MARTA NOWIK: Czym jest leukemia?

DR HAB. LESZEK KAUC: Częściej używa się nazwy „białaczka”. To duża grupa chorób nowotworowych krwi.

Na czym polega?

U osób zdrowych z jednej komórki, tzw. komórki macierzystej krwi, znajdującej się w szpiku kostnym, mogą rozwinąć się wszystkie elementy krwi: krwinki czerwone, krwinki białe, płytki. Aby tak było, przechodzą one wiele podziałów i stadiów pośrednich. Natomiast w przypadku choroby nowotworowej krwi - rozwój elementów krwi zostaje zablokowany, i to na dowolnym etapie, a następnie komórki te podlegają niekontrolowanym podziałom. Białaczka może mieć wiele odmian o różnym nasileniu. Uogólniając - im wcześniejszy etap, na którym nastąpiło zablokowanie rozwoju krwi, tym choroba jest groźniejsza.

Reklama

Kto najczęściej choruje?

Białaczka dotyka wszystkich, nawet dzieci jeszcze nienarodzone. Jednak liczba chorób i częstość zachorowania jest proporcjonalna do wieku – im pacjent starszy, tym ryzyko rozwoju leukemii wyższe. Rocznie odnotowujemy nawet 10 tys. nowych zachorowań na białaczki.

Czy dla tych pacjentów białaczka to wyrok śmierci?

Reklama

Tak było kiedyś, 30-20 lat temu. Teraz absolutnie nie. Leukemia to choroba nowotworowa, która daje największy odsetek wyleczeń ze wszystkich chorób nowotworowych, jeśli jest prawidłowo leczona. Oznacza to wczesną i właściwą diagnozę, następnie szybko wdrożone leczenie, niezwłocznie wykonany zabieg przeszczepienia szpiku, jeśli jest ku temu kwalifikacja. Odsetek całkowitych wyleczeń wynosi wtedy średnio 90 proc. u dzieci i 70 proc. u dorosłych.

Czy to prawda, że białaczka jest dziedziczna?

W zdecydowanej większości przypadków – nie. Dziedziczna jest natomiast skłonność do zachorowania. Spotkałem się z rodziną, w której chorował ojciec i troje jego dzieci, ale do udowodnienia dziedziczności tej choroby, droga jeszcze daleka. Być może odpowiedzialne za to było lokalnie występujące promieniowanie radioaktywne.

Co w takim razie najczęściej powoduje białaczkę?

Czynniki środowiskowe, czego najjaskrawszym przykładem jest gigantyczny wzrost liczby zachorowań w Hiroszimie, Nagasaki i Czarnobylu. Wiadomo też, że za niektóre choroby odpowiedzialne są wirusy.

Jakie są pierwsze symptomy choroby?

Przede wszystkim są to objawy związane z krwią - zmiana liczby krwinek, siniaki, wybroczyny, obniżona krzepliwość. Dlatego tak ważną rolę spełniają badania kontrolne , zwłaszcza morfologia krwi wraz z rozmazem. Jeśli wykonujemy je bez skierowania, są stosunkowo tanie. Wynik można uzyskać nawet tego samego dnia.