć do właściwego konsultanta wojewódzkiego.
Ich wykaz znajduje się na stronie internetowej Ministerstwa Zdrowia: www.mz.gov.pl. Ważne jest, aby pismo złożyć właściwemu konsultantowi ze względu na dziedzinę medycyny, którą reprezentuje nierzetelny lekarz.
Jeżeli przedmiotem skargi jest np. źle wykonany zabieg ortopedyczny, to skargę na tak udzielone świadczenie powinno się kierować do konsultanta wojewódzkiego w dziedzinie ortopedii.
Ten może zarządzić kontrolę w zakładzie i poinformować o jej wynikach NFZ. Ma prawo wydawać opinie o zgodności postępowania lekarza z aktualnym stanem wiedzy.
Konsultant wojewódzki w uzasadnionych przypadkach może nawet wnioskować do NFZ o niepodpisanie kontraktu z placówką, która udziela świadczeń zdrowotnych w sposób nieodpowiadający wymaganiom aktualnej wiedzy medycznej lub bez należytej staranności.

3 Poskarż się na lekarza i zawiadom rzecznika odpowiedzialności zawodowej o naruszeniu zasad etyki

Pacjent może domagać się ukarania lekarza przed sądem lekarskim. Powodem takiej skargi może być brak należytej staranności w wykonywaniu praktyki zawodowej, podejrzenie błędu medycznego lub nieetyczne zachowanie lekarza.
Pacjent musi złożyć zażalenie na lekarza do okręgowego rzecznika odpowiedzialności zawodowej, który ma siedzibę przy każdej okręgowej izbie lekarskiej. Przed skierowaniem sprawy do sądu bada on, czy zarzut jest zasadny, tzn. czy medyk naruszył ustawę o zawodzie lekarza oraz kodeks etyki. Jeśli uzna, że jest uzasadniony, kieruje sprawę do rozpatrzenia przez właściwy okręgowy sąd.
Skierowanie sprawy do rzecznika odpowiedzialności zawodowej nie zamyka poszkodowanemu pacjentowi sądowej drogi dochodzenia roszczeń. Rzecznik może wstrzymać się z wszczęciem postępowania do czasu wydania wyroku przez sąd powszechny, jeżeli pacjent złożył tam równolegle pozew.
Rzecznik reprezentuje przed sądem lekarskim pacjenta. Postępowanie jest jawne. Poszkodowany ma prawo do udziału w rozprawach, może powoływać biegłych, przedstawiać ich opinie, zbierać dowody.
Musi mieć jednak świadomość, że przed sądem lekarskim nie pozyska nigdy odszkodowania finansowego. Postępowanie takie może się bowiem zakończyć tylko przyznaniem kary lekarzowi przez jego samorząd. Może być ukarany naganą, grzywną oraz czasowym lub całkowitym pozbawieniem prawa wykonywania zawodu. Obie strony: poszkodowany i lekarz – jeśli nie zgadzają się z wyrokiem okręgowego sądu lekarskiego – mogą się od niego odwołać do Naczelnego Sądu Lekarskiego.
Odwołanie należy złożyć w ciągu 14 dni od daty doręczenia wyroku okręgowego sądu lekarskiego.

4 Napisz wniosek do rzecznika praw pacjenta o złamaniu przysługujących ci uprawnień

Ubezpieczony może wystąpić ze skargą do rzecznika praw pacjenta (RPP). Jej przedmiotem powinno być naruszenie praw pacjenta. Katalog przysługujących mu uprawnień określa ustawa z 6 listopada 2008 r. o prawach pacjenta i rzeczniku praw pacjenta (Dz.U. 2009 r., nr 52, poz. 417 z późn. zm.). Należy mu się m.in. dostęp do świadczeń zdrowotnych odpowiadających wymaganiom aktualnej wiedzy medycznej. Pacjent ma prawo domagać się, aby podczas leczenia lekarz zasięgnął opinii innego specjalisty lub zwołał konsylium lekarskie. Musi zostać poproszony o zgodę na udzielanie świadczeń i ma prawo do odmowy. Powinien także być poinformowany o swoim stanie zdrowia oraz mieć dostęp do dokumentacji medycznej, a wiedzę tę lekarz powinien zachować w tajemnicy. W przypadku gdy personel medyczny naruszy któreś z tych praw, chory powinien złożyć skargę na piśmie w biurze rzecznika praw pacjenta. RPP może z urzędu wszcząć postępowanie.
DGP radzi
Jak złożyć pismo do rzecznika praw pacjenta
Skargę do RPP można przesłać pocztą lub e-mailem na adres podany na stronie internetowej rzecznika: www.bpp.gov.pl. Nie ponosi się z tego tytułu żadnych opłat. Zażalenie powinno zawierać krótki opis stanu faktycznego oraz dane pokrzywdzonego pacjenta. We wniosku należy uwzględnić dane zakładu opieki zdrowotnej, na terenie którego doszło do naruszenia uprawnień chorego. Jeżeli sygnałów o nieprawidłowościach w tej placówce było więcej, RPP może uznać, że zostały naruszone zbiorowe prawa pacjentów.

5 Złóż wniosek w sprawie popełnienia błędu medycznego do specjalnej komisji wojewódzkiej

Osoba poszkodowana w trakcie leczenia od 1 stycznia może wystąpić do specjalnej komisji działającej przy każdym urzędzie wojewódzkim. Ta w przyspieszonym trybie wyda orzeczenie o tym, czy pacjentowi należy się odszkodowanie za doznaną szkodę. Takie komisje powstały we wszystkich województwach na podstawie ustawy z 28 kwietnia 2011 r. o zmianie ustawy o prawach pacjenta i rzeczniku praw pacjenta (Dz.U. nr 113, poz. 660). Komisji nie należy zgłaszać szkód, które powstały przed wejściem w życie tych przepisów, czyli przed 1 stycznia 2012 r.
Osoba poszkodowana wskutek leczenia po tej dacie powinna złożyć wniosek, a w nim przedstawić uzasadnienie oraz swoją propozycję wysokości odszkodowania. Opłata za jego złożenie wynosi 200 zł. Maksymalna wysokość świadczenia, o która można się ubiegać, to 100 tys. zł. O orzeczenie mogą się ubiegać także rodzina lub spadkobiercy osoby zmarłej.
W tym przypadku maksymalna kwota odszkodowania może sięgnąć nawet 300 tys. zł. Odszkodowanie może być wypłacone już po 7 miesiącach od złożenia wniosku. W przeciwieństwie do sądu cywilnego komisja wojewódzka nie musi bowiem orzekać o winie lekarza. Wystarczy samo uprawdopodobnienie, że w danej placówce doszło do błędu medycznego lub zaniechania, którego skutkiem jest szkoda na zdrowiu lub życiu pacjenta. To powinno skrócić czas postępowania oraz ograniczyć jego koszty, które musi ponieść poszkodowany. Wysokość świadczenia przyznanego pacjentowi przez komisję zaproponuje ubezpieczyciel szpitala.
Ten powinien bowiem mieć wykupione dodatkowe ubezpieczenie na rzecz pacjentów z tytułu tzw. zdarzeń medycznych. Jeżeli pacjent zaakceptuje zaproponowaną kwotę, składa oświadczenie o zrzeczeniu się wszelkich roszczeń za doznaną krzywdę. Jeżeli propozycję tę odrzuci, pozostaje mu cywilna droga sądowa.

6 Wystąp przeciw nieuczciwemu lekarzowi na drogę sądową i uzyskaj rekompensatę finansową

Ofiara błędu medycznego może skierować sprawę do sądu cywilnego. Powinna złożyć pozew we właściwym ze względu na adres zamieszkania sądzie rejonowym. Dochodzenie odszkodowania na drodze sądowej trwa długo (czasami kilka lat), ale uzyskane kwoty mogą być wyższe niż w przypadku orzeczeń wydawanych przez komisje wojewódzkie. Roszczenia przeciw szpitalowi, w którym doszło do śmierci pacjenta, może zgłosić w sądzie także rodzina zmarłego. Może wystąpić o zadośćuczynienie pieniężne za doznaną krzywdę spowodowaną utratą osoby bliskiej.
Należy pamiętać, że szkody na osobie przedawniają się nie wcześniej niż z upływem 3 lat od dnia, w którym poszkodowany dowiedział się o szkodzie, jak i osobie odpowiedzialnej za jej naprawienie. Postępowanie sądowe wiąże się z koniecznością ponoszenia kosztów procesu. Te w przypadku spraw o ustalenie, czy doszło do błędu medycznego, są bardzo wysokie, ponieważ sąd zwykle musi powołać wielu biegłych. Osoby, których nie stać na ich ponoszenie, mogą ubiegać się o zwolnienie od kosztów sądowych.
DGP radzi
Jakie informacje muszą znaleźć się w pozwie
Pozew należy skierować przeciwko zakładowi opieki zdrowotnej, który ponosi odpowiedzialność za błąd medyczny. W pozwie pacjent musi wykazać, że dana placówka medyczna ponosi winę za doznany uszczerbek na zdrowiu. Roszczeniem przysługującym pacjentowi na drodze sądowej jest zadośćuczynienie za doznaną krzywdę, odszkodowanie, czyli zwrot wydatków poniesionych na leczenie, a także renta. Jeżeli sąd je przyzna, pieniądze zostaną wypłacone z polisy OC szpitala, którą na wypadek szkód wyrządzonych pacjentowi powinna posiadać każda placówka medyczna.